Direct naar artikelinhoud
Farma

‘Big Pharma’ peinst er niet over de prijzen te verlagen

Zeven ceo's van grote farmaciebedrijven.Beeld Photo News

Onbegrip, verontwaardiging en machteloosheid: uit de vragen die Amerikaanse senatoren tijdens een hoorzitting dinsdag stelden aan de bazen van de grote farmaciebedrijven, bleek dat de overheid van het grootste land ter wereld nauwelijks grip heeft op de prijzen van zijn pillen. Geen van de bestuursvoorzitters wilde toezeggen die te verlagen. Hun suggestie om de wereld eerlijker te maken: verhoog de prijzen in andere landen.

‘Klopt het dat geen ander land méér belastinggeld stopt in de ontwikkeling van medicijnen?’, vroeg de Democratische senator Sherrod Brown. ‘Klopt het dat de farmaceutische industrie daarvan sterk profiteert? Klopt het dat ons nationale ziekenfonds niet direct met de farmaceutische industrie kan onderhandelen over de prijzen van de medicijnen? Klopt het dat we de hoogste prijs ter wereld betalen voor medicijnen?’

Ja, ja, ja, ja: alle vragen werden door het panel bevestigend beantwoord. Dat is inderdaad niet eerlijk, erkende Richard Gonzalez van pillenmaker AbbVie. ‘De Amerikanen dragen de zwaarste lasten.’ Maar dat ligt vooral aan de rest van de wereld. ‘Anderen parasiteren op het Amerikaanse systeem’, zei Kenneth Frazier van Merck. ‘Ze plukken de vruchten van de Amerikaanse innovatie’, zei Albert Bourla van Pfizer.

Gebrekkige regulering

De prijzen van medicijnen-op-recept zijn in de Verenigde Staten twee tot drie keer zo hoog als in Nederland en andere westerse landen. Dat heeft te maken met gebrekkige regulering: de prijzen komen tot stand via onderhandelingen tussen de farmaceuten enerzijds en verzekeraars en apotheekketens anderzijds, waarbij iedereen profiteert als de patiënt zo veel mogelijk betaalt. De overheid, die via het ziekenhuis- en ziekenfondsprogramma Medicare ook veel medicijnen koopt, kan daarover niet onderhandelen.

Donald Trump zei rond de start van zijn presidentschap dat de farmaceuten ‘wegkomen met moord’, waarna hij bij diverse gelegenheden heeft aangekondigd daar iets aan te doen. Hij wil gaan onderhandelen over de prijzen, en hij wil dat de prijzen formeel worden verbonden aan die in andere landen. Tot dusver heeft dat echter niet tot wetten of besluiten geleid. Wel is door deregulering het aantal merkloze alternatieven voor dure geneesmiddelen toegenomen.

Pillenreclames op tv

In zijn State of the Union begin deze maand zei Trump dat het ‘onacceptabel’ is dat Amerikanen veel meer betalen voor hun medicijnen. Hij vroeg het Amerikaanse Congres een einde te maken aan het ‘wereldwijde parasiteren’ en ‘eerlijkheid’ te leveren.

Daarbij vindt hij zowel Democraten als Republikeinen aan zijn zijde, maar veel verder dan verontwaardiging en verbazing kwamen ze dinsdag nog niet. ‘Waarom zijn wij met Nieuw-Zeeland het enige land ter wereld met pillenreclames op tv?’, vroeg senator Catherine Cortez Masto zich verwonderd af. ‘Terwijl dat ons niet gezonder maakt?’

De farmaceuten verdedigden zich met het bekende argument: zonder torenhoge winsten geen innovatie. Dat hun winstmarges rond 20 procent liggen en die van veel fabrikanten van andere spullen nog niet de helft daarvan, rechtvaardigden zij met het argument dat hun onderzoek riskanter is. ‘We hebben 900 miljoen in een middel tegen Alzheimer gestoken’, zei Pascal Soriot van AstraZeneca. ‘Wat heeft het ons opgeleverd? Niets!’

Gezondheid patiënt voorop

Senator Ron Wyden wees Gonzalez erop dat zijn bonus (vier miljoen dollar vorig jaar) gekoppeld is aan de verkoop van Humira, een reumabestrijdingsmiddel dat in zes jaar van 19 duizend dollar naar 60 duizend dollar per jaar is gestegen, en dankzij 136 patenten tot 2034 beschermd is tegen concurrentie. ‘Zou u een lagere bonus krijgen als u de prijs van Humira zou verlagen’, vroeg Wyden. Gonzalez begon over ‘een van de elementen die een factor vormen in…’. Wyden: ‘Dat beschouw ik als een ja.’

De farmaceuten zeiden dat de gezondheid van de patiënt altijd voorop staat. Senator Maggie Hassan uit het aan pijnstillers verslaafde New Hampsire herinnerde Jennifer Taubert van Johnson&Johnson aan de tienduizenden doden die jaarlijks in de VS vallen door pijnstiller-overdoses. ‘Ik vind het moeilijk om te geloven dat het de industrie om de gezondheid te doen is, terwijl het gedrag van omzetmaximalisatie een epidemie heeft veroorzaakt.’