Helft migranten aan Griekse grens vlucht voor Erdogan: “We hebben geen leven meer”
Het aantal migranten dat de landsgrens tussen Turkije en Griekenland bij de Evros-rivier oversteekt, is vorig jaar verdrievoudigd. De toename is grotendeels te danken aan Turkse politieke vluchtelingen. Naar schatting de helft van de achttienduizend migranten die op rubberen bootjes de rivier zijn overgestoken, is op de vlucht vanwege de politieke zuiveringen van de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan na de mislukte staatsgreep in juli 2016.
Circa 6.500 Turken hebben politiek asiel aangevraagd in Griekenland. In de hele Europese Unie hebben 51.225 Turken sinds de coup bescherming gezocht, waarvan bijna de helft het afgelopen jaar, blijkt uit woensdag vrijgegeven cijfers van het Europees asielagentschap EASO. Turken zijn na Syriërs, Afghanen en Irakezen de grootste groep asielzoekers in de EU. Een onbekend aantal Turken is bovendien op geldige visa in Europa gekomen en heeft bijvoorbeeld wegens werk of studie een verblijfsstatus.
Dinsdag vaardigde de Turkse regering nog een arrestatiebevel uit voor 1.100 politieke tegenstanders. Het gaat vooral om aanhangers van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, die door Erdogan wordt gezien als de aanstichter van de militaire coup, maar ook om academici, militairen, rechters, Koerden en andere leden van de oppositie in Turkije.
In het Griekse opvangkamp Fylakio aan de grens, waar migranten naar toe worden gebracht als ze bij de oversteek zijn betrapt door de politie, zijn Turkse vluchtelingen de afgelopen maanden veruit in de meerderheid. Dit bevestigt kampmanager Rania Varsamidou aan de Volkskrant tijdens een bezoek aan het kamp. ‘Gisteren werden 55 nieuwe migranten binnengebracht, dertig daarvan hadden de Turkse nationaliteit.’
‘We zijn alles kwijt’
“Ja, we zijn gülenisten”, zegt een Turkse vrouw trots, terwijl ze met haar zoontje buiten speelt tussen de containers in het kamp. Zij en haar man zijn een week geleden met hun zoon overgestoken, omdat ze bang waren te worden opgepakt door de Turkse regering. Ze zijn beiden hun baan als arts in een ziekenhuis kwijt geraakt en haar man heeft al een jaar vast gezeten. Toen hij vrij kwam, zijn ze meteen gevlucht. ‘De overtocht was vreselijk eng, maar in Turkije was het nog erger. We hebben geen leven meer. We hebben zo hard gewerkt voor onze carrière, maar nu zijn we alles kwijt. Zelfs onze vrienden willen niets meer met ons te maken hebben.’
In de container waar het gezin verblijft, zitten meer Turkse politieke vluchtelingen. De besnorde mannen lijken het bijna naar hun zin te hebben op de matrassen op de grond, de bezoekers krijgen pinda’s en andere Turkse lekkernijen aangeboden. De vrouw zegt zich er bij neer te hebben gelegd een nieuw leven in Griekenland te beginnen. “Ik heb alles moeten achterlaten, mijn familie vaarwel gezegd. Wat moeten we anders? Als we maar niet van elkaar gescheiden worden”, zegt ze als ze haar zoontje knuffelt.
Veel Turken proberen vanuit Griekenland illegaal verder Europa in te komen, vooral richting Duitsland.
De stroom politieke vluchtelingen naar Griekenland zet de al van oudsher moeizame relatie tussen beide landen onder hoogspanning. Vorige week heeft Turkije voor aanvang van een bezoek van de Griekse premier Alexis Tsipras 700.000 euro op het hoofd van de acht militairen gezet, die ervan worden verdacht achter de staatsgreep te zitten en naar Griekenland zijn gevlucht.
Erdogan verwijt Griekenland bescherming te bieden aan wat hij ‘terroristen’ noemt en dreigt met regelmaat de grens weer open te gooien. In maart 2016 spraken de EU en Turkije af dat Turkije zou helpen vluchtelingen tegen te houden die naar de Griekse eilanden overstaken, in ruil voor 6 miljard euro aan steun om de opvang in Turkije te verbeteren. De landsgrens bij de Evros valt buiten deze deal.