Direct naar artikelinhoud
Brief van de dag

Paul Beloy: “Er is in België veel te weinig respect voor de échte geschiedenis van Congo”

Paul BeloyBeeld Eric de Mildt

Paul Beloy is oud-voetballer, vervolgcoach anderstalige nieuwkomers (Atheneum Hoboken) en bestuurslid DEMOS, kenniscentrum voor participatie en democratie.

Een werkgroep van de Verenigde Naties vindt dat België zich nu eindelijk weleens zou mogen verontschuldigen voor het koloniale verleden. Een week rondlopen in ons land leerde de leden van die VN-werkgroep dat er nog steeds sprake is van racisme en xenofobie ten aanzien van mensen van Afrikaanse origine. De Belgische regering reageert niet. Ook bij de heropening van het Afrikamuseum in Tervuren werd er geen statement gemaakt.

In 1962 kwam ik op mijn vijfde, samen met mijn zus, in Mechelen terecht. We kregen voortdurend te horen dat we de Paters van Scheut dankbaar moesten zijn, omdat zij ons uit Kinshasa weg hadden gekregen en het dankzij hen was dat onze vader in Leuven geneeskunde had kunnen studeren, waardoor hij hartspecialist kon worden. Wat wordt vergeten, is dat vader Beloy hard moest studeren, examens afleggen, in de praktijk bewijzen dat hij een bekwame arts is.

Waar ook niemand bij stilstond, was dat mijn vader naar België werd gestuurd en dat wij, zijn kinderen, gescheiden werden van hun moeder. Door alle ingewikkelde politieke toestanden tussen Congo en België konden we gedurende meer dan veertig jaar niet meer terugkeren. Pas vier jaar geleden heb ik eindelijk mijn moeder kunnen bezoeken: zij was totaal vervreemd van haar zoon, en omgekeerd. Tot mijn grote spijt kon ik enkel via een tolk met haar spreken. Er kwamen niet veel woorden uit onze monden, vooral heel veel stilte en ongeloof dat wij tegenover elkaar stonden.

Belgen weten nauwelijks iets van Congo af. Hoe kan het ook, als de aandacht voor Congo beperkt blijft tot af en toe een tv-reeks en uitzonderlijk ook een goed gedocumenteerd boek?

Echte geschiedenis

Het is zeer frustrerend om vast te stellen dat zelfs de geschiedenisboeken doen uitschijnen dat het culturele leven in Congo pas begon nadat het gekoloniseerd werd door de Belgen. Meer nog: dat de historie van Congo pas vanaf 15 november 1908 kan worden geschreven.

Er is nog veel te weinig respect voor de échte geschiedenis van de Congolezen, de geschiedenis vóór de Belgen er aanwezig waren. Belgen eisen terecht respect van de Congolezen, maar waarom wordt die logica niet doorgetrokken in omgekeerde richting? 

Hebben we onze schuld, mocht die er al zijn, nog niet voldoende afgelost? Bij wijze van boutade wil ik verwijzen naar de derde plaats van de Rode Duivels op het WK voetbal. De Congolese inbreng was daarbij niet gering: Kompany, Lukaku, Batshuayi, Tielemans, Boyata. Merci, Congo!

Bijna 49 jaar na de onafhankelijkheid heeft een Belg van Congolese origine nog altijd meer moeite om een behoorlijke job te vinden dan iemand met witte huidskleur. Belgen weten nauwelijks iets van Congo af. Hoe kan het ook, als de aandacht voor Congo beperkt blijft tot af en toe een tv-reeks en uitzonderlijk ook een goed gedocumenteerd boek?

Het Afrikamuseum heeft stappen in de goede richting gezet, maar het werk is nog lang niet af. De Belgische regering spreekt zich voorlopig niet uit. Eerst moet dat VN-rapport er liggen, in september. Dan is het wellicht wachten op een nieuwe regering. En wij zullen maar weer geduld oefenen, zeker?