Leerplicht voor kinderen vanaf 5 jaar goedgekeurd

Onderwijs is in ons land een bevoegdheid van de gemeenschappen, maar de leerplichtleeftijd valt nog onder het federale niveau. Al sinds de jaren tachtig ligt die leeftijd op zes jaar, maar er gaan al jaren stemmen op om die grens wat lager te leggen. Vijftien jaar geleden braken de liberalen daar bijvoorbeeld al een lans voor. Open Vld is dan ook zeer tevreden dat het voorstel is goedgekeurd. “Zo geven we onze kinderen de beste kansen op een mooie toekomst”, zegt de partij op Twitter.

Het belangrijkste motief voor de verlaging van de leerplichtleeftijd is het wegwerken van de sociale ongelijkheid. In Vlaanderen gaan bijna alle vijfjarigen nu al naar de kleuterschool. De uitzonderingen zijn veelal kinderen met een migratieachtergrond in de grote steden. De pleitbezorgers van een lagere leeftijd benadrukken dat een vroege participatie aan het onderwijs cruciaal is voor de latere kansen op de schoolbanken en nadien ook in het professionele leven.

“Doordat vooral kansarme kinderen pas op latere leeftijd naar school gaan, starten ze meteen met een handicap”, zeggen Kamerleden Frank Wilrycx en Patrick Dewael (Open Vld). “Studies wijzen erop dat deze kinderen dan ook veel vaker met een leerachterstand kampen. Dat achtervolgt hen de rest van hun schoolcarrière en veroorzaakt een toenemende uitstroom van schoolverlaters zonder secundair diploma.”

Met de regelmaat van de klok doken de voorbije jaren voorstellen op om leerplicht vanaf vijf jaar in te voeren, maar die stierven steevast een stille dood. Sp.a diende vorig jaar nog een amendement in om de leerplicht te verlagen tot drie jaar, maar dat voorstel kreeg enkel steun van de Franstalige socialisten.

Nu bleek er een brede consensus te bestaan voor een verlaging tot vijf jaar en kwam er ook een positief advies van de Vlaamse regering. Indien de tekst binnenkort ook de kaap van de plenaire Kamer passeert, moeten vanaf 1 september 2020 vijfjarigen voldoen aan de leerplicht, over anderhalf jaar dus. Die periode moet scholen de tijd bieden zich voor te bereiden. 

“Ouders moeten tijdig op de hoogte zijn en administraties moeten zich klaarmaken om op een goede manier de leerplichtcontrole voor deze extra groepen te organiseren, om maar twee voorbeelden te noemen”, zegt Leen Dierick (CD&V). “Elke gemeenschap zal hiertoe dan ook goed de mogelijke bijkomende kosten van deze invoering moeten in kaart brengen en daar het nodige beleid en budget tegenover plaatsen.”

De Vlaamse regering wilde echter niet dat er een verplichting zou komen om in de kleuterklas godsdienst aan te bieden. De Grondwet schrijft vandaag immers voor dat openbare scholen de erkende godsdiensten en zedenleer moeten aanbieden tijdens de volledige leerplicht. Om dat te bewerkstelligen, zou er dus een wijziging van de Grondwet moeten komen.

Open Vld oppert een flexibele regeling toe te passen waarbij ouders die erop staan dat hun kind vanaf vijf jaar levensbeschouwelijke vakken krijgt, hun zoon of dochter laten aansluiten bij een basisschool naar keuze voor die les, zoals dat nu al kan voor zesjarigen in de kleuterklas. “Maar het is aan de Vlaamse regering om dit praktisch te regelen”, aldus nog de liberalen.

Voor alle duidelijkheid: leerplicht is niet hetzelfde als schoolplicht. Om aan de leerplicht te voldoen, moet een kind ofwel naar school gaan, ofwel huisonderwijs krijgen.