Grootste diersoorten ter wereld met uitsterven bedreigd door menselijke consumptie

De studie naar bijna 300 soorten “megafauna” werd vandaag gepubliceerd in het vakblad Conservation Letters. Hoofdauteur William Ripple, professor aan het University College of Forestry in Oregon, maakt deel uit van een internationale groep van wetenschappers uit de VS, Canada, Australië, Mexico en Frankrijk die samen een lijst opstelden van megafauna. Dat zijn zoogdieren, straalvinnigen en kraakbeenvissen van minstens 100 kilogram, en vogels, reptielen en amfibieën van minstens 40 kilogram. Op de lijst staan onder andere olifanten, neushoorns, reuzenschildpadden en walvissen, maar ook herten en bijvoorbeeld de Chinese reuzensalamander, die tot 65 kilogram kan wegen.

De resultaten van hun onderzoek zijn op zijn zachtst gezegd alarmerend. De voorbije 500 jaar stierf al twee procent van de megafauna uit, maar dat cijfer kan in de toekomst wel eens gigantisch hoog oplopen. Volgens Ripple neemt 70 procent van de megafauna af in aantal. 59 procent dreigt zelfs volledig van de aardbol te verdwijnen.

De megafauna blijkt nog veel kwetsbaarder dan alle gewervelde dieren tezamen: 21 procent daarvan is met uitsterven bedreigd. De benadeling van de grootste wezens op aarde is “erg ongewoon” en niet meer gezien sinds het dinosaurustijdperk 65 miljoen jaar geleden, schrijven de auteurs.

De meeste soorten megafauna worden vandaag geconfronteerd met een dodelijke cocktail van gevaren zoals vervuiling, klimaatverandering en landontwikkeling. De allergrootste bedreiging is echter de vleesconsumptie. “De directe oogst van vlees en lichaamsdelen voor menselijke consumptie is het grootste gevaar voor bijna alle soorten waarvoor data beschikbaar is”, zegt William Ripple. “De vleesconsumptie staat op kop, gevolgd door medicinaal gebruik, onopzettelijke bijvangst in de jacht en de visvangst en de handel in levende dieren en lichaamsdelen zoals huiden en vinnen.”

Naast hun intrinsieke waarde, spelen deze diersoorten echter vaak ook een belangrijke ecologische rol als roofdier of voor de verspreiding van zaadjes in hun leefomgeving.

De beperking van de jacht en de stroperij is volgens de auteurs de voornaamste stap om de dieren te beschermen. Mensen jagen al duizenden jaren op grote dieren, maar dankzij de technologische vooruitgang is de jacht vandaag veel efficiënter, zo haalt de studie aan.

“De overblijvende megafauna beschermen wordt een moeilijke en ingewikkelde taak”, zegt Ripple. “Er zullen economische argumenten tegen zijn, alsook culturele en sociale obstakels. Maar als we ons gedrag niet in rekening brengen, bekritiseren en aanpassen, kunnen onze toegenomen vaardigheden als jagers ons drijven tot de consumptie van de meerderheid van de megafauna op aarde.”

“We hebben internationale verdragen nodig die werken, we moeten maatregelen treffen om deze soorten te redden”, aldus Ripple. “We hebben vooruitgang geboekt met sommige soorten, zoals walvissen via de Internationale Commissie voor Walvisvangst. Overheden moeten samenwerken voor de andere megafauna.”