Verdacht Russisch geld naar België versluisd via Litouwse banken

Verschillende bronnen lekten gegevens zoals meer dan 1,3 miljoen banktransacties en andere documenten aan het Organised Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) en de Litouwse website 15min.lt. De gelekte banktransacties slaan op meer dan 238.000 bedrijven. Het gaat dan vooral om betalingen door vennootschappen die opgericht zijn in belastingparadijzen zoals Belize, Panama en de Britse Maagdeneilanden. 

Dat roept vragen op over de origine van het geld, stelt Knack. De offshorebedrijven hadden bankrekeningen bij de Litouwse banken Ukio Bankas en Snoras, die voor Russisch geld een soort toegangspoort tot Europa en de VS waren.

In de gegevens zitten ook 3.483 overschrijvingen van Litouwse bankrekeningen op naam van offshorevennootschappen naar Belgische bankrekeningen. 

Die gebeurden vooral in de periode 2006-2009. Het gaat vooral om betalingen voor onder andere voeding, kledij, IT-materiaal, diensten, elektronica, grondstoffen, trucks en transport. Van de 3.483 transacties ontving een Belgische fruithandel het hoogste totaalbedrag: bijna 14 miljoen euro in 181 stortingen tussen 2005 en 2008. Geld dat afkomstig is van onder meer vennootschappen op de Britse Maagdeneilanden met een Litouwse bankrekening. 

De fruithandel zegt aan Knack al blij te zijn betaald te worden. "Voor ons is het onmogelijk om te checken vanwaar het geld precies komt. Wij moeten kunnen aantonen dat voor de betalingen effectief fruit is geleverd én dat de betalingen in onze boekhouding zijn opgenomen. En ik kan u verzekeren dat wij niet de enige Belgische fruithandel zijn die op die manier uitbetaald wordt."

De naam Troika verwijst naar de Russische bank Troika Dialog, die ooit de grootste private investeringsbank van Rusland was. 

De OCCRP-journalisten ontdekten in de gelekte bankgegevens immers een doorsluissysteem van 75 offshorebedrijven, dat door medewerkers van de bank was opgezet. Minstens 35 van die 75 bedrijven hadden een bankrekening bij Ukoi Bankas. Het systeem werd tussen 2006 en 2012 gebruikt door de Russische elite om geld wit te wassen. Rechtstreekse betalingen van die 75 bedrijven naar Belgische rekeningen als eindbestemming, zijn niet gevonden in de gelekte data. 

Een delegatie van het federaal parket maakte al zijn bevindingen over aan de Litouwse justitie, omdat die beter geplaatst was het onderzoek voort te zetten. In december 2013 zette het parket van Kaunas het onderzoek echter stop. “Om witwassen te bewijzen, moet je kunnen aantonen dat het geld afkomstig is van criminele activiteiten”, legde de procureur Marius Venskunas uit aan 15min.lt, de Litouwse media-partner in het internationale onderzoek. “Tijdens het onderzoek hebben we die gegevens niet uit België ontvangen. Er was geen bewijs dat de origine van het geld crimineel was, en dus hebben we het onderzoek afgesloten.”

Morgen en woensdag zal Knack op de website en in het weekblad uitgebreider berichten over de betalingen aan België en over de rol van Belgische banken en toezichthouders.