Staking met “ongeziene proporties” legde deel van het land lam

Zowel bij de NMBS als bij de openbaarvervoersmaatschappijen De Lijn, MIVB en de TEC werd gestaakt. Bij het spoor gold een minimale dienstverlening. Spoorwegmaatschappij NMBS verwachtte dat gemiddeld bijna de helft van de treinen zou rijden, en dat bleek effectief het geval te zijn. De Lijn signaleerde een zwaar verstoorde dienstverlening, met slechts 18 procent van de chauffeurs die na de middag uitreden. Idem in Brussel: volgens de MIVB was van de vier metrolijnen slechts één in dienst en reden er amper zes tramlijnen en vier buslijnen. Een gevolg van het gebrekkige openbaar vervoer in de hoofdstad was dan weer dat de taxi’s de handen vol hadden.

Misschien wel de grootste impact was er bij skeyes, het vroegere Belgocontrol. Bij de luchtverkeersleiding is er geen minimale dienstverlening bij stakingen en dinsdag werd duidelijk dat er gedurende de staking geen luchtverkeer mogelijk zou zijn in het Belgische luchtruim. Als gevolg daarvan zag Brussels Airport zich genoodzaakt om alle passagiers- en vrachtvluchten te annuleren. De luchthaven van Charleroi ging woensdag helemaal dicht. Om 22.00 uur woensdagavond herneemt het luchtverkeer. Op Brussels Airport is nog één vertrekkende vlucht voorzien van Aeroflot richting Moskou. Er staan ook een tiental aankomende vluchten op de tabellen.

Van hinder op de Vlaamse wegen was woensdag geen sprake. De automobilisten leken het zekere voor het onzekere genomen te hebben en het bleef de hele dag kalm op de weg. Zo stond er op het hoogtepunt van de ochtendspits amper een 40-tal kilometer file.

De drie zeehavens van het land lagen zo goed als plat en ook voor verschillende veerdiensten en loodsen in alle zeehavens waren er gevolgen. Een grote impact was er eveneens voor het gevangeniswezen, waar twee derde van de cipiers het werk neerlegde.

In heel wat bedrijven werd de stakingsoproep zoals voorspeld massaal gevolgd. Uit een rondvraag door de werkgeversorganisatie Voka bleek dat bijna acht op de tien grote bedrijven een verminderde productie signaleerden of zelfs helemaal geen productie hadden. Minder stakingsbereidheid was er bij de kmo’s, luidde het bij onder andere Unizo.

Wie woensdag boodschappen wilde doen, riskeerde op sommige plaatsen voor een gesloten deur te staan. Alles samen bleven meer dan honderd supermarkten toe. Bij Carrefour ging het bijvoorbeeld om 44 vestigingen, bij Delhaize om 68. In het zuiden van het land was de hinder het grootst.

Enkele incidenten niet te na gesproken verliep de actiedag al bij al eerder rustig.

Onderhandelingstafel

Aanleiding voor de nationale staking, die dinsdag om 22 uur op gang werd getrokken, was het mislukken van het loonoverleg voor dit en volgend jaar. De vakbonden vinden de 0,8 procent waar de lonen in de periode 2019-2020 mee mogen stijgen bovenop de index onvoldoende. De werkgevers wijzen naar de loonwet, die zegt dat die maximale marge niet mag worden overschreden. De staking van woensdag was vooral gericht tegen de werkgevers uit de privésector, maar toch sloten ook heel wat overheidsvakbonden zich erbij aan. Dat deed een aantal werkgeversorganisaties besluiten dat het om een politieke staking ging.

De werkgeversorganisaties wezen in de loop van de dag op de enorme economische schade van de actiedag en verweten de vakbonden dat ze de onderhandelingstafel hadden verlaten nog voor de gesprekken goed en wel van start waren gegaan. De onderhandelingen gaan ook over heel wat meer dan enkel over het loon, betoogden ze. Vooral Voka was erg scherp, voor de vakbonden maar ook bijvoorbeeld voor de burgemeesters van Gent en Aalst die volgens de organisatie niet hadden ingegrepen om wegblokkades te voorkomen. Dergelijk “gedoodbeleid” zorgt voor hinder en onveiligheid, hekelde Voka.

Bij de vakbonden was de tevredenheid over de opvolging van de staking dan weer groot. De kritiek van de werkgeversorganisaties werd resoluut naar de prullenmand verwezen. “Mensen voelen zich onterecht behandeld door de regering en de werkgevers. Ik denk dat de werkgevers en de regering dit tot nu toe zwaar hebben onderschat”, klonk het aan het eind van de dag.