Pesten gebeurde vroeger vooral op de speelplaats, maar intussen heeft het zich verplaatst naar het internet. Eerst nog met openbare aanvallen op bijvoorbeeld Facebook, waar ouders en leerkrachten nog enigszins konden ingrijpen. Maar experts waarschuwen voor een nieuwe trend: geheime groepen gericht tegen één kind. “Het zijn gesloten groepen op WhatsApp waarvan heel de klas lid is, op één iemand na”, zegt pest-expert Gie Deboutte van het expertisecentrum ­opvoedingsondersteuning. “Iedereen wordt verplicht kleur te bekennen: of ze stappen erin mee of ze lopen het risico om ook gepest te worden.”

Zo’n groep krijgt dan de naam ‘TegenTom’ of ‘ZonderSigrid’. Het begin met enkele grappen, maar al snel worden (getrukeerde) foto’s en video’s gedeeld. Tot het moment dat het te ver gaat voor sommige deelnemers, die de groep signaleren aan iemand die ze vertrouwen. Dan lekt ook de inhoud uit, en dat is net het doel van de pesters. “Daar scheppen de aanzetters het meeste genoegen in: wanneer het gepeste kind te weten komt wat er gezegd en geschreven werd. Dat is traumatisch voor het slachtoffer.”

Bijscholing

Omdat alles in het geheim verloopt, is het bijna onmogelijk om in te grijpen. “Volwassenen moeten vooral opmerkzaam zijn. Als zo’n chatgroep uitkomt, dan moet je het slachtoffer steunen. Probeer geen nuttige tips te geven, maar laat weten dat je achter hem of haar staat.”

Ook voor leerkrachten is het vaak moeilijk om in te schatten hoe ze met pestgedrag bij hun leerlingen moeten omgaan, stelt Deboutte. “Niet alle leerkrachten weten hoe ze moeten reageren. Scholen hebben ook te weinig middelen om leerkrachten op bijscholing te sturen. Met de Vlaamse Onderwijsraad zijn we aan het bekijken hoe we antipestmaat­regelen kunnen meegeven in de lerarenopleiding. In de Kempen heb je een mooi voorbeeld van ‘digitale zorg’-leerkrachten. Zij maken bijvoorbeeld sexting en loverboys bespreekbaar, maar zijn ook een aanspreekpunt wat betreft cyberpesten.”

De nieuwe initiatieven zijn nodig, want ondanks grootschalige campagnes raakt pesten maar niet uitgeroeid. “De campagnes helpen wel om kinderen er bewust van te maken dat pesten echt niet kan. Ze zullen dergelijk gedrag dan ook sneller signaleren. Ook pesters beseffen zo sneller dat ze een lijn overschrijden.”