Wetenschappers hebben ontdekt waar stenen Stonehenge vandaan komen

De blauwe hardsteen – genoemd naar de blauwgrijze kleur – zou uit twee steengroeven komen in het westen van Wales en over een afstand van maar liefst 290 kilometer versleept zijn. Daarvoor werden houten sledes gebruikt, die voortgetrokken werden door teams van sterke mannen.

Chemische studies hadden eerder al aan het licht gebracht dat de stenen ergens uit de Preseli Hills in Pembrokeshire moesten komen omdat dat type gesteente alleen daar te vinden is, maar de precieze plaats was nog niet ontdekt. Tot nu dus.


Archeologische opgravingen in 2014 en 2016 brachten 5.000 jaar oude houtskool en stenen werktuigen aan het licht in de steengroeven van Carn Goedog en Craig Rhos-y-felin. Op sommige plekken was het houtskool vermengd met modder en stenen om platformen te vormen, die gebruikt werden om massieve blokken op te laden.


Het uitgraven gebeurde rond 3.000 voor Christus – 5.000 jaar geleden dus – uit gesteente dat miljoenen jaren geleden gevormd was door grote blokken versteend magma die in de loop der eeuwen afsleten. Het uitgraven zou overigens vrij eenvoudig gegaan zijn. (lees hieronder verder)

Het gesteente had al de vorm van verticale zuilen, die door breuken gescheiden werden. In de breuken werden wiggen gedreven, waarna de stenen er met behulp van touwen en eenvoudig werkgerei konden worden uitgehaald als een losse tand. Met lasso’s rond de bovenkant werden de gevaartes van bovenuit neergelaten. De blokken van bijna 2 meter hoog en 2 tot 4 ton zwaar werden vervolgens op de sledes geladen en weggesleept.

De blokken werden in Salisbury Plain gebruikt om de binnenste ring van Stonehenge te vormen. De structuren van twee verticale stenen met daarbovenop een horizontale werden errond gezet. Dat zou 500 jaar later gebeurd zijn. En de zandstenen zouden een meer lokale origine gehad hebben. Waar die precies vandaan komen, is nog niet duidelijk.

Opmerkelijk: de mensen die begraven zijn in Stonehenge kwamen waarschijnlijk uit dezelfde regio als de stenen. De resten bevatten namelijk isotopen uit de buurt van de steengroeven in Wales.

Volgens auteur en archeoloog Michael Parker Pearson van het University College Londen zou het monument een symbool geweest zijn dat de Britse stammen moest verenigen tijdens een periode dat het economisch en demografisch slecht ging. “Het zal gemeenschappen samengebracht hebben die uit elkaar aan het groeien waren”, zegt hij.