Zoektocht naar legendarisch gezonken schip eindigt in mineur: ook zoekrobot zinkt

Drie dagen geleden, op 11 februari 2019, gaf het onderzoeksteam ‘Weddell Sea Expedition 2019' het officiële startsein voor hun zoektocht naar het schip van Ernest Shackleton dat tijdens de Eerste Wereldoorlog vastliep, zonk en verdween in Antarctica. 

Dat kwam destijds door de erbarmelijke weersomstandigheden. En die eisten nogmaals hun tol. “De plaats waar het schip ‘Endurance’ zonk, is het gevaarlijkste stuk van de allergevaarlijkste zee ter wereld”, aldus Mensun Bound, maritiem archeoloog en lid van het onderzoeksteam. “Door het snel bewegende ijs hebben we ons nauwkeurig voorbereid plan op 1,2,3 moeten cancelen.”

Afgelopen zondag (10 februari) arriveerden de onderzoekers op de laatst gekende positie van het legendarische schip ‘Endurance’. De tocht naar daar was al behoorlijk pittig omdat er een dik pak ijs op de zee dreef. Maar dankzij de Zuid-Afrikaanse ijsbreker SA Agulhas ll slaagden de maritieme archeologen in de uitvoering van het eerste onderdeel van hun zoektocht. 

Eenmaal gearriveerd, konden de wetenschappers zich alvast voorstellen hoezeer het team van onderzoeksreiziger Ernest Shackleton had geleden na hun schipbreuk. “De temperaturen zijn hier gezakt naar -14 graden Celsius”, zo schreven ze in een Twitterbericht. “Het geeft ons een goed idee van de harde omstandigheden waarmee Shackleton en zijn mannen hier moesten afrekenen.”

Het tweede deel van hun onderzoek beloofde een stuk moeilijker te worden. Daarbij moest men een geavanceerde onderwaterrobot maar liefst 3.000 meter diep laten zakken opdat die het oceaanoppervlak zou kunnen verkennen. Maar nadat de robot in het water zakte, slaagden de onderzoekers er niet meer in om verbinding te maken.

Voorlopig is het nog onduidelijk of het gebrek aan communicatie te wijten is aan de rotslechte zee-ijscondities, of aan een probleem met de software. En dat zal het team ook nooit te weten komen, want om de beelden te recupereren moet eerst de robot teruggevonden worden. En voorlopig ziet het er niet naar uit dat dat zal gebeuren.

Sir Ernest Shackleton was een onderzoeksreiziger die met zijn schip als eerste Antarctica wilde oversteken. Maar al snel werd duidelijk waarom dat nog nooit lukte - ook Shackleton zou niet in zijn opzet slagen.

Eenmaal aangekomen op de Zuidpool moesten de onderzoeksreiziger en zijn team afrekenen met een dik pak ijs wat het varen moeilijker maakte. Moeizaam maar zeker zette het schip zijn tocht verder totdat het helemaal vastzat in het ijs. Aanvankelijk nam Shackleton een afwachtende houding aan, maar enkele (uitzichtloze) maanden later gaf hij zijn manschappen dan toch het bevel om het schip te verlaten.

Wat restte was een vermoeiende tocht over het ijs. Als bij wonder overleefden Shackleton en zijn manschappen die tocht.