Trump wil 8 miljard dollar aan muur besteden via nationale noodtoestand

De Amerikaanse president Donald Trump zal zijn handtekening zetten onder de “grensdeal” die een comité van Republikeinen en Democraten eerder deze week uitwerkte om te vermijden dat er een nieuwe shutdown van de Amerikaanse overheid komt. Maar om extra middelen vrij te maken voor de bouw van zijn grensmuur, zal hij ook de nationale noodtoestand uitroepen. Dat zei Mitch McConnell, de Republikeinse meerderheidsleider in de Amerikaanse Senaat.

Volgens het akkoord dat onderhandeld werd door het comité van Republikeinen en Democraten krijgt Trump slechts 1,37 miljard dollar voor de bouw van zijn grensmuur. Zelf eiste hij echter 5,7 miljard. Tijdens een toespraak op een bijeenkomst van Amerikaanse ordehandhavers beloofde Trump gisteren nog dat zijn muur er sowieso zou komen.

Het akkoord werd eerder op de dag al goedgekeurd door de Senaat (83-16) en later keurde ook het Huis van Afgevaardigden met een ruime meerderheid (300-128) de financieringswet goed die een nieuwe ‘shutdown’ van de federale overheid moet vermijden. De wet is nu doorgestuurd naar het Witte Huis ter ondertekening door de president.

Het was afwachten hoe Trump de bouw van zijn muur dan zou financieren. Een van de opties waarmee hij al langer dreigde, en waarvan hij nu gebruik zou willen maken, is de afkondiging van de nationale noodtoestand langs de Amerikaans-Mexicaanse grens, waar zich volgens hem zowel een “humanitaire crisis” als een “crisis van nationale veiligheid” afspeelt. Daarmee kan de president middelen vrijmaken voor de bouw van de muur zonder daarvoor eerst toestemming nodig te hebben van het Amerikaans Congres, dat in de regel zeggenschap heeft over de portefeuilles.

Machtsmisbruik

Chuck Schumer, leider van de Democratische minderheid in de Senaat, noemt het plan “machtsmisbruik”. “De afkondiging van de noodtoestand zou een wetteloze daad zijn, een ernstig misbruik van de macht van het presidentschap”, stelde hij, dat getuigt van een “onverhulde minachting voor de regel der wet en de autoriteit van het Congres”.

Gerechtelijke stappen

Ook Nancy Pelosi, voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, reageert scherp op het nieuws en dreigt met juridische maatregelen als Trump inderdaad de noodtoestand afkondigt. “De situatie aan de grens is geen noodgeval”, beklemtoont ze, “het is een humanitaire uitdaging voor onszelf.” Met de afkondiging ervan zou Trump overigens ook een precedent scheppen dat zowel door Democraten als Republikeinen niet gesmaakt wordt, waarschuwt ze.

“Als de president de noodtoestand kan afkondigen voor een ‘noodgeval’ dat hij zelf verzonnen heeft - een illusie die hij wil overbrengen - bedenk dan eens wat een president met andere waarden kan voorstellen aan het Amerikaanse volk”, stelde ze nog. Pelosi haalde daarbij het wapengeweld in de VS aan als mogelijk voorbeeld van een andere nationale noodtoestand, een heikel thema waarin vooral de Democraten meer regulering willen zien.

Shutdown

In december en januari zaten 800.000 Amerikaanse ambtenaren al 35 dagen zonder inkomen wegens de gedeeltelijke shutdown waarbij de overheidsdiensten op non-actief werden gezet, nadat Trump weigerde in te stemmen met een eerder akkoord waarin hij te weinig geld voor zijn grensmuur kreeg. Wie toch moest blijven verder werken, kreeg geen loon tot na afloop van de shutdown.