Een van de archeologen poseert met een van de oudste tattoonaalden ooit gevonden. Bovendien werd het materiaal vervaardigd uit menselijke resten. © Jack Fox/ANU

‘s Werelds oudste tattoonaalden werden gemaakt van mensenbotten

Een tattooset die teruggevonden werd op het mini-eilandje Tonga, dat deel uitmaakt van de eilandengroep Polynesië, behoort tot een van de oudste ooit gevonden. De materialen zijn 2.700 jaar oud, maar nog merkwaardiger: de tattoonaalden werden gemaakt van menselijke botten.

AW 08-03-19, 16:04 Bron: LiveScience, ABC

De tattooset, die vier naalden telt, werd overigens al in 1963 teruggevonden, maar lag opgeborgen in een Australische universiteit. Tientallen jaren later, in 2008, herontdekten archeologen de artefacten en besloten ze om de naalden aan een nieuw onderzoek te onderwerpen.

Daaruit bleek al snel dat de vier naalden uit verschillende materialen vervaardigd werden. Terwijl twee naalden het product zijn van dierenbotten, zijn er ook twee gemaakt van menselijke restanten. “Op die manier droegen getatoeëerde personen een onuitwisbaar souvenir van hun overleden familieleden met zich mee”, aldus Michelle Langley, archeoloog en onderzoeker aan de Griffith University. Dat betekent dat de onderzochte tattoonaalden door een select groepje familieleden gebruikt werd om hun huid te tatoeëren.

(Lees verder onder het kaartje)

Techniek doorheen de tijd

Het bot, dat al dan niet afkomstig was van een mens, werd eerst geslepen en scherper gemaakt. Het puntige resultaat werd vervolgens met natuurlijke inkt in de huid geprikt. Op die manier werd er een figuurtje op het lichaam getekend dat onuitwisbaar was. Het zou volgens de archeologen een bijzonder pijnlijke techniek zijn geweest.

De huidige techniek vertrekt vanuit eenzelfde principe waarbij de huid doorboord wordt met een scherp voorwerp. Op die manier wordt er een kleurstof ingebracht. Het is trouwens belangrijk dat de naald diep genoeg in de huid dringt, anders zou de kleur eruit groeien.

“Ta tau”

De kunst van het tatoeëren werd duizenden jaren geleden door meerdere culturen beoefend. Maar vooral in landen rondom de Grote Oceaan maakt(e) het een belangrijk deel uit van de cultuur. Het woord ‘tattoo’ is trouwens ook afkomstig van het Polynesische woord ‘ta tau’, letterlijk vertaald naar ‘schrijven’.

Ötzi, de ijsmummie met tattoos

En tatoeëren gebeurt ook al veel langer dan 2.700 jaar. Zo werden er al mummies van 5.000 jaar oud met tattoos teruggevonden. Ötzi “de ijsmummie” of “de gletsjerman” had een tiental tattoos op zijn lichaam staan. Volgens onderzoekers zouden die tattoos therapeutische doeleinden gediend hebben.