In beeld: 40 jaar Iraanse revolutie

Iran, studenten van de universiteit van Teheran. Voor de Iraanse revolutie in 1979 genieten vrouwen in de Iraanse steden van veel vrijheid. Teheran is een populaire stopplaats voor avonturiers die met busjes van Europa naar India trekken. 

Iran, Teheran, 1967. De sjah Mohammed Reza Pahlevi op een pauwentroon. De sjah voerde aanvankelijk een erg westers beleid. Tijdens de jaren 1970 voerde hij een steeds brutaler en repressiever beleid. Corruptie en tegenvallende economische groei maken de sjah onpopulair bij de arme en gelovige plattelandsbevolking.

Teheran, 1 februari 1979. Na weken van onrust en betogingen komt ajahtollah Ruhollah Khomeini terug uit vrijwillige ballingschap. Miljoenen mensen wachten hem op. Op 11 februari 1979 grijpt Khomeini de macht. Hij installeert een antiwesterse theocratie.

Teheran, 1979. Amerikaanse diplomaten worden van eind 1979 tot en met begin 1981 gegijzeld door Iraanse studenten. Enkele diplomaten kunnen zich verschuilen in de Canadese ambassade. Ze worden via een geheime operatie het land uitgesmokkeld. Het verhaal werd verfilmd in de film Argo. De gijzeling leidt tot een breuk met de VS.

Irak 1984. Tussen 1980 en 1988 vechten Iran en buurland Irak een erg bloedige oorlog uit. De Iraakse leider Saddam Hussein vreesde dat Iran na de revolutie een te grote invloed zou hebben in het Midden-Oosten. Tijdens de oorlog wordt gifgas ingezet. Zo’n half miljoen Iraakse en Iraanse militairen komen om.  

Teheran, 2018. Wanneer ayatollah Khomeini sterft in 1989, volgt Ali Khamenei (80) hem op. Hij is de onbetwiste leider in Iran en heeft meer macht dan de president. Khamenei is al bijna dertig jaar aan de macht. 

Natanz, 2008. Onder president Mahmoud Ahmadinejad stijgt de spanning tussen Iran en de internationale gemeenschap. Iran heeft een deel van zijn atoomprogramma jarenlang verborgen en gevreesd wordt dat het land een atoomwapen ontwikkelt. President Ahmadinejad laat zich rondleiden tussen de omstreden centrifuges die uranium verrijken tot het niveau om een kernwapen mee te maken.

Teheran, 2009. Wekenlang wordt gedemonstreerd tegen het regime in Iran.  De jonge stedelijke en verarmde inwoners van enkele grote steden vragen meer vrijheid. Honderden leiders van het protest worden gearresteerd. 

New York 2012, De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt bij de VN dat Iran op het punt staat om een kernwapen te ontwikkelen. In 2015 sluit Iran een akkoord met de VS, Rusland, China en Europa waarbij het de meest omstreden onderdelen van zijn atoomprogramma ontmantelt en meer controle toelaat. 

Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":

Bekijk de reportage over 40 jaar Iraanse revolutie uit "Terzake" hier:

Bekijk het gesprek met historicus Peyman Jafari over 40 jaar Iraanse revolutie uit "Terzake" hier: