Direct naar artikelinhoud
Milieu

“Catastrofe voor mens en planeet”: Belgische wetenschapper trekt aan alarmbel over nooit geziene insectensterfte

Elk jaar 2,5 procent minder insecten, sterven uit over 100 jaar
Beeld AFP

Als de insectensterfte verder gaat zoals de afgelopen 25 tot 30 jaar, dan is er over een eeuw geen enkel levend insect meer te vinden op de hele planeet. Dat zou desastreuze gevolgen hebben voor het hele ecosysteem en de mens. Dat zeggen twee wetenschappers, waaronder een Belg, in de eerste wereldwijde studie over het onderwerp. Insecten vormen de basis voor zowel het planten- als dierenleven op de aarde.

De massale sterfte van insecten is al op verschillende plaatsen in de wereld aangetoond, maar nog nooit is er één allesomvattende 'review’ van alle studies gedaan, tot nu. Het nieuwe overzicht verscheen in het vakblad Biological Conservation en is geschreven door een Australische en een Belgische onderzoeker, Kris Wyckhuys, die onder andere doceert aan de China Academy of Agricultural Sciences.

En de conclusies moeten ons zorgen baren, klinkt het. Meer dan 40 procent van alle insectensoorten neemt af, een derde loopt het gevaar uit te sterven. De sterfte bij de insecten gaat acht keer sneller dan die bij zoogdieren, vogels en reptielen. En het meest verontrustende cijfer: de laatste 25 tot 30 jaar is het totale insectenbestand wereldwijd met 2,5 procent per jaar afgenomen. Aan dat tempo wil dat zeggen dat er over 100 jaar geen enkel insect meer over is.

‘Tenzij we de manier waarop we voedsel produceren veranderen, zullen insecten ook wereldwijd uitsterven in enkele tientallen jaren’

Onder andere in Duitsland en Puerto Rico is de insectensterfte al lokaal aangetoond, met bijvoorbeeld 98 procent minder grondinsecten in dat laatste land over de 35 jaar. “Tenzij we de manier waarop we voedsel produceren veranderen, zullen insecten ook wereldwijd uitsterven in enkele tientallen jaren”, schrijven de wetenschappers in hun conclusie. “De gevolgen voor het ecosysteem van de planeet zullen op zijn minst catastrofaal zijn.”

Essentieel

Tel je alle insecten bij elkaar op, dan zijn er wereldwijd ongeveer 17 keer meer van dan mensen. Maar die gigantische massa is dus in gevaar. Insecten zijn essentieel voor het leven op aarde: ze zorgen voor de bestuiving van planten, recycleren voedingsstoffen en dienen als basisvoedsel voor andere dieren. Vallen de insecten weg, dan heeft de overgrote meerderheid van de vogels, reptielen, amfibieën en insecten geen eten meer. 

In totaal onderzochten Wyckhuys en zijn collega 73 studies van over de wereld. In Engeland viel het aantal vlindersoorten tussen 2000 en 2009 bijvoorbeeld met 58 procent terug op landbouwgronden, schrijft The Guardian. In het Amerikaanse Oklahoma werd de bijenpopulatie gehalveerd tussen 1949 en 2013.

Als oorzaak van de massale sterfte noemen de wetenschappers de intensieve landbouw en het grootschalige gebruik van pesticiden, de verstedelijking en de klimaatverandering. Op kleinschalige, organische boerderijen leven veel meer insecten.