Paus opent geheim archief 'oorlogspaus' Pius XII

Paus Franciscus deelde de beslissing mee in een toespraak aan de medewerkers van het Vaticaans Geheim Archief. “De Kerk is niet bang van de geschiedenis, integendeel”, zei hij. De archieven worden op 2 maart 2020 geopend, bij het 81-jarig jubileum van de verkiezing van Pius XII tot paus.

Critici, waaronder Joodse organisaties, pleiten al decennia lang voor opening van het archief. Pius zou tijdens zijn pontificaat zijn ogen hebben gesloten voor de Holocaust door er geen krachtige veroordeling over uit te spreken.

Paus Franciscus zei er vertrouwen in te hebben dat de onderzoekers de daden van de voormalige paus correct kunnen inschatten, net als zijn “verborgen maar actieve diplomatie” tijdens een donkere periode in de geschiedenis. Het Vaticaan heeft de aantijgingen tegen de oorlogspaus altijd verworpen. De lezing van Rome was dat Pius XII “achter de schermen druk heeft uitgeoefend om de situatie niet erger te maken”,  onder meer door de deuren van de kloosters en andere gebouwen van de kerk te openen om hen te huisvesten.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vandaag in een mededeling positief gereageerd op de beslissing van het Vaticaan om de archieven van paus Pius XII te openen, na decennia van controverse over zijn houding ten opzichte van de Holocaust. 

Yad Vashem, de Israëlische staatsinstelling voor de herdenking van de Holocaust, reageerde dat het al jaren de opening van de archieven eist om een objectief onderzoek naar de houding van het Vaticaan en de Kerk tijdens de Holocaust mogelijk te maken. In een mededeling zegt het “te hopen dat de onderzoekers een volledige toegang zullen krijgen tot alle documenten die in deze archieven bewaard worden”.