Trump wil "nationale noodtoestand" aan grens met Mexico uitroepen om muur te bouwen

Het Witte Huis heeft bevestigd dat Donald Trump de nationale noodtoestand aan de Mexicaanse grens wil uitroepen om van start te kunnen gaan met de bouw van een muur aan de grens. Dat nieuws komt er nu Democraten en Republikeinen een compromis hebben bereikt over de financiering van de federale overheid om een nieuwe shutdown te voorkomen.

De nieuwe financieringswet is goedgekeurd in de Senaat met een ruime meerderheid van 83 tegen 16, maar bevat maar een fractie van het budget dat Trump nodig heeft om zijn muur te kunnen bouwen. Daarmee kan hij maar 88 kilometer van de beloofde 376 kilometer muur financieren. 

Trump is ook van plan om dat compromis tussen Democraten en Republikeinen te ondertekenen. Maar "hij wil ook tegelijkertijd een nationale noodtoestand uitroepen", zegt de Republikeinse fractieleider Mitch McConnell. "Ik heb hem gezegd dat ik het uitroepen van de nationale noodsituatie zal steunen."

"Eens te meer houdt de president zijn belofte om een muur te bouwen, de grens te beschermen en de veiligheid van ons grootse land te verzekeren", stelt Sarah Sanders, woordvoerster van het Witte Huis.

De Democraten hebben al laten weten dat zij het uitroepen van een nationale noodtoestand bij Justitie zouden aanvechten. Nancy Pelosi, de Democratische voorzitster van het Huis van Afgevaardigden, zegt "alle wettelijke opties" te zullen bekijken. "Wat er aan de grens (met Mexico) gebeurt, is geen noodtoestand", aldus nog Pelosi.

"De ondertekening van de begroting voorkomt een nieuwe shutdown van de overheid. Tegelijk bevat het compromis tussen Republikeinen en Democraten in het Congres geen geld voor de muur die Trump wil bouwen", meldt onze Amerikacorrespondent Björn Soenens.

"Er is enkel 1,3 miljard voor zowat 80 kilometer hekwerk, niet de 5,7 miljard dollar die Trump wil voor de bouw van een driehonderd kilometer lange muur. Door de noodtoestand af te kondigen, kan Trump geld van bijvoorbeeld het departement Defensie afleiden naar een nieuwe bestemming, bijvoorbeeld voor de bouw van de muur. Dat kan hij doen zonder de goedkeuring van het Congres."

Zo'n noodtoestand werd in het verleden alleen maar uitgeroepen bij een nationale ramp, of bij een aanval op het land, zoals na de aanslagen van 11 september 2001. "Maar de wet zegt nergens wat die noodtoestand precies moet inhouden", legt Soenens uit in "De ochtend" op Radio 1. "Dat is een vrije grabbelton. Dus de president zal zeggen: 'Dit is een humanitaire crisis, een migratiecrisis'." En zo kan hij de nodige miljarden dollars halen uit allerhande begrotingspotten om zijn muur te bouwen.

De beslissing van president Trump zal volgens Björn Soenens leiden tot een "onvoorstelbare waslijst aan rechtszaken". "De vraag zal zijn: gaat hij aan die muur kunnen beginnen? Het Congres kan tot 14 dagen na de noodtoestand een resolutie goedkeuren om te zeggen dat het hier niet mee akkoord gaat. Als de president daar zijn veto over uitspreekt, kan het Congres zelf naar de rechter stappen om het besluit over de noodtoestand te laten vernietigen."

Beluister hier het gesprek met Amerika-correspondent Björn Soenens in "De ochtend" op Radio 1:

Het ironische van deze situatie is dat iedereen vandaag zijn zin heeft gekregen, analyseert Soenens. "Voor de president is deze oplossing de ideale oplossing. De shutdown is vermeden en de president kan zeggen dat hij miljarden heeft gevonden om zijn muur te bouwen. De Democraten kunnen zeggen dat ze geen cent hebben uitgegeven voor de muur en daarna kunnen ze Trump aanvallen voor machtsmisbruik."

"Het gevaar van dit alles is dat de democratische controle hier omzeild wordt. Want wat is een begroting nog waard als ze vervolgens wordt tegengewerkt door de uitvoerende macht? Technisch is ze er dan wel, is er geld voorzien, maar ik doe gewoon mijn zin." 

Bekijk hieronder de bijdrage van Björn Soenens in "Het Journaal":