“Er dreigt scenario waarbij we EU nooit verlaten”: May wil Brussel en brexiteers de arm omwringen
Brits premier Theresa May vraagt de Europese leiders om “nog één extra duwtje” om het echtscheidingsakkoord door het Britse parlement te krijgen. Lukt dat niet, dan “dreigt een scenario waarbij we de EU nooit verlaten”, waarschuwde ze tijdens een toespraak in het kuststadje Grimsby. Europees hoofdonderhandelaar Michel Barnier legt nog een ultiem voorstel op tafel voor de cruciale stemming van komende dinsdag.
De tijd dringt voor Theresa May, wil ze haar echtscheidingsakkoord met de EU nog voor de Brexit op 29 maart door het parlement krijgen. Volgende week dinsdag moet het Lagerhuis opnieuw stemmen, maar zonder Europese toegevingen voor de backstop - die een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland moet vermijden - ziet het er niet goed uit.
De deal heeft nog maar “één extra duwtje nodig” om door het parlement te geraken, zei ze vandaag tijdens een bezoek aan het kuststadje Grimsby, in het graafschap Lincolnshire. Ze roept de leiders van de andere 27 EU-lidstaten op dat extra duwtje te geven. “Het is in ons beider belang” dat Groot-Brittannië de deur van de Europese Unie met een akkoord achter zich dichttrekt, zei May.
Na haar toespraak kreeg May de Britse pers over zich heen omdat ze vaag op hun vragen antwoordde en bovendien maar één vrouwelijke journaliste een vraag liet stellen. Dat leverde haar volgens The Guardian een tirade van een journaliste van ITV op. Vandaag is Internationale Vrouwendag.
Jeremy Hunt wil dat EU zich flexibeler opstelt
De Britse premier lijkt de verantwoordelijkheid voor een mislukking zo steeds meer in Europese schoenen te willen schuiven. Eerder op de dag deed minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt al een duit in het zakje. “Als Brussel geen toegevingen doet, zullen de onderlinge relaties jarenlang vergiftigd zijn”, zei hij op de Britse radiozender BBC. “We willen vrienden blijven met de EU. Maar dat vereist dat Europa flexibel is en begrijpt dat we nu een zeer duidelijke vraag hebben. We vragen geen onredelijke dingen.”
De Britse minister blijft erbij dat het mogelijk is om nog voor de stemming in het Britse parlement van volgende week garanties los te krijgen in Brussel. “Er is vooruitgang geboekt in de afgelopen dagen. Er is nog wat werk voor de boeg, maar het is zeker mogelijk.”
“Een zwartepietenspel interesseert ons niet”, zo heeft Michel Barnier verklaard. “De Europese Unie blijft verenigd en een zwartepietenspel interesseert ons niet”, zo reageert hij kort op de uitspraken van Jeremy Hunt aan de BBC.
“Wat voor ons telt, is het resultaat en we blijven eraan werken”, aldus nog Barnier. Eerder op de dag had de Britse premier Theresa May nog laten verstaan dat ze van de EU “nog één extra duwtje” vraagt om het echtscheidingsakkoord door het Britse parlement te krijgen.
EU legt laatste voorstel op tafel
Dat de Europese Unie onder die druk bezwijkt, is twijfelachtig. Hoofdonderhandelaar Michel Barnier en de andere Europese leiders hebben tot nog toe altijd gezegd dat het bestaande terugtrekkingsakkoord, met de backstop, onder geen beding opnieuw onderhandeld wordt.
De Europese Unie wil het Verenigd Koninkrijk wel toestaan eenzijdig de douane-unie te verlaten als beide partijen gedwongen worden tot een Ierse backstop-regeling. Dat heeft EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier vrijdag gezegd op Twitter. Tegelijk moeten wel de andere elementen van de backstop “behouden blijven om een harde grens te vermijden”. “Het Verenigd Koninkrijk zal niet tegen zijn wil in een douane-unie gedwongen worden”, stelt Barnier op Twitter.
Eerder in de brexit-gesprekken hadden de EU en het VK het over een backstop - het mechanisme dat moet vermijden dat er een harde grens komt op het Ierse eiland - waarbij Noord-Ierland de EU zou verlaten als deel van het Verenigd Koninkrijk, maar waarbij het wel in de Europese interne markt zou blijven tot er een handelsovereenkomst zou gesloten worden.
De douane-unie is een belangrijk element in het echtscheidingsakkoord tussen de EU en het VK. EU-hoofdonderhandelaar Barnier zegt nu dat het VK eenzijdig uit de Europese douane-unie kan stappen, maar benadrukt dat de andere elementen van de backstop onverkort behouden blijven. Concreet betekent dat dat Noord-Ierland niet uit die douane-unie kan stappen wanneer Londen beslist de nieuwe ‘optie’ van de EU te gebruiken. Dat gaat voor Londen wellicht niet ver genoeg. De Britse regering wil de mogelijke terugtrekking van het het hele Verenigd Konkrijk, zonder uitzonderingen.
“We heropenen het verdrag niet”, zo verklaarde een Europese verantwoordelijke vandaag.
Pro-brexiteers ook onder druk
Maar niet alleen de EU komt onder druk te staan. May probeert ook de harde brexiteers binnen haar Conservatieve Partij schrik aan te jagen. Als haar deal niet door het parlement geraakt, “dan dreigt de crisis, of zelfs een scenario waarin de brexit er gewoon niet komt”, zei ze. Volgende week dinsdag moet het Lagerhuis opnieuw stemmen, maar zonder Europese toegevingen voor de backstop - die een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland moet vermijden - ziet het er niet goed uit.
Oppositieleider Jeremy Corbyn speecht straks rond 16.30 uur Britse tijd nog op een Labour-conferentie in Schotland. Volgens verschillende Britse media ligt de partijtop met elkaar overhoop omdat Corbyn en andere kopstukken uit het pro-brexitkamp nu toch geen tweede referendum willen verdedigen. Corbyn zou nu enkel maar aandringen op een volksbevraging die de keuze geeft tussen de deal van May, of in de EU blijven. Als er een zachtere Brexit komt, moet die dus niet aan het volk worden voorgelegd, zeer tegen de zin van de remainers in de partij.
Brexitvergadering
Brexitminister Stephen Barclay en juridisch adviseur Geoffrey Cox zakten begin deze week af naar Brussel voor onderhandelingen met Barnier. Dat verliep naar verluidt erg stroef. De gesprekken krijgen normaal gezien dit weekend een vervolg, al zijn Barclay en Cox voorlopig nog in Londen. De ambassadeurs van de 27 andere lidstaten kwamen vandaag om 15 uur naar het Schumanplein voor een vergadering over de Brexit. May zelf zou zondagavond of maandag naar Brussel komen voor een ontmoeting met de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker.
Het Britse Lagerhuis buigt zich dinsdag opnieuw over het echtscheidingsakkoord. Schieten ze dat opnieuw af, en stemmen ze daarna ook tegen een Brexit zonder akkoord, dan wenkt het uitstel. Maar ook dat is niet zaligmakend volgens May. “De EU zou nieuwe voorwaarden kunnen opleggen, en dat kan leiden tot een vorm van Brexit die niet aansluit bij waar het volk voor heeft gestemd.”
De brexitdatum is voorlopig nog altijd 29 maart. Maar als Londen en Brussel voor volgende week geen compromis vinden, wenkt het uitstel.