Beleggen in het klimaat: sp.a wil wel, N-VA niet

Er staat meer dan 260 miljard euro op de Belgische spaarboekjes. Johan Vande Lanotte wil dat geld gebruiken om te investeren in het klimaat. “Ik stel voor dat we een klimaatspaarboekje oprichten dat door de staat of door de banken wordt beheerd”, zegt Vande Lanotte. “Mensen kunnen een deel van hun spaargeld op dat klimaatspaarboekje zetten. Dat geld heeft dezelfde garanties als het klassieke spaarboekje. Je kan de som die erop staat dus niet verliezen als een bank failliet gaat.”

“Het geld op het klimaatspaarboekje moet dan worden gebruikt voor investeringen die het klimaat ten goede komen, zoals het energiezuiniger maken van woningen. In ruil krijgt de spaarder 0,5% rente per jaar meer dan op het klassieke spaarboekje.”

Samen investeren in isolatie

Hoe werkt het systeem precies? “Er wordt een analyse gemaakt van welke woningen dringend energiezuinige maatregelen nodig hebben, zoals het plaatsen van isolatie”, zegt Vande Lanotte. “De eigenaar van de woning moet zelf niets betalen. Hij zal door de isolatie wel een lagere energiefactuur hebben. De helft van de besparing op de factuur gaat naar de eigenaar. De andere helft gaat naar de mensen die geld hebben gezet op het klimaatspaarboekje. Zo wint iedereen: de spaarders én de eigenaars van woningen. Mensen die geen geld hebben om in energiezuinigheid te investeren, hebben het geld dankzij dit systeem wel.”

Koen Schoors, hoogleraar economie aan de Universiteit Gent, deed deze week eenzelfde voorstel in de krant De Tijd. Het verschil is wel dat de eigenaar van de woning in zijn voorstel niet meteen profiteert van de lagere energiefactuur. De opbrengsten gaan in het voorstel van Schoors in de eerste jaren rechtstreeks naar de mensen die geld zetten op het klimaatspaarboekje.

Groen: “Dit is te ingewikkeld”

Maakt het voorstel van Vande Lanotte en Schoors kans om effectief te worden uitgevoerd? Neen, zo blijkt uit een rondvraag bij de andere politieke partijen.

“Het voorstel van Vande Lanotte is te ingewikkeld”, zegt Jonas Dutordoir, woordvoerder van Groen. “We willen wel het spaargeld activeren via de staatsbank Belfius. Dat moet een investeringsbank worden die niet alleen geld pompt in grote bedrijven, maar zich focust op projecten van algemeen belang, zoals het klimaat.”

N-VA: “Zoals het Zilverfonds?”

N-VA doet schamper over het voorstel van Vande Lanotte. “De laatste keer dat hij een voorstel over geld sparen heeft gedaan, was die keer dat hij het Zilverfonds (voor de pensioenen, red.) ging oprichten. Dat is niet bepaald gelukt”, zegt Peter De Roover, fractieleider van N-VA in de Kamer.

“In het voorstel van Vande Lanotte worden de investeringen in energiebesparende maatregelen wel heel snel terugverdiend. Als het zo makkelijk is, zullen mensen wel een lening aangaan bij de bank om die energiezuinige maatregelen in hun huis te nemen”, zegt De Roover.

“Wij hebben een ander voorstel: verlaag de btw op het afbreken van oude en energieslurpende gebouwen van 21% naar 6%. Veel woningen zijn vandaag zo slecht geïsoleerd dat een gewone renovatie geen zin meer heeft. Het gebouw moet dan worden platgegooid, maar dat kost door die 21% btw veel geld. Een btw-verlaging kan dus voor meer energiezuinige woningen zorgen.”

CD&V en Open Vld wilden donderdag niet reageren op het voorstel van Vande Lanotte.