Waarom eten we pita na de pintjes?
U zoekt een verklaring voor een mysterie over mens, dier, voeding, gezondheid? Hier moet u zijn.
Je stapt ’s nachts beschonken het café uit en tien minuten later zet je je tanden in een friet of kebab. Vanwaar toch die nood aan een vettige snack na het uitgaan?
De gemiddelde snackbar in uitgaansgebied doet goede zaken op zaterdagnacht. Wanneer de kroegen leegstromen, lopen de döner- en friettenten vol. Alcohol is eetlustopwekkend, verklaart Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam. “Ons lichaam wil alcohol zo snel mogelijk uit het systeem krijgen, want het is een toxische stof. Alcohol gaat sneller het bloed uit als je eet, dus zorgt het lichaam ervoor dat je trek krijgt.” Daarnaast daalt tijdens het afbreken van de alcohol het suikergehalte in ons lichaam, wat het hongergevoel nog versterkt.
Maar waarom storten we ons op zo’n moment vol overgave op een frietje in plaats van op een salade of een boterham met kaas? Seidell: “Hoe meer calorieën, hoe groter het effect. Bij een salade zou de alcohol veel langzamer uit het lichaam verdwijnen. In elke cultuur zie je hetzelfde gebeuren: na uitgaan en alcohol drinken kiezen mensen altijd voor junkfood, of dat nu pizza, friet of falafel is.”
Midden in de nacht, als je met een slok op het café buitenstapt, speelt nog iets mee: gebrekkige impulscontrole
In het Engels is er een mooi woord voor dat fenomeen: de drunchies, een samenvoeging van ‘drunk’ en ‘munchies’. Wie de munchies heeft, heeft een enorme behoefte aan snacken. Dat alcohol tot de munchies kan leiden, bleek vorig jaar ook uit een Amerikaanse studie onder 286 studenten. Na een avondje flink drinken snackten velen niet alleen voordat ze naar bed gingen, ook de dag erna aten ze ongezonder dan op andere dagen. Ze werkten bijvoorbeeld meer zoute snacks en pizza naar binnen, terwijl ze groenten sneller links lieten liggen.
Midden in de nacht, als je met een slok op het café buitenstapt, speelt nog iets mee: gebrekkige impulscontrole. “Alcohol maakt het moeilijker je gedrag te reguleren. Als je onbewust een positieve houding hebt tegenover ongezond eten, komt dat op zo’n moment sterker naar voren”, zegt Roel Hermans, expert voeding en gedrag bij het Voedingscentrum. Had je goede voornemens om gezonder te eten, dan liggen die na een avondje doorzakken snel overboord.
“Daarnaast draait stappen om plezier maken – ook in die context is het moeilijk om je gedrag te reguleren”, voegt Hermans toe. “Vervolgens word je extra verleid door je omgeving.” Loop je door een straat vol eettentjes, waaruit de frietlucht je tegemoetkomt, en zie je overal etende mensen, dan is een frietje snel besteld. En anders trekken vrienden je wel over de streep om de avond nog even gezellig af te sluiten in de snackbar.
Zelfs wie geen of amper alcohol drinkt, moet sterk in zijn schoenen staan om al die prikkels te negeren. Sowieso maakt uitgaan hongerig, je bent immers actief op een tijdstip waarop je meestal rustig ligt te slapen.
Wat Hermans betreft, zou het niet verkeerd zijn als er ook wat gezonde keuzes op de menukaart van nachtelijke eettentjes komen. Bestsellers zullen het nooit worden onder al die klanten met de drunchies. Maar voor wie bob is of écht serieuze goede voornemens heeft, valt er dan in elk geval iets te kiezen.