Premier May laat het Britse parlement woensdag stemmen over de mogelijkheid om na een eventuele verwerping van het echtscheidingsakkoord met de Europese Unie op 12 maart, een vertrek uit de Europese Unie zonder akkoord helemaal uit te sluiten en de Brexit - nu nog gepland voor 29 maart - met enkele weken of zelfs maanden uit te stellen.

“Ik weet dat de Britten bezorgd zijn over het feit dat de tijd aan het opraken is”, zei Theresa May in het Lagerhuis. “Daarom, als het akkoord van mijn regering op 12 maart wordt weggestemd, zal het parlement er op 14 maart voor kunnen kiezen ons vertrek uit de EU uit te stellen. Voor een korte tijd, weliswaar.”

May voegde daar nog aan toe dat ze er zelf geen voorstander van is de Brexit uit te stellen. “Komt de Brexit er pas na juni, dan zullen we ook moeten deelnemen aan de aankomende Europese verkiezingen”, zei ze. Die verkiezingen worden namelijk in mei gehouden. Ook benadrukte May dat een uitstel van de Brexit tot na 29 maart, een vertrek zonder akkoord na die datum niet volledig kan uitsluiten.

Vlijmscherpe reactie

Oppositieleider en Labour-voorzitter Jeremy Corbyn reageerde als vanouds vlijmscherp op de bekendmaking van May. “De premier doet het parlement de belofte dat het zich binnenkort mag uitspreken over de Brexit. Maar dezelfde belofte maakte ze al in december, in januari en in februari. En enkel in januari hebben we dat daadwerkelijk mogen doen.”

Corbyn droeg May ook nog op voor eens en voor altijd duidelijk te maken wat haar alternatief is voor het echtscheidingsakkoord met de Europese Unie, dat eerder massaal werd weggestemd door het Britse parlement.

Rebellie

De bocht van 180 graden die May nu maakt, volgt op een bijeenkomst die ze dinsdagochtend met haar regering had over de marsrichting van de Brexit. Na afloop van de meeting meldde een journalist van The Telegraph al op Twitter dat May binnenskamers met een voorstel was gekomen dat een Brexit zonder akkoord onmogelijk moest maken.

Tot op heden had May steeds formeel geweigerd de Brexit op de langere baan te schuiven. Gezien de immer toenemende druk op de Britse premier bleek er echter geen ontkomen meer aan te zijn. Persagentschap Bloomberg meldt dat zo’n 25 leden en adviseurs van haar regering maandag in het parlement waren bijeengekomen om te beraden hoe May zover te krijgen een ‘no deal’-Brexit uit te sluiten. De groep besprak de opties om zelf ontslag te nemen uit de regering, of om openlijk te rebelleren tegen de premier, waardoor zij geen andere keuze meer zou hebben gehad dan hen de laan uit te sturen.

Torenhoge druk

Dinsdagochtend maakten drie leden van de regering van May dan weer bekend dat ze zouden opstappen indien May bleef weigeren om een ongeordend vertrek uit de Europese Unie uit te sluiten.

Het gaat om de staatssecretarissen Richard Harrington (Industrie), Margot James (Digitaal beleid) en Claire Perry (Energie). Ze eisen dat May belooft om de onderhandelingen met de Europese Unie te verlengen, indien ze niet tijdig een echtscheidingsakkoord door het Britse parlement kan loodsen.

“Dit engagement zou met opluchting onthaald worden door een grote meerderheid van de parlementsleden, bedrijven en hun werknemers”, schreven de staatssecretarissen dinsdag in The Daily Mail. Komt die belofte er deze week niet, dan achten de drie het “in het nationale belang” om op te stappen en aan te sluiten bij “een front dat May wil dwingen om de Brexit uit te stellen”.

Die nieuwe golf van rebellie verhoogde enkel maar de al torenhoge druk op May. Eerder gaven al drie vooraanstaande regeringsleden, namelijk Greg Clark, Amber Rudd en David Gauke, aan dat ze hun steun voor May opzeggen indien er niet snel een doorbraak volgt.

Tweede referendum

Door een Brexit zonder akkoord uit te sluiten, vermijdt May niet alleen dat haar regering uiteenvalt, maar ook dat de regie over het vertrek uit de EU haar helemaal ontnomen wordt. Het Britse parlement is namelijk van plan zich woensdag te buigen over een amendement van het socialistische oppositielid Yvette Cooper en haar conservatieve collega Oliver Letwin, dat indien goedgekeurd ook al de Brexit op de langere baan zou geschoven hebben. May heeft nu een voorschot genomen op een eventueel verlies van die stemming.

Daarnaast maakte Jeremy Corbyn maandag duidelijk dat hij nu plots toch een tweede referendum over de Brexit ondersteunt, een optie waarachter hij zich tot dan nooit publiekelijk had geschaard. Dinsdag verduidelijkte Labour bovendien dat de keuze om in de EU te blijven een van de opties zou moeten zijn waarvoor kiezers zich tijdens zo’n tweede referendum zouden mogen uitspreken. De kans dat het tweede referendum er komt, blijft echter erg klein.

“Rationele oplossing”

May sprak maandag al met Europees president Donald Tusk over een mogelijk uitstel van de Brexit, dat hij ‘de enige rationele oplossing’ noemde. Na afloop bleef May echter weigeren om een verlenging van de onderhandelingen publiekelijk als optie te erkennen, omdat het volgens haar het probleem niet oplost.

May hoopt nog steeds dat de Europese Unie aanpassingen wil doen aan het bestaande echtscheidingsakkoord, dat midden januari door een overweldigende meerderheid in het parlement is afgewezen. Het voorbije weekeinde beloofde ze dat het Britse parlement ten laatste tegen 12 maart over een nieuw akkoord zal mogen stemmen.