Drugsbaron El Chapo over hele lijn schuldig bevonden, levenslange gevangenisstraf wacht

Guzman staat in New York terecht voor tien misdrijven, waarvan drugssmokkel en -handel en het leiden van een criminele organisatie, het Mexicaanse Sinaloa-kartel, de belangrijkste zijn. De jury bevond hem ook schuldig aan moordcomplotten en witwaspraktijken. El Chapo zal nu een levenslange gevangenisstraf moeten uitzitten. Voor de zwaarste aanklacht, deelneming aan een criminele organisatie, schrijft het Amerikaanse strafwetboek levenslange gevangenisstraf voor. Hij kan ook geen vroegtijdige vrijlating aanvragen en moet daardoor tot zijn dood in de gevangenis blijven.

Lees ook: de gruwel van El Chapo was nog erger dan we dachten: folteringen met heet strijkijzer, speciaal ingerichte moordkamer

De formele bepaling van de strafmaat is pas 25 juni voorzien. De volgens de Amerikaanse federale wet toegestane doodstraf werd uitgesloten in het proces na een overeenkomst tussen de VS en buurland Mexico, dat Guzman had uitgeleverd na zijn arrestatie. 

De twaalf juryleden hadden meer dan een week nodig om tot hun verdict te komen, wat vooral El Chapo zelf plezier deed. Hij gaf zijn advocaat vorige week in de rechtbank een schouderklopje en kon een triomfantelijke grijns niet onderdrukken. Hij legde geen verklaringen af tijdens het proces. Vandaag luisterde hij aandachtig naar het lezen van het vonnis. Hij blikte door de rechtszaal in de richting van zijn echtgenote Emma Coronel en hief zijn duimen op. Toen werd hij weggeleid. De rechter bedankte de juryleden voor hun uithoudingsvermogen in de lange procedure, een van de grootste strafrechtelijke processen voor drugsgerelateerde misdaad in de Amerikaanse geschiedenis.

De openbare aanklager had in het proces over meer dan twee en een halve maand massaal bewijsmateriaal voorgelegd en meer dan 50 getuigen opgeroepen. De advocaten van Guzman daarentegen deden slechts beroep op één getuige en beëindigden hun verdediging binnen de 30 minuten. Hun strategie bestond erin om de getuigen van de Amerikaanse regering af te schilderen als leugenaars die door verklaringen tegen Guzman alleen hun eigen gevangenisstraffen wilden verminderen. Guzman zelf had geweigerd te getuigen.

Guzmans verdediging voerde voornamelijk aan dat alle aanklachten tegen de 1,68 meter lange Mexicaan (El Chapo betekent 'de korte’) vals zijn en Guzmán onschuldig is aan het ten laste gelegde. De advocaten bestreden onder meer dat Guzmáns drugskartel honderdduizenden kilo drugs, inclusief 220 ton cocaïne, naar de VS heeft gesmokkeld en zich schuldig maakte aan martelingen en moorden. Hij werd in 2016 opgepakt in Mexico en in 2017 uitgeleverd aan de VS. Eerder ontsnapte hij al twee keer uit een Mexicaanse cel.

De Amerikaanse regering acht het schuldig bevinden van El Chapo over heel de lijn als een groot succes. “Het misdaadsyndicaat van Guzmán overspoelde de straten van de Verenigde Staten met honderden tonnen cocaïne en enorme hoeveelheden andere gevaarlijke drugs, zoals heroïne en metamfetamine”, deelde de waarnemende Amerikaanse minister van Justitie Matthew Whitaker na het vonnis mee.

Guzman heeft onophoudelijk geprobeerd de invloed van het door hem geleide Sinaloa-kartel uit te bouwen en zijn macht te vergroten, verklaarde Whitaker. Dat leidde tot een “golf van corruptie en geweld” in Mexico en in de VS. De schuldspraak toont de “geweldige draagkracht van de Amerikaanse regering” en is in de strijd tegen de drugssmokkel een “een onweerlegbare boodschap aan de overblijvende hoofdrolspelers in Mexico, die uiteindelijk gearresteerd en veroordeeld worden”. De VS en Mexico zullen met alle middelen de drugssmokkelaars en hun organisaties blijven bestrijden.

Procureur Richard Donoghue zei dat “de bloederige heerschappij van Guzman aan het hoofd van het Sinaloa-kartel voorbij is en de mythe, dat hij nooit tot verantwoording kon worden geroepen, is weerlegd”. Ook minister van Binnenlandse Veiligheid Kirstjen Nielsen, de top van de Drug Enforcement Administration (DEA) en de federale politie FBI prezen zich gelukkig met het vonnis.

Guzman zelf vatte de schuldspraak volgens zijn advocaten eerder “positief” op. “We waren eerlijk gezegd bozer dan hij”, zei Guzmans advocaat Jeffrey Lichtman. “Hij is een erg optimistische kerel en bracht ons opnieuw in een beter humeur. Hij is over het algemeen een positief persoon, ook al heeft hij nu het vooruitzicht de rest van zijn leven achter de tralies te moeten doorbrengen.

Ondanks de indrukwekkende bewijslast en de complete veroordeling op alle tien aanklachten willen de advocaten van de Mexicaan “natuurlijk” in beroep gaan, aldus Lichtman. “De strijd is nog niet voorbij”, zei Lichtman. Over het erg harde strafproces zei hij: “We hebben gevochten als de duivel.”

Guzman zit momenteel vast in een zwaarbeveiligde gevangenis in de wijk Manhattan in New York. De Amerikaanse autoriteiten willen niet prijsgeven waar hij de rest van zijn straf zal uitzitten, maar vermoedelijk gaat hij naar een zwaarbewaakte gevangenis in Colorado. De Administrative Maximum Facility (ADX) is een “supermax”-gevangenis in Florence, Colorado waar de meest gevaarlijke gedetineerden van de VS opgesloten zitten. Sinds de bouw van de gevangenis wist nog niemand te ontsnappen.

In ADX Florence - bijgenaamd ‘Alcatraz van de Rockies’, naar de befaamde gevangenis in San Francisco - zitten de gedetineerden in speciaal ontworpen “controle-eenheden”, een soort van gevangenissen binnen de gevangenis. Minstens 22 uur per dag zitten ze in hun eenpersoonscel, afgesloten van alle contact met de buitenwereld.

Sommige gevangenen hebben in hun cel een televisie. Daarop zijn enkel programma’s te zien die hen een opleiding, psychologische of religieuze hulp aanbieden. Elke cel heeft een raam dat richting de hemel is gericht. De gedetineerden kunnen elkaar niet zien vanuit hun cel.