Zorggroep leidt zelf Roemeense verpleegkundigen op: "De krapte is groot, het is moeilijk om hier mensen te vinden"
Zorggroep Armonea, met 87 woonzorgcentra in het land, vult een deel van haar vacatures in met Roemeense verpleegkundigen. Elk jaar heeft de zorggroep 250 à 300 nieuwe mensen nodig en die zijn moeilijk om in eigen land te vinden. Armonea organiseert daarom zelf een opleidingstraject in Roemenië. Enkel wie een Roemeens diploma verpleegkunde heeft, bereid is om Nederlands te leren én naar België wil komen, mag aan de opleiding beginnen.
Er is nog altijd een groot tekort aan verpleegkundigen in ons land. Eind december waren er meer dan 1.500 vacatures en het ziet er niet naar uit dat die snel kunnen worden ingevuld. Want er zijn niet alleen minder jongeren die voor de opleiding verpleegkunde kiezen, de bachelor opleiding is ook met een jaar verlengd. Daardoor duurt de opleiding nu vier in plaats van drie jaar en zullen er in juni minder verpleegkundigen afstuderen dan andere jaren.
Strenge selectie
Zorggroep Armonea vult een deel van de vacatures in met Roemeense verpleegkundigen. Ze werkt daarvoor samen met het Business Language and Communication Centre van de KU Leuven. De selectie is streng en het opleidingstraject zeer intensief. “Tijdens de eerste vijf weken volgen de kandidaten lessen Nederlands in Boekarest. Anderhalf uur per dag zitten ze in een virtueel klaslokaal. Daarna volgt een test. Wie het vereiste taalniveau haalt, krijgt een ticket naar België. Wie niet slaagt, mag niet mee. Die boodschap is hard, maar het is de enige garantie op succes”, zegt projectmanager Bart Janssens.
Wie het vereiste taalniveau haalt, krijgt een ticket naar België. Wie niet slaagt, mag niet mee.
Tijdens de tweede fase in België, die zeven weken duurt, krijgen de verpleegkundigen drie uur per dag Nederlands, volgen ze een inburgeringscursus om de Belgische gewoonten te leren kennen en krijgen ze een opfrissing van hun professionele vaardigheden om nadien mee te kunnen in een woonzorgcentrum van Armonea waar ze, als ze slagen, gaan werken. Het is een intensief traject waar vooral jonge verpleegkundigen aan deelnemen.
“We doen al ongeveer acht jaar inspanningen om buitenlandse verpleegkundigen naar België te halen”, zegt Nicky Palm, Chief Human Capital Officer bij Armonea. “De meesten kwamen uit Spanje en Portugal, landen waar de economische crisis hard had toegeslagen. Maar we merken dat de laatste twee jaar zowat de helft van die verpleegkundigen terugkeert. Er is weer meer werk in die landen en je mag het gemis van de familie en vrienden niet onderschatten.”
Ook uit Roemenië komen er al enkele jaren verpleegkundigen naar België, maar sinds eind 2018 gaat het om een intensief opleidingstraject dat Armonea zelf heeft uitgewerkt. “Het grote verschil is dat we vroeger alleen van op afstand Nederlands aanboden”, zegt Bart Janssens. "Nu worden de kandidaten helemaal ondergedompeld in België: zowel voor het leren van de taal, als het kennis maken met hun toekomstige werkplek.”
Taal is een uitdaging
Alina Chivu kwam vorig jaar naar België. Na haar intensieve opleiding bij Armonea startte ze als verpleegkundige in woonzorgcentrum Hestia in Wemmel en negen maanden later is ze er hoofdverpleegkundige. Het kan dus snel gaan. “In het begin verstond ik de bewoners niet. Ze spraken dialect. Collega’s hebben me geholpen met de taal. De taal was echt een uitdaging voor mij, maar nu heb ik een goede band met de bewoners.”
Ook Alexandra Spera zette de stap om in België te komen werken. “Op school heb ik over deze job gehoord. Ik was nieuwsgierig naar hoe het hier was. Ik ken niemand hier. Ik wil hier blijven, maar ik weet niet of het voor heel mijn leven is. Misschien voor een paar jaar.”
Alina Chivu legt uit welk traject ze doorlopen heeft het laatste jaar:
Kan arbeidsmigratie het tekort oplossen?
Zorgambassadeur van de Vlaamse regering Lon Holtzer begrijpt dat woonzorgcentra oplossingen zoeken voor het personeelstekort maar stelt zich toch ook ethische vragen: “Ik begrijp dat het voor de verpleegkundigen een goede kans is om zichzelf te ontwikkelen en er financieel op vooruit te gaan. Ook voor de zorggroep is er winst te boeken, omdat je mensen grondig opleidt. Het team wordt ook multicultureler net zoals de bewoners van de woonzorgcentra. Maar als er een tekort is aan verpleegkundigen in het land van herkomst, dan heb ik het er moeilijk mee.”
Per jaar heeft Armonea zo’n 250 à 300 nieuwe verpleegkundigen nodig in de woonzorgcentra. “De krapte is groot en het is moeilijk om mensen te vinden. Rekruteren in Roemenië is maar één manier om de openstaande jobs sneller in te vullen”, zegt Nicky Palm. “We slagen erin om elk jaar tussen de 30 en 40 buitenlandse verpleegkundigen op te leiden en in te zetten. Een fractie van wat nodig is.”
We redden het niet als we verder doen zoals we nu bezig zijn.
De komende jaren zal het er niet makkelijker op worden want de arbeidsmarkt staat onder druk. “We investeren veel in mensen in België”, zegt Lon Holtzer, “In mensen die hun carrière een andere richting willen geven, in lange en korte opleidingen voor niet-werkende werkzoekenden, enzovoort. Maar het is duidelijk dat we het niet redden als we verder doen zoals we nu bezig zijn.”
Een andere manier van werken dringt zich dus op, maar ook in de hoofden moet er wat veranderen, want veel mensen hebben een foutief beeld van wat een verpleegkunde in een woonzorgcentrum is. Volgens Lon Holtzer gaat het niet enkel om verzorgen en technische handelingen zoals bloeddruk meten. De zorg voor ouderen is veelomvattender, breder en complexer dan bijvoorbeeld op een afdeling intensieve verzorging in een ziekenhuis. Verpleegkundigen moeten er hun klinisch redeneervermogen gebruiken om vroeg de fysieke, mentale en sociale problemen van bewoners te detecteren en daar snel op in te grijpen.
De zorg voor ouderen is veelomvattender, breder en complexer dan bijvoorbeeld op een afdeling intensieve verzorging in een ziekenhuis.
Nieuwe lichting
Aan enthousiasme ontbreekt het de nieuwe lichting Roemeense verpleegkundigen in ieder geval niet. Zij zijn midden februari met torenhoge verwachtingen naar België gekomen. Ieder met een heel persoonlijke motivatie.
Georgiana is 35 jaar en hoopt dat haar man, die nog in Roemenië is, tegen de zomer naar België kan komen. “Ik wil in een andere wereld leven. Dit is spannend voor mij. Ik kan niet wachten om te werken, studeren en dit land te ontdekken.” Stefan is één van de jongste verpleegkundigen. Hij is 22 en beseft dat het moeilijk zal zijn. “De cursus is intensief. Ik denk niet dat iedereen van onze groep zal slagen.” Ook Elena, 26 jaar, beseft dat het moeilijk wordt. “Ik verwacht niet dat het makkelijk zal zijn, maar dat is ok. Als je hard werkt, komt het goed.”
Eind maart weten de verpleegkundigen uit deze groep of hun toekomst in België ligt. Dat ze voor een stevige uitdaging staan, is duidelijk. In de zorgsector is dat besef ook doorgedrongen.
Ik wil in een andere wereld leven. Dit is spannend voor mij. Ik kan niet wachten om te werken, studeren en dit land te ontdekken.
Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":
