Wordt de brexit uitgesteld tot 2021?

Door het vertrek van de Britten uit de EU met 21 maanden uit te stellen, zouden Brussel en Londen de tijd hebben om concrete afspraken te maken over hun toekomstige handelsrelaties en zou de gewraakte Ierse ‘backstop’ overbodig worden.

Normaal gezien verlaat het Verenigd Koninkrijk de EU op 29 maart. Maar het is hoogst onzeker of premier May erin zal slagen het terugtrekkingsakkoord dat ze met de andere Europese leiders overeenkwam door het Lagerhuis te loodsen. Zondag beloofde ze dat de parlementsleden tegen 12 maart opnieuw over het akkoord zullen mogen stemmen, nadat ze de tekst tijdens een eerdere stemming in januari met een grote meerderheid hadden verworpen.

Grote druk

May zou in eigen rangen onder grote druk staan om de brexit uit te stellen en zo een ‘no deal’-brexit op 29 maart uit te sluiten. Woensdag mogen de Britse parlementsleden opnieuw amendementen indienen om te pogen te brexit in een bepaalde richting te duwen. Het is niet uitgesloten dat het Lagerhuis het brexit-proces in eigen handen neemt en zo May met de rug tegen de muur zet. Dat zou volgens de BBC een scenario zijn dat May wil vermijden.

Als ze geen andere uitweg meer ziet dan de Europese Unie om uitstel van de brexit te vragen, is het nog maar de vraag hoe lang het Britse vertrek wordt uitgesteld. Er was eerder al sprake van drie maanden - onder meer om de samenstelling van het nieuwe Europese Parlement niet te bemoeilijken - maar volgens Bloomberg zouden verschillende EU-gezagsdragers dat te kort vinden. Ze betwijfelen of de Britse politiek in dat bestek uit de impasse kan geraken waarin ze verzeild is geraakt. Herhaald uitstel van de brexit zien ze al helemaal niet zitten.

Backstop

Daarom zou het plan rijpen om May ertoe aan te sporen de brexit uit te stellen tot 2021. Het VK zou dan tot 31 december 2020 EU-lidstaat blijven en de tijd krijgen om met de EU een (principe)akkoord te sluiten over de handelsrelaties na de brexit. Meteen zou de in het terugtrekkingsakkoord geïntegreerde ‘backstop’ - de noodoplossing voor de Ierse grenskwestie - overbodig worden. Het is vooral deze backstop die de Britse parlementsleden ervan weerhoudt het akkoord van May te steunen. 

“De brexit met 21 maanden opschuiven houdt steek omdat die periode de lopende Europese meerjarenbegroting zou beslaan en de zaken een stuk eenvoudiger zou maken”, zegt een EU-diplomaat aan The Guardian. “Gesteld dat de Europese leiders de brexit nog niet helemaal beu zijn en een uitstel met drie maanden geen zoden aan de dijk zet, dan verwacht ik een uitstel van 21 maanden. Dat scenario maakt alleszins opgang in de wandelgangen in Brussel.”

Dreigen met een lang uitstel van de brexit wordt door sommigen meteen gezien als een tactiek om de deal van May alsnog goedgekeurd te krijgen. Als de harde brexiteers zouden beseffen dat het enige alternatief voor de deal geen ‘no deal’ is, maar een uitstel dat misschien wel uitmondt in een afstel, zullen ze mogelijk toch voor het terugtrekkingsakkoord stemmen.

Tusk: “Brexit uitstellen is rationele oplossing”

“Rekening houdend met de situatie waarin we ons bevinden, denk ik dat een bijkomend uitstel een rationele oplossing zou zijn”, zo verklaarde Europees president Donald Tusk op een persconferentie in Sharm el-Sheikh. “Maar premier May denkt nog altijd dat ze dit scenario kan vermijden”, voegde hij toe. Hij verzekerde dat de lidstaten ongeacht de uitkomst “maximaal begrip en goede wil” zullen tonen.

Tusk erkent dat “de wettelijke en procedurele context van een mogelijk uitstel” deel uitmaakte van het gesprek dat hij in Sharm el-Sheikh met May heeft gehad. “Hoe minder tijd er overblijft tot 29 maart, hoe groter de kans op uitstel”, zo wees Tusk op een volgens hem “objectief feit”.