VN raden België aan zich te verontschuldigen voor koloniale geschiedenis

Dat bleek vandaag bij de voorstelling van de tussentijdse bevindingen van de expertengroep, die ons land een week heeft bezocht. “Er lijkt een muur van stilte te bestaan rond de kolonisatie. Om tot een echte verzoening te komen, zodat het dekoloniseringsproces zich kan voortzetten, denken we dat verontschuldigingen van de Belgische staat een eerste stap zouden zijn”, stelde Ahmed Reid, één van de leden van de VN-werkgroep rond mensen van Afrikaanse afkomst. “De discussie moet zich breder afspelen dan enkel binnen de muren van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika”.

Het trio zag tijdens zijn bezoeken aan Brussel, Antwerpen, Luik, Charleroi en Namen ook “duidelijke bewijzen” dat rassendiscriminatie endemisch is binnen instellingen in België. Uit gesprekken met mensen uit het middenveld onthielden ze gevallen van discriminatie, xenofobie, Afrofobie en daaraan gelinkte intolerantie die mensen van Afrikaanse afkomst ondervonden.

De expertengroep kijkt ook met een bezorgde blik naar de vele monumenten die zijn opgericht voor koning Leopold II, die een schrikbewind voerde in Congo. Om dit “donkere hoofdstuk” uit onze geschiedenis af te sluiten en om verzoening tot stand te brengen, moet België eindelijk de rol van koning Leopold II en van België tijdens de kolonisatie onder ogen zien, net als de impact op België en Afrika, zei Michal Balcerzak, het hoofd van de driekoppige missie. “We roepen de overheid op verontschuldigingen te uiten voor de gruweldaden tijdens de kolonisatie”.

De oorzaak zou de erfenis van het koloniale verleden zijn. “De wortels van hedendaagse mensenrechtenschendingen liggen in het gebrek aan erkenning van de echte omvang van het geweld en onrechtvaardigheid tijdens de koloniale periode”, vinden de experten.

Ze staan ook stil bij het grondig herdachte Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren, dat een veel kritischer verhaal over ons koloniaal verleden brengt dan voorheen. 

Toch vindt de expertengroep dat de herorganisatie niet ver genoeg is gegaan. Ze kijkt ook richting het onderwijs en is bezorgd dat de handboeken in het lager en secundair onderwijs de koloniale geschiedenis niet adequaat weergeven. Indien het al een thema wordt tijdens de lessen, is het vaak te danken aan het initiatief van individuele leerkrachten.

Ook de heruitgave van Kuifje in Congo is de experten duidelijk een doorn in het oog. “Die moet worden ingetrokken of gecontextualiseerd met voorbeelden van huidige engagementen in de strijd tegen racisme.”