Internationale Vrouwendag: "Als vrouwen stoppen, stopt de wereld met draaien"

Medewerkers en bezoekers van de VRT worden vanochtend verwelkomd met croissants en rozen. De vakbonden delen ze uit speciaal voor vrouwendag. Ze verwijzen naar de succesvolle staking van de textielarbeidsters tijdens de eerste maanden van 1912 in Massachusetts.  "We want bread for all and roses too", eisten ze. Het brood stond symbool voor eerlijke lonen, onderdak en veiligheid. De rozen verwezen naar respect, recht op onderwijs en cultuur in het leven van de vrouwen.

De zin zelf was afkomstig uit een artikel van de Amerikaanse activiste Helen Todd, die hem twee jaar eerder in een toespraak verwerkte over de werkomstandigheden van vrouwen in fabrieken. Later zou de zin vereeuwigd worden in een gedicht en ook in een muzieknummer worden gegoten, dat in verschillende versies uitgebracht werd.

Bread and Roses van Judy Collins:

Dat er vandaag veel acties gevoerd worden en dat er wereldwijd gestaakt wordt door vrouwen is geen verrassing. Sinds de opkomst van de #MeToo-beweging in de herfst van 2017, die in opstand kwam tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en via sociale media de wereld veroverde, is er een nieuwe golf van feminisme op gang gekomen. Magda De Meyer, voorzitter van de Vrouwenraad: "De beweging heeft een boost gegeven aan het protest tegen de mannelijke dominantie, die op heel uiteenlopende vlakken speelt, niet alleen op gebied van seksualiteit. De onvrede hierover was al lang aan het sudderen en wordt nu opnieuw wereldwijd aangeklaagd."

"De oogkleppen zijn afgevallen. Je kan je ogen niet meer sluiten voor de ongelijkheid", vindt Jozefien Daelemans, oprichtster van het (online) magazine Charliemag dat een vrouwelijk blik op de wereld werpt. "Heel positief is dat er nu weer volop over onderwerpen gepraat wordt als seksueel geweld op vrouwen, de loonkloof en seksisme. Er wordt een breed debat over gevoerd. Alleen is het te hopen dat er nu ook echt oplossingen komen. Daarnaast is er niet alleen nood aan wetten om dingen te veranderen, maar er is ook nood aan een bewustzijn."

Opvallend aan deze nieuwe golf van feminisme is dat de strijd hand in hand gaat met die van de LGBTQ (lesbian, gay, bisexual and transgender)-gemeenschap. Jozefien Daelemans: "Je bent niet alleen vrouw, maar ook door je migratieachtergrond kan je bijvoorbeeld te maken krijgen met racisme. Je geaardheid of de economische klasse kunnen ook voor discriminatie zorgen. Vandaar dat deze golf van feminisme inclusief is. Het draait al lang niet meer enkel rond de blanke, middenklassenvrouw die het glazen plafond wil doorbreken. Neen, het draait om alle vrouwen." 

Actie aan ingang VRT, bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":

Opvallend: de zaken waar vrouwen vandaag voor strijden, verschillen niet eens zo veel van het eisenpakket van vroeger. Een duik in onze archieven levert materiaal op uit de jaren zestig, waarin vrouwen gelijkwaardige lonen vragen. In de jaren zeventig trekken de Dolle Mina’s de straat op tegen de onderdrukking van de vrouw, de slavernij van het huishouden, het seksisme en noem maar op. Is er dan niets veranderd ? 

Magda De Meyer: "Je kan niet zeggen dat we er niet op vooruit gegaan zijn, maar het gaat té traag. Veel te traag. Maar nu is het ventiel van ongeduld opengegaan. Er is een waslijst aan zaken waar vrouwen zich tegen verzetten. Er is de loon- en pensioenkloof, het glazen plafond, het gebrek aan opvangplaatsen voor kinderen, de onderwaardering van de zorgarbeid die nog té vaak op de schouders van de vrouwen rust. Ik vergelijk onze samenleving vaak met een taart. De bodem bestaat uit de natuur, daarbovenop heb je dan de zorgarbeid en helemaal bovenaan de economie.  Welnu, als je die laag van de zorgarbeid wegneemt, valt de taart in elkaar. Vandaar ook de baseline: 'Als vrouwen stoppen, stopt de wereld met draaien'."

En dan zijn er natuurlijk ook boegbeelden zoals Greta Thunberg, Anuna en Kyra, Ahed Tamimi in de Palestijnse staat, Emma Gonzalez in de Verenigde Staten en de Saudische Rahaf die naar Canada vluchtte. Het zijn jongedames die zich ondanks hun prille leeftijd sociaal engageren en via de sociale media wereldwijde aanhang kregen. Jozefien Daelemans: "Het is de eerste keer dat zulke jonge meisjes een revolutie leiden. Dat doet me emotioneel iets. De wetenschap dat ze de wereld kunnen veranderen, moet ze een machtig gevoel geven. Tegelijkertijd gaan ze op een heel serene manier om met die verantwoordelijkheid." Magda De Meyer: "Wat wij al jaren zeggen, wordt nu opgepikt door de jonkies. Ze geven nieuwe hoop."

In een korte reactie bevestigt Anuna De Wever het belang dat ze zelf hecht aan internationale vrouwendag. Anuna: "Ik vind internationale vrouwendag heel belangrijk. Zelf ben ik een vrouw die opkomt, niet alleen voor het klimaat, maar ook voor vrouwenrechten. Zo’n dag herinnert ons eraan dat vrouwen heel lang gediscrimineerd zijn geweest, wat echt niet ok is. We moeten daar blijven tegen vechten. Vrouwenrechten staan gelijk aan mensenrechten. Ik wil later diplomate worden van de mensenrechten. Gelijkheid en eerlijkheid zijn mijn guidelines in het leven."

Beluister hieronder Anuna De Wever over internationale vrouwendag:

Uiteraard mogen de mannen niet vergeten worden in dit hele debat. Magda De Meyer: "Ook bij hen zie je een positieve evolutie, al gaat ook die te traag. Mannen willen meer tijd doorbrengen in familiekring. Ze hebben geen zin meer om zich kapot te werken. Er moet een groter evenwicht komen, maar de zoektocht naar dat evenwicht verloopt niet eenvoudig."

Jozefien Daelemans: "We moeten zien dat we niet vastlopen in een 'battle of the sexes'. Het is niet omdat je vecht voor vrouwenrechten dat je tegen mannenrechten bent, maar het zou goed zijn als er minder lasten op de schouders van de vrouwen terecht zouden komen. Er zijn nu al heel zorgzame vaders, maar de luidste roepers passen nog altijd niet in dat profiel. De wereld moet nog grondig veranderen. Dat zal niet gebeuren door één vrouwendag te houden. Wat mij betreft mag het elke dag vrouwendag zijn. Bij Charliemag is het trouwens elke dag al vrouwendag."

Vrouwen voeren actie in hartje Brussel, bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":