Intacte restanten van religieuze Maya-ceremonieën ontdekt: "Van onschatbare waarde"

De grot situeert zich op de site van Chichén Itzá, in de zuidoostelijke Mexicaanse deelstaat Yucatán. Chichén Itzá was een van de belangrijkste steden van de oude Maya-beschaving, de Unesco heeft ze opgenomen op de lijst met Werelderfgoed. Op de site staan tal van Maya-monumenten, waaronder El Castillo, de piramide van Kukulcán, een van hun bekendste bouwwerken.

De plaatselijke bevolking had de grot meer dan 50 jaar geleden al ontdekt en het Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis in Mexico (INAH) op de hoogte gebracht. Een onderzoeker van het INAH heeft om een nog onduidelijke reden de ingang van de grot echter laten dichtmetselen. Hij maakte wel een technisch rapport op.

Archeoloog Guillermo de Anda werkt sinds 3 jaar aan een project in de buurt van Chichén Itzá. Aanvankelijk besteedde hij geen aandacht aan het oude technische rapport. Pas toen hij het voorbije jaar een van de kloven op 2 kilometer van de tempel van Kukulcán onderzocht, ontdekte hij het bestaan van de grot.

De Balamku-grot, zoals ze officieel heet, ligt op 24 meter diepte en bestaat uit nauwe gangen, tunnels en kamers. Volgens de archeologen heeft ze een niet te onderschatten wetenschappelijke waarde. Ze vonden er honderden quasi intacte restanten van voorwerpen die gebruikt zijn voor en bij rituele ceremonieën. Tot nu hebben ze zeven kamers ontdekt in de grot, met elk een grote wierookverbrander uit keramiek.

"Toen ik de eerste keer die grot binnenging, kon ik niks zeggen, ik kreeg tranen in mijn ogen. Wat we daar gevonden hebben, is ongelofelijk, van onschatbare waarde", vertelt De Anda. "Niets is aangetast. Een van de wierookverbranders is zelfs een stalagmiet (een grotpilaar die vanaf de grond omhoog gegroeid is, nvr) geworden." De archeologen vermoeden dat de grootste wierookverbranders dateren uit de periode van 700 tot 1000 na Christus, maar er is nog verder onderzoek nodig.

Tot nu toe hebben de archeologen al 460 meter van de grot kunnen onderzoeken, "te voet, of op handen en voeten", en daarbij hebben ze al tientallen quasi ongeschonden artefacten ontdekt. "Het is mogelijk dat we nog oudere objecten en materialen ontdekken onder de modder en de sedimenten in de grot, misschien wel menselijke skeletten", zegt De Anda.

Grotten waren voor de Maya's een opening naar de onderwereld, een van de meest heilige plaatsen. De wetenschappers hopen niet alleen meer inzicht te krijgen in de oude rituele praktijken van de Maya's, maar ook in de opkomst en de val van Chichén Itzá, dat in de 13e eeuw ten onder ging om nog onduidelijke redenen.

(lees verder onder de foto's)

De Maya's die nu in de buurt van Chichén Itzá wonen, hadden het onderzoeksteam vooraf gewaarschuwd dat de grot van oudsher bewaakt werd door een grote koraalslang. De archeologen troffen inderdaad een slang van dat type aan, en die blokkeerde vier dagen lang de toegang tot de grot.

Op advies van de plaatselijke bevolking organiseerden de archeologen daarom een rituele ceremonie die zes uur duurde, om te vermijden dat zich in de grot een drama zou voltrekken. De INAH-onderzoeker die de grot meer dan 50 jaar geleden onderzocht, zou hetzelfde ritueel twee dagen lang uitgevoerd hebben.