Vader en zoon Kucam waren samen in Beiroet voor uitdeling humanitaire visa

Kucam is een Mechels N-VA-gemeenteraadslid die momenteel is aangehouden op verdenking van mensensmokkel, criminele organisatie, passieve omkoping en afpersing in het onderzoek naar gesjoemel met humanitaire visa. Getuigen verklaarden aan het VRT-programma ‘Pano’ dat Kucam daarvoor 2.000 tot 10.000 euro zou gevraagd hebben om mensen op de lijst te zetten. Hijzelf ontkent dat met klem. Intussen is ook zijn zoon aangehouden.

Consul Parmentier zei dat hij op 4 september een mail kreeg van een medewerkster van toenmalig staatssecretaris Francken met de vraag om Kucam enkele dagen later te ontvangen. De mail was geen instructie, maar een vriendelijke voorstelling van de persoon Kucam, die overigens persoonlijk het ambassadepersoneel wilde bedanken. Kucam zou de groep begeleiden die zich enkele dagen later zou komen aanbieden voor een humanitair visum. Kucam kwam enkele dagen later effectief naar de ambassade in Beiroet, samen met zijn zoon, die weliswaar niet was aangekondigd.

In de Pano-reportage was te zien hoe Kucam buiten op straat paspoorten uitdeelde.

Consul Parmentier erkende dat die beelden vragen kunnen oproepen, maar benadrukte dat elke persoon die een visum kreeg zich individueel heeft moeten aanmelden aan het loket voor identiteitscontrole en digitale vingerafdrukken heeft moeten laten nemen.

Wel is het zo dat de paspoorten achteraf vaak - uit praktische overwegingen, de ambassade is op de tiende verdieping en er gelden strikte veiligheidsvoorschriften - worden meegegeven met tussenpersonen of begeleiders. In dit geval twijfelde de ambassade niet, omdat Kucam zelf door het kabinet was aangewezen als de juiste tussenpersoon. “Hij had de paspoorten wellicht wat discreter kunnen uitdelen”, zei de consul nog.

De ambassade werkt vaak met tussenpersonen, zei de consul, maar meestal zijn dat mensen uit de regio zelf, Libanon of Syrië dus. Dat met Kucam zich een Belg als tussenpersoon aandiende, was volgens de consul wel uitzonderlijk.

Jan De Volder van Sant’Egidio gaf in de Kamercommissie uitleg over de “humanitaire corridor” die zijn organisatie in 2017 samen met de regering en alle erkende erediensten opzette om 150 Syriërs uit Turkije en Libanon te laten overkomen met een humanitair visum. Volgens De Volder toonde staatssecretaris Francken zich voorstander om enkel christenen te laten overkomen, omdat zij een bedreigde minderheid zijn en omdat het draagvlak bij de bevolking daarvoor groter zou zijn. Sant’Egidio wilde daarin niet meegaan, “omdat kwetsbaarheid en niet religie voor ons het hoofdcriterium moest zijn”, zei De Volder. 

Kandidaten voor die operatie werden gesignaleerd door lokale partners in Libanon of organisaties zoals het Rode Kruis, Unicef, MSF of lokale hulporganisaties. Van al die kandidaten zijn interviews afgenomen om hun profiel van kwetsbaarheid te kennen.

Gewezen ambassadeur Mark Geleyn kwam uitleg geven over de reddingsoperatie waarbij in 2015 244 christenen uit het belegerde Aleppo werden gered. Christenen beschikten er niet over een eigen militie en konden niet vluchten. Het hervestigingsprogramma van de VN bood geen soelaas, want de VN-kampen van waaruit die mensen geselecteerd werden, waren door Soennieten gedomineerd, een “de facto discriminatie”, volgens Geleyn.

De ex-ambassadeur meent dat corruptie bij die operatie bijna zeker uitgesloten is. “Wij hebben achteraf veel contacten gehad met die mensen en we hebben nooit enige klacht gehad”.