‘Waarom drukken we geen geld bij? We hebben dat gedaan om de banken te redden. We moeten dat ook doen om het klimaat te redden.’ Dat zegt Europees parlementslid Bart Staes (Groen) in De Zondag. ‘De urgentie is daar: de opwarming moet beperkt worden tot anderhalve graad tegen 2030. De Rekenkamer zegt dat we jaarlijks 1.115 miljard euro nodig hebben. Dat kan. We hoeven daarom geen aanslag te plegen op de overheidsbegrotingen. Waarom creëren we geen Europese klimaatbank? Die kan met dat geld investeringen financieren én burgers en ondernemingen voorzien van renteloze leningen.’

Eerder had ook al de jonge activiste Anuna De Wever (Youth for Climate) dat voorstel geopperd. In Knack liet ze zich begin dit jaar ontvallen dat ‘de Wereldbank maar geld moet bijdrukken’ om de transitie te betalen. Het werd op hoongelach onthaald. Op sociale media werden de activistes weggezet als naïeve kippetjes, die beter snel weer naar school zouden gaan.

‘Groene aanslag op spaargeld’

Ook nu is er kritiek. Voormalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA), wiens partij eind vorig jaar uit de regering stapte, gelooft totaal niet in Staes’ idee. ‘In een bankencrisis druk je geld bij om een depressie en massale werkloosheid te voorkomen’, post hij op de sociale media. ‘Wat Staes voorstelt, leidt tot inflatie en financiële instabiliteit. Opgepast met die groene recepten.’ Volgens zijn partijgenoot Sander Loones, ex-minister van Defensie, is geld bijdrukken ‘de zoveelste groene aanslag op uw spaargeld en pensioen’. De Vlaamse, veeleer rechtse denktank Libera! doet er nog een schep bovenop: ‘Groen valt voor kleuterbeleid van Anuna De Wever en wil geld bijdrukken om klimaat te redden. Olé olé Zimbabwe!’, luidt het op Twitter. En ook in radicaal rechtse hoek wordt smalend gedaan over het voorstel.

Staes bijt op zijn beurt van zich af. ‘Sommige collega’s zijn blijkbaar niet meer in staat om een ernstig, feitelijk debat te voeren. Green QE kan een slimme manier zijn om het klimaat te redden en investeringen aan te zwengelen’, houdt hij vol.

Zijn partij wijst erop dat er ook veel voorstanders zijn van 'Green QE'. Tegelijkertijd wordt wat gas teruggenomen: 'Bart heeft nooit letterlijk gezegd dat er geld moet bijgedrukt worden om het klimaat te redden. Het was een vraag van de journalist die achteraf een quote is geworden.'

Bijdrukken van geld is niet aan de orde, benadrukt de partij nog. 'Groen is voorstander van de vergroening van het Europees monetair en budgettair beleid. Waarom? Voor het aanzwengelen van klimaatvriendelijke investeringen. De rol van de Europese Centrale Bank (ECB) herbekijken is in dat debat één van de pistes, die ook bepleit wordt door bijvoorbeeld Koen Schoors en Paul De Grauwe.'

Fraudegeld recupereren

In De Zondag laat Staes ook nog verstaan waar hij een prioriteit van zou maken mocht hij Klimaatminister zijn. ‘Een klimaatwet opstellen met bindende doelstellingen’, antwoordt hij op de vraag naar zijn eerste maatregel. ‘Je zou vervolgens op vele domeinen maatregelen moeten nemen, maar cruciaal lijkt me een drastische afname van de CO2-uitstoot in transport. Ik zou massaal investeren in openbaar vervoer.’

Staes ontkent dat zoiets ten koste gaat van een sociaal beleid. ‘Europa loopt jaarlijks duizend miljard euro mis door belastingontwijking en -fraude. Als we daarvan de helft, of zelfs maar een kwart, kunnen recupereren, dan hebben we een grote pot.’

Het Europarlementslid verdedigt straks zijn zitje vanop de tweede plaats, na Petra De Sutter. Een strijdplaats, beseft hij zelf. Als hij niet herverkozen wordt, is Staes’ politieke carrière allicht over en uit. Maar met dat scenario houdt hij naar eigen zeggen geen rekening.