Jan Decorte en Sigrid Vinks in 7 memorabele televisiemomenten
Jan Decorte krijgt samen met zijn vrouw Sigrid Vinks de Ultima voor Algemene Culturele Verdienste, de hoogste onderscheiding die Vlaanderen een kunstenaar kan geven. Het is de eerste keer dat de prijs aan een koppel wordt uitgereikt. VRT NWS zocht (en vond) in het archief van VRT de meest memorabele momenten uit het professionele leven van Jan Decorte en Sigrid Vinks.
Jan Decorte (68) komt uit een theaterfamilie. Moeder Jo Crab is bij het grote publiek het bekendst als madame Arabelle uit de serie "De collega's", maar ook zijn vader Marc Decorte en zijn zus Marlene Edeling acteren. Het zal dus niet echt verbazen dat Jan Decorte al in 1962 voor het eerst terug te vinden is in het VRT-archief. In het opgenomen toneelstuk "De stomme Humulus" speelt Decorte de jonge Humulus (met pagekop en in matrozenpak). Hij staat tegenover actrice Gella Allaert, de moeder van Frank Aendenboom, die in het stuk zijn grootmoeder speelt. Decorte is dan 12 jaar oud.
Bekijk hieronder de 12-jarige Jan Decorte in het toneelstuk "De stomme Humulus":
Jan Decorte, de theatermaker
In april 1972 duikt Jan Decorte een eerste keer op in het archief van de VRT als theatermaker. In het programma Tienerklanken geeft hij tekst en uitleg bij zijn tweede theaterstuk, met de extreem lange titel: “Het spel van de Spaanse monnik Ambrioso. Waarin de heilige monnik door zijn liefde voor de maagd tot wanhoop wordt gedreven, met de duivel heult, door de duivel wordt bedrogen en ter dood gebracht”. Waarom hij voor zo’n titel kiest, vertelt hij in stemmig zwart-wit. Let ook op de weelderige haarbos.
Bekijk hieronder Tienerklanken uit april 1972. Regisseur Jan Decorte is dan 21 jaar oud:
In 1976 ontmoeten Jan Decorte en Sigrid Vinks (63) elkaar. In de jaren die volgen wordt Vinks (niet noodzakelijk in deze volgorde) vertaler, decorontwerper, dramaturg, actrice, steun, toeverlaat en muze van Decorte. Sinds de jaren 80 speelt ze mee in al zijn toneelstukken, zoals In Ondertussendoor, samen met Josse De Pauw. Dit zijn de eerste beelden van Sigrid Vinks uit het VRT-archief, waarin ze - letterlijk - weinig om het lijf heeft.
Bekijk hieronder Kunstzaken uit 1987, met een onorthodoxe reclamespot voor "In ondertussendoor":
Jan Decorte, het televisiefenomeen
Brusselaar Jan Decorte is een graag geziene gast in (culturele) televisieprogramma's, zo duikt hij in 1989 op in dit portret van zijn collega en vriend Josse De Pauw. Het resulaat is een ochtendlijke zangstonde aan de voordeur van Decorte.
Bekijk hieronder de opmerkelijke zangers Jan Decorte en Josse De Pauw:
Televisiekijkend Vlaanderen leert Jan Decorte pas echt goed kennen dankzij "Sterrenwacht", de talentenjacht eind jaren 80, begin jaren 90, gepresenteerd door Luc Appermont. Decorte is de "verplichte gast" die de deelnemers moeten interviewen. Hij groeit zo uit tot de verschrikking van mensen als Anja Daems, Hans Otten en Donaat Deriemaeker.
Bekijk hieronder een montage van enkele fragmenten uit "Sterrenwacht":
Jan Decorte, de politicus
In 1991 staat Jan Decorte op de lijst van de partij R.O.S.S.E.M., en raakt hij op die manier verkozen als volksvertegenwoordiger. Decorte zelf stelt dat hij het partijprogramma niet heeft gelezen en enkel deelneemt omdat hij van Jean-Pierre Van Rossem totale vrijheid krijgt als parlementslid. Nadat Van Rossem in 1993 "Vive la république" roept tijdens de eedaflegging van koning Albert II neemt Jan Decorte afstand, en zetelt hij tot 1995 als onafhankelijke. Decorte trekt nog wel naar de kiezer met een eigen partij, maar wordt niet meer verkozen.
Bekijk hieronder een fragment uit "Boulevard", over de rise and fall van de partij R.O.S.S.E.M.:
Jan Decorte, de terugval
Naast zijn politieke activiteiten blijft Jan Decorte vooral actief als theatermaker. Voor zijn rollen graaft hij soms (te) diep in zichzelf, Decorte belandt in (een) zware depressie(s). Sigrid Vinks blijft hem al die tijd ondersteunen. Het wordt even stil rond Jan Decorte en Sigrid Vinks. Jan Fabre vist hen in 1998 op voor het theaterstuk "The fin comes a little bit earlier this siècle". Over de moeilijke periode die voorafging getuigen Sigrid Vinks en Jan Decorte in het programma "Leuven centraal".
Bekijk hieronder "Leuven centraal" van eind oktober 1998, met presentator Nic Balthazar:
De jury van de Ultima's, die Jan Decorte de prijs voor Algemene Culturele Verdienste geeft, is stellig: "de invloed van Jan Decorte op de vernieuwing van de podiumkunsten in Vlaanderen valt niet te ontkennen. Hij heeft, samen met zijn zielsverwant en kompaan Sigrid Vinks, het pad geëffend voor een nieuwe vorm van theatrale vertelling en talloze podiumkunstenaars geïnspireerd".
Jan Decorte en Sigrid Vinks hebben talloze podiumkunstenaars geïnspireerd
"Telkens opnieuw verleggen ze de grenzen, zonder enige toegeving aan de mode van het moment. Samen bewandelen Jan en Sigrid de weg naar een essentie die hen telkens nieuwe avonturen doen beleven. Ze zijn onlosmakelijk verbonden en het past dan ook dat niet alleen Jan Decorte maar ook Sigrid Vinks deze prijs mogen ontvangen." Ze zijn daarmee het eerste koppel dat deze prijs mag ontvangen.
De Ultimas, ook wel bekend als de Vlaamse Cultuurprijzen, zijn de prijzen waarmee de Vlaamse Gemeenschap het cultureel belang van het werk van de laureaten erkent. De Vlaamse Cultuurprijzen worden al sinds 2003 uitgereikt door de Vlaamse minister van Cultuur aan toonaangevende artiesten, kunstenaars, organisaties of gezelschappen. Elk jaar worden er twaalf Ultimas uitgereikt, sinds 2018 aangevuld met de BILL Award voor jong artistiek talent.