Moderne slavernij in kaart gebracht met satellietbeelden

In 2015 werden satellietbeelden voor het eerst gebruikt om illegale arbeid op te sporen. Het bedrijf DigitalGlobe – dat voornamelijk beelden levert aan Google Earth – spoorde Google-gebruikers aan om in te zoomen op het Voltameer in Ghana. Vermoedelijk was er sprake van kinderarbeid op de talrijke visserijen.

“Zo wilden we op zoek gaan naar de vissersboten en hun eigenaars”, aldus Rhiannan Price, CEO van DigitalGlobe. Uiteindelijk duidden maar liefst 90.000 gebruikers 80.000 verdachte bootjes en gebouwen aan.

(Lees verder onder het kaartje)

De innovatieve opsporingstechniek zette wetenschappers van het Rights Lab aan de University of Nottingham (VK )aan het denken. En al snel ontwikkelden ze algoritmes waardoor men geen beroep moet doen op de goede wil van Google-gebruikers. Het initiatief werd omgedoopt tot het ‘Slavery From Space’-initiatief.

Steenbakkerijen 
Het onderzoekslab van de University of Nottingham viseert voornamelijk steenbakkerijen, een van de belangrijkste economische sectoren in Zuid-Azië. Jammer genoeg is het eveneens een sector waar kinderarbeid en slavernij zegevieren. Terwijl men eerder schatte dat er zo’n 20.000 steenbakkerijen in Zuid-Azië zouden zijn, telden de algoritmes en satellietbeelden van Slavery From Space er maar liefst dubbel zo veel (55.387).

Niet enkel de resultaten maar ook de methoden die het onderzoeksteam gebruikte, waren behoorlijk vernieuwend. Slavery From Space is namelijk het eerste waarnemingscentrum dat gebruik maakt van satellieten.

Die satellieten brachten rood gemarkeerde vierkanten met in het midden een grote ovalen oven in beeld. Want zelfs vanuit de ruimte valt zo’n beeld op. “Dan gaat het om steenovens van steenbakkerijen. Je kan de sites niet verwarren met iets anders”, aldus Doreen Boyd, geografe en onderzoeksleider van het Rights Lab aan de University of Nottingham.

(Lees verder onder de foto)

Planet, een bedrijf met een 150-tal kleine satellieten, sloot zich later aan bij het initiatief. De resolutie van de foto’s van Planet is minder hoog dan die van DigitalGlobe, maar hun troef is dat ze dagelijks beelden maken. “We zien gebouwen, velden en bossen dagelijks evolueren”, aldus Andrew Zolli, onderdirecteur van het bedrijf Planet. Dat staat synoniem voor nieuwe opportuniteiten.

Met zulke beelden kan men de vooruitgang op katoenplantages opvolgen. Verdwijnt het katoen snel? Dan is er wellicht sprake van machinale pluk. Als het wat trager gaat, worden de katoenplanten met de hand geplukt, waarschijnlijk door dwangarbeiders.

Naar schatting worden er wereldwijd nog steeds 40,3 miljoen mensen als slaven behandeld. Meestal worden ze bedreigd met straffen of zelfs vastgehouden. Dwangarbeid of moderne slavernij noemt men dat dan. “Maar vaak glippen de slavenhouders op de een of andere manier door de mazen van het net”, aldus James Cockayne, directeur van de denktank van de Verenigde Naties (VN).

Doreen Boyd meent echter dat men met behulp van satellietbeelden maar liefst één derde van alle slavenhouders kan opsporen vanuit de ruimte. Natuurlijk wordt niet iedereen die op katoenplantages, steenbakkerijen of visserijen werkt, gedwongen om arbeid te leveren. “Het is dus niet mogelijk om het exact aantal slaven vast te stellen”, aldus Doreen Boyd. “Maar we weten wel hoeveel steenbakkerijen er zijn en zeventig procent van de arbeiders zijn dwangarbeiders. Die aantallen kunnen we verrekenen.”