VN geven Francken ongelijk in visazaak
De VN kunnen wel degelijk een rol spelen bij de uitreiking van humanitaire visa aan Syrische vluchtelingen. Ex-staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) stelde dat zo geen bedreigde christenen gered konden worden.
Francken haalde tussen eind 2015 en eind 2018 1.500 Syrische vluchtelingen, voornamelijk christenen, naar ons land via een humanitair visum. Hij werkte daarvoor met tussenpersonen, maar daar zat de zwakte van het systeem. Een van hen, Mechels gemeenteraadslid voor N-VA Melikan Kucam, wordt ervan verdacht grof geld te hebben verdiend aan de visa. Francken wordt vandaag over de kwestie ondervraagd in de Kamer.
Waren er geen alternatieven? De optie om met UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, samen te werken, wees Francken de voorbije weken van de hand. Een nota die de VN-organisatie uitbracht op vraag van het federale parlement, zet nochtans de deur daarvoor open.
Open voor discussie
Zo leverden Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk humanitaire visa af aan Syrische vluchtelingen “in nauwe samenwerking met UNHCR”. De VN-organisatie hielp om “humanitarian admission programmes” op te zetten, waarbij groepen vluchtelingen werden overgebracht. In de regel verliep die evacuatie via een van de buurlanden, maar Duitsland liet ook achtergebleven familieleden uit Syrië zelf overkomen. UNHCR is sinds 2015 werkzaam in zes Syrische steden, met in totaal een 400-tal medewerkers.
De VN-organisatie had ook voor ons land een partner kunnen zijn, maar ze wil niet kijken naar het verleden. In de nota biedt ze hulp aan bij de uitreiking van de humanitaire visa, ook voor vluchtelingen in Syrië. “We staan zeker open voor die discussie”, zegt Mieke Verrelst, juriste bij UNHCR in Brussel.
Francken haalde het argument aan dat de VN geen vluchtelingen selecteren op basis van religie, terwijl het net zijn bedoeling was om christenen te redden. Maar dat wordt nu tegengesproken.
Bedreigde minderheden kunnen wel degelijk voorrang krijgen, geeft Verrelst aan. “We gaan nooit vluchtelingen selecteren op vlak van geaardheid bijvoorbeeld, maar in Tsjetsjenië hebben we wel homo’s helpen evacueren, omdat ze daar groot risico lopen. De specifieke context is steeds belangrijk, dat geldt ook voor religieuze minderheden.”
‘De specifieke context is steeds belangrijk, dat geldt ook voor religieuze minderheden’
Francken heeft eind 2014, begin 2015 een onderhoud gehad met UNHCR over de humanitaire visa. Sindsdien waren er geen contacten meer over dat thema. Bij de eerste grote operatie in 2015, waarbij 250 christenen via een humanitair visum werden gered uit een belegerd Aleppo, hadden de VN inderdaad geen rol kunnen spelen. Ze waren daar niet op het terrein aanwezig. Nadien wel. De situatie is intussen veel veiliger geworden. Ook in die periode werden nog volop humanitaire visa toegekend.
“Ik heb nooit kennis gehad van een humanitaire corridor van UNHCR rechtstreeks uit Syrië”, reageert Francken nu. “Maar als er in de toekomst samengewerkt kan worden, waarom niet?”
Zijn opvolger Maggie De Block (Open Vld), riep eerder al op om met de VN samen te werken voor humanitaire visa. Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt sluit zich daarbij aan. “De VN kunnen wel degelijk een meer objectieve procedure mogelijk maken, in plaats van de vriendjespolitiek van Francken.” Eenzelfde geluid bij Ben Segers, migratiespecialist van sp.a. “Francken heeft niet anders gedaan dan mist spuien.”
Voor de zogenaamde 'hervestiging’ van vluchtelingen werkte Francken wel samen met de VN. “Dat verliep uitstekend”, zegt Verrelst van de UNHCR.