Cannabisallergie bestaat wel degelijk en ze is niet onschuldig: UZA ontwikkelt test om allergie op te sporen

Zowat tien jaar geleden stelde professor Didier Ebo vast dat een aantal patiënten met fruitallergie niet in het klassieke patroon paste. "Negen keer op de tien gaat achter een fruitallergie een andere allergie schuil, meestal boompollen, soms ook latex. Maar bij hen was dat niet het geval. Pas na doorgedreven speurwerk en het stellen van de juiste vragen kwamen we te weten dat deze patiënten allemaal cannabis gebruikten."

Als dr. Ebo lezingen geeft, ook aan collega's, ziet hij veel verbaasde gezichten. Cannabisallergie? Nooit van gehoord! Hoe herken ik dat? De aandoening zit nog altijd onder de radar, en dat was tien jaar geleden zeker zo. Patiënten met cannabisallergie kregen inadequaat of fout advies, met belangrijke nadelige effecten op de levenskwaliteit. 

UAntwerpen, UZA, UZ Gent en het Institut für Prävention und Arbeitsmedizin uit Bochum (Duitsland) sloegen de handen in elkaar en verdiepten zich in cannabisallergie.

Dr. Ine Decuyper (UZA/UAntwerpen) schreef haar doctoraat over het thema en bracht samen met prof. Ebo als eerste cannabisallergie en de geassocieerde risico’s uitgebreid in kaart. “We hebben een oproep gedaan om proefpersonen te vinden - cannabisgebruikers die allergische symptomen vertoonden wanneer ze fruit en noten aten."

De oproep leverde een groep van 120 proefpersonen op. Het is de eerste keer dat cannabisallergie bij zoveel mensen is onderzocht. "We zijn nagegaan of ze reageerden op cannabis door een verdunde substantie op de huid aan te brengen of door bloedonderzoek."

"We konden hen niet blootstellen aan cannabis zoals gebruikers dat doen, want dat is illegaal en onethisch bovendien, als je weet wat de gevolgen kunnen zijn."

Om de symptomen van cannabisallergie in kaart te brengen hebben de onderzoekers de patiënten gevraagd naar hun ervaringen met het roken of eten van cannabis. De klachten waren lopende neus, niezen, jeukende mond zoals bij hooikoorts, maar ook buikpijn, roodheid en jeuk over het hele lichaam, misselijkheid, braken en bloeddrukdaling werden gemeld.

Een op de vijf proefpersonen had het zelfs over een anafylactische reactie bij blootstelling aan cannabis. Anafylaxie is het falen van twee organen tegelijk en kan levensbedreigend zijn. 

We zeiden het al - achter een fruitallergie zit vaak een pollenallergie. Dat komt omdat een bepaald eiwit in pollen hard lijkt op sommige eiwitten in voeding. De onderzoekers hebben nu ontdekt dat er ook bij cannabis sprake kan zijn van een kruisallergie en dat die ernstiger is.

Dr. Decuyper: "Mensen met een pollenallergie voelen vaak tintelingen in de mond als ze een appel of een perzik eten. Bij de kruisallergie die we zien bij cannabisallergie zijn andere voedingsmiddelen betrokken - ook citrusvruchten, tarweproducten, noten, zelfs bier en wijn. En de klachten zijn erger dan de milde tintelingen in de mond die je bij een pollenallergie kan ervaren."

De onderzoekers zagen ook een patiëntje van vijf jaar met cannabisallergie. Hoe is dat mogelijk? De verklaring zat bij de ouders, die wèl cannabis gebruikten. Cannabisallergie (en de kruisallergie voor voeding) blijkt dus ook op te kunnen treden bij louter passieve blootstelling aan cannabis (passieve rook of indirect huidcontact). 

In haar doctoraat onderzocht Decuyper ook het allergierisico voor mensen die op professioneel vlak aan cannabis worden blootgesteld. Politieagenten bijvoorbeeld. “Uit het onderzoek bleek dat meer dan een derde van de ondervraagde agenten, allemaal betrokken bij de ontruiming en inbeslagname van cannabisplantages, milde tot matig ernstige huid- en luchtwegklachten rapporteerde.

Maar cannabisallergie konden we niet vaststellen. De oorzaak voor de klachten blijft onbekend, maar vermoedelijk spelen schimmels, stof en pesticiden die aanwezig zijn in cannabisplantages, een rol. Beschermingskledij dragen is dus erg belangrijk.” 

De onderzoekers brachten niet alleen cannabisallergie in kaart, ze ontwikkelden en testten ook vijf diagnostische testen. “Drie van die testen focusten op een specifiek onderdeel van cannabis, het Can s 3 eiwit, het onderdeel waarop de allergie zich ontwikkelt”, zegt prof. Didier Ebo.

“Met die technieken konden we twee op drie cannabisallergische patiënten identificeren. De drie technieken bleken ook onderling vergelijkbaar en werden daarom voorgesteld als goede eerstelijnstesten voor de diagnose van een cannabisallergie. In toekomstig onderzoek gaan we verder focussen op de eiwitten in cannabis, om zo de diagnostiek nog te kunnen verbeteren.”

Moeten we ons nu allemaal laten testen op cannabisallergie? "Nee, we pleiten er niet voor om iedereen te screenen", is het antwoord van dr. Ebo. "De test is bedoeld voor wie vermoedt dat hij of zij allergisch is. En wie positief test, geef ik ten stelligste het advies om geen cannabis meer te gebruiken. Je hebt vijftig procent kans dat je ook een fruitallergie hebt ontwikkeld en je kan alleen maar hopen dat die overgaat als je cannabis achterwege laat."

Het voordeel van deze cannabisallergietest is dat de patiënt er niet bij hoeft te zijn, legt dr. Ebo uit. "De testen die we vroeger gebruikten, waren huidtesten of werkten met vers bloed. De aanwezigheid van de patiënt was nodig. Voor deze test volstaat een bloedstaal, dat kan opgestuurd worden, het kan zelfs ingevroren worden en jaren later geanalyseerd."

Er is vraag naar medicinale cannabis, want cannabis zou de pijn verzachten, de spieren ontspannen. Wat vinden de onderzoekers? Didier Ebo is er alvast geen voorstander van om de hele cannabisplant aan te bieden. 

"We zouden de producten van de plant die we nodig hebben voor het pijnstillende en euforiserende effect uit de plant kunnen halen en daarmee een geneesmiddel kunnen maken en aan de patiënt geven. Dat lijkt me verstandiger dan de hele cannabisplant aan te bieden, met alle bijwerkingen die erbij kunnen horen."

Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":