Is het einde van Israëlisch premier Netanyahu nabij?
Nu hem een proces wegens corruptie wacht, wordt het erg moeilijk voor de Israëlische premier Netanyahu om nog een verkiezing te winnen.
Deze zomer wil Benjamin Netanyahu eigenlijk vader des vaderlands David Ben-Gurion aflossen als langstzittende premier van Israël. Het is de vraag of het zo ver komt. Want dan moet hij op 9 april eerst herkozen worden, maar nu hij door Justitie in Israël officieel in staat van beschuldiging is gesteld in drie corruptiezaken, wacht hem een slepende juridische procedure, die zich nog vele maanden uit kan strekken.
Eerst krijgt Netanyahu de kans om in hoorzittingen de procureur-generaal van gedachten te doen veranderen. Als dat niet gebeurt – en meestal gebeurt dat inderdaad niet – volgt dan een rechtszaak. Daarin mag Netanyahu zich onder andere verweren tegen de beschuldigingen dat hij een fusie van een media-conglomeraat goedkeurde in ruil voor positieve media-aandacht voor hemzelf, en dat hij dure cadeaus aannam in ruil voor politieke gunsten.
Toen Netanyahu’s voorganger Ehud Olmert in 2008 in een vergelijkbaar parket terechtkwam, besloot hij dat zowel het land als zijn eigen verdediging erbij gebaat was om de aanklacht als privépersoon aan te vechten, en pauzeerde hij zijn politieke carrière.
Maar dat is niet de stijl van vechter Netanyahu. Formeel belet niets hem om premier te blijven of mee te doen aan de komende verkiezingen, en dat is dus precies wat hij wil doen, kondigde hij donderdag strijdlustig aan. Daarbij herhaalde hij zijn verweer dat de beschuldigingen, die hem al langer achtervolgen, een ‘heksenjacht’ zijn. Het is onderdeel van een links complot, bedoeld om hem te beschadigen, zo kort voor de verkiezingen.
De enige die Israël veilig kan houden
Die woorden klinken deze keer holler dan voorheen. Want Avichai Mandelblit, de procureur-generaal die Netanyahu uiteindelijk besloot te gaan vervolgen, is een gekende rechtse havik die carrière maakte als jurist in het Israëlische leger, en door Netanyahu hoogstpersoonlijk benoemd werd. Dat zelfs deze loyalist nu tot de conclusie komt, dat de aanklachten wel degelijk gegrond zijn, kan de Israëlische kiezers te denken geven. Bovendien had Netanyahu zelf de verkiezingen vervroegd, in een poging om een eventuele vervolging voor te zijn.
Die verkiezingen zullen meer dan ooit een referendum over Netanyahu zijn. Hijzelf vindt dat hij de enige persoon is die Israël veilig kan houden. “De keuze is simpel. Een slappe linkse regering van Benny Gantz, gesteund door de Arabische partijen, of een sterke rechtse regering onder leiding van mij.”
‘De keuze is simpel. Een slappe linkse regering gesteund door Arabische partijen, of een sterke rechtse regering onder leiding van mij’
Maar slap en links kun je zijn belangrijkste tegenstander Gantz eigenlijk met goed fatsoen niet noemen. Hij sloot een gelegenheidsverband, ‘Blauw-Wit’, met enkele andere figuren uit het politieke midden en het leger. Ze worden programmatisch eigenlijk door weinig verenigd, behalve door de wens om een einde te maken aan het tijdperk-Netanyahu. In de peilingen gingen ze al lichtjes aan kop, wat Netanyahu al noopte om een omstreden lijstverbinding aan te gaan met een extreemrechtse partij.
In diezelfde peilingen, voor wat ze waard zijn, geeft een deel van de kiezers bovendien aan dat ze minder geneigd zullen zijn om op Netanyahu te stemmen, mocht die een officiële aanklacht wegens corruptie aan zijn broek krijgen. Dat is nu gebeurd, en Gantz snapte dat dit het moment was om de retoriek van Netanyahu – ‘ik of de chaos’ – tegen hemzelf in te zetten: “De Netanyahu die ik ken, zou de natie er niet toe veroordelen om geleid te worden door een premier die part-time moet werken omdat hij de rest van de tijd met juridische zaken bezig is. Israël verdient beter.”