Britse oppositieleider doet vers brexit-voorstel op moment dat premier May vastloopt in Brussel
De Britse oppositieleider Jeremy Corbyn heeft premier Theresa May een vers brexit-aanbod gedaan. Hij is bereid haar akkoord onder vijf voorwaarden te steunen, waaronder een Brits lidmaatschap van de douane-unie. De handreiking viel samen met een vruchteloos bezoek van May aan Brussel waar geen enthousiasme bestaat om het brexit-akkoord, dat is weggestemd door het Britse parlement, open te breken.
Corbyn en zijn eurofobe adviseur Seumas Milne waren onlangs te gast bij May op Downing Street. De vijf voorwaarden van Corbyn komen in de plaats van de zes eisen die de eurosceptische socialist eerder op tafel had gelegd. Hij wil het scheidingsakkoord intact laten, om in plaats daarvan de politieke – en niet juridisch bindende – verklaring voor de aankomende handelsbesprekingen te herschrijven.
Zo wil hij dat de Britten medezeggenschap krijgen bij handelsbesprekingen die de EU in de toekomst gaat voeren met andere landen of machtsblokken. Dat is voor hem een logische consequentie van zijn voorstel om gewoon bij de douane-unie te blijven. Het voordeel daarvan is dat de Ierse grens open kan blijven, maar het nadeel is dat de Britten geen eigen handelskoers kunnen varen. Anders dan de romantische brexiteers aan Conservatieve zijde hecht Corbyn weinig waarde aan het ‘Global Britain’-concept. De Britse minister van Internationale Handel Liam Fox heeft na tweeënhalf jaar globetrotten nog geen concreet handelsakkoord voorbereid.
De Labour-leider, een dag eerder nog aangevallen door EU-president Donald Tusk in diens ‘brexiteers-loop-naar-de-hel’-uitspraken, zal dekomende weken een sleutelrol gaan spelen bij de brexit-finale. Met zijn voorstel probeert hij zijn fractiegenoten die pro-brexit-districten vertegenwoordigen aan boord te houden en de fanatieke remainers niet te veel van zich te vervreemden. Lagerhuisleden uit dat laatste kamp benadrukten dat er een tweede referendum moet komen als May de geste van Corbyn afwijst. Mocht het allemaal op niets uitlopen, dan kan Corbyn de schuld bij May leggen wanneer het einde maart toch tot een ‘no deal’ komt.
De EU staat open voor het brexitplan van Corbyn. Een douane-unie met het Verenigd Koninkrijk na vertrek als EU-lid, maakt niet alleen een oplossing van het grensprobleem tussen Ierland en Noord-Ierland makkelijker, het beperkt ook de economische schade voor belangrijke handelspartners van Londen, zoals Nederland, Duitsland, Ierland en België.
Geen millimeter dichterbij
De EU verliest langzamerhand de hoop dat May voldoende steun binnen haar Tory-partij krijgt voor een brexit-akkoord. Alleen een “brede parlementaire meerderheid” kan de EU zekerheid geven, stelde de liberale leider Guy Verhofstadt in het Europees Parlement donderdag na afloop van een gesprek met May.
Haar bliksembezoek aan Brussel – naast Verhofstadt sprak ze met parlementsvoorzitter Tajani, voorzitter Juncker van de Europese Commissie en EU-president Tusk – leidde allerminst tot een doorbraak. Het gesprek met Juncker was ‘stevig’, meldden de twee in een gezamenlijke verklaring. Volgens betrokkenen kwamen de standpunten geen millimeter dichter bij elkaar.
May herhaalde haar eis – afgedwongen door het Britse Lagerhuis – dat de door haarzelf met de EU opgestelde regeling om de Iers/Noord-Ierse grens te allen tijde open te houden, op de helling moet. Londen ziet die afspraak nu als een dwangbuis die het Verenigd Koninkrijk voor altijd op een ongunstige manier aan de EU bindt. Juncker maakte duidelijk dat de EU niet aan het oude brexit-akkoord gaat morrelen.
Catastrofe
May en Juncker spraken af dat hun medewerkers de komende weken onderzoeken of een compromis alsnog mogelijk is. De EU denkt aan een verklaring die het eerder bereikte brexit-akkoord verduidelijkt, maar niet wijzigt. Betrokkenen beamen dat de kans op resultaat klein is.
Zonder akkoord is een harde brexit op 29 maart onafwendbaar. Het Verenigd Koninkrijk verlaat de EU dan zonder overgangsregeling, waardoor bedrijven hard getroffen worden. Verhofstadt sprak over een ‘ramp’, Tajani noemde dat scenario ‘een catastrofe’.