Moeten politici doorduwen na staking of luisteren naar stakers? Demir (N-VA) en Kitir (SP.A) lijnrecht tegenover elkaar
Hoe moet het verder na de nationale staking van vandaag? Krijgt het sociaal overleg nog een kans en komt er meer ruimte voor een loonsverhoging, zoals de stakers eisen, of moet de regering koers houden? De gedachtewisseling van SP.A-fractieleider Meryame Kitir en Kamerlid Zuhal Demir (N-VA) in "De afspraak" daarover had vooral veel weg van een dovemansgesprek.
"Ik hoop dat het signaal van vandaag niet zomaar genegeerd wordt", aldus Meryame Kitir. Ze hoopt dat het sociaal overleg in de Groep van 10 morgen kan hervatten, met de nodige ruimte voor meer loonsverhoging dan de 0,8 procent die nu is toegezegd. Zoniet heeft ze een wetsvoorstel klaar om de loonwet aan te passen.
Voor mij gaat het erom dat het eerlijk en rechtvaardig moet zijn
Die loonwet, die onze bedrijven concurrentieel moet houden, is volgens haar het probleem. De regering-Michel heeft ze gewijzigd, waardoor de bovengrens voor een loonsverhoging bindend is in plaats van indicatief. "We stellen vandaag vast dat de economie groeit en dat de winsten 2,5 maal meer stijgen dan de lonen van de werknemers", aldus Kitir. Over het gewenste stijgingspercentage wil ze zich niet uitspreken. "Voor mij gaat het erom dat het eerlijk en rechtvaardig moet zijn."
Volgens haar is er wel degelijk meer ruimte voor een loonsverhoging. "Werkgevers zijn creatief op zoek gegaan via maaltijdcheques, via bonussen, enz..." Ze wil dat de regering de sociale partners meer vrijheid voor en verhoging geeft.
We mogen ook wel benadrukken dat heel wat mensen wel zijn gaan werken en dat verdient natuurlijk ook een applausje
Maar Zuhal Demir (N-VA) is niet te vermurwen. "We mogen ook wel benadrukken dat heel wat mensen wel zijn gaan werken en dat verdient natuurlijk ook wel een applausje." Demir vindt dat de vakbonden onverantwoordelijk zijn geweest door te vroeg de onderhandelingstafel van het sociaal overleg te verlaten.
"De vakbond heeft het over 0,8 procent, maar men vergeet te zeggen dat er in andere landen vanaf nul wordt begonnen. In België begint men niet vanaf nul maar vanaf de index." Die index staat volgens haar op 3,8 procent. "Dan kom je op een loonstijging van 4,6 procent."
"Wij hebben de loonwet verstrengd omdat de brutokost voor een aanwerving te hoog zat", aldus Demir. Dat leidt tot jobvernietiging, zegt ze nog. Ze ziet wel nog mogelijkheden in de onderhandeling op sector- en bedrijfsniveau. Daar gelooft Kitir niet in, net omdat de norm voor de loonsverhoging in de loonwet is gebetonneerd.
Zijn we er? Nee, maar we moeten verdergaan met de loonlastenverlaging
Demir verwijt de vakbonden ook desinformatie. "De koopkracht is wel gestegen. We hebben al een heel traject afgelegd: meer jobs gecreëerd, het beschikbaar inkomen is gestegen,... Zijn we er? Nee, maar we moeten verdergaan met de loonlastenverlaging." Kitir wijst erop dat de lagere loonlasten niet worden meegerekend in het loonoverleg.
Desondanks zal de N-VA het wetsvoorstel niet goedkeuren dat Kitir eventueel wil indienen. "Dat is een recept van het verleden en daar gaan wij niet in mee." Als de vakbondsmensen het roer willen omgooien, moeten ze maar in de politiek stappen, vindt ze. "Als vakbond moet je je werknemers verdedigen en dat doe je niet door van tafel te gaan en de economie plat te leggen."