N-VA noemt voorstel voor staatshervorming van CD&V "too little, too late", Franstaligen zijn tegen institutionele hervormingen

In een opinietekst in De Standaard maken enkele CD&V-kopstukken vanmorgen duidelijk dat de partij vanaf 2024 een nieuwe, zevende staatshervorming wil uitrollen. Tot dan moeten de Vlaamse partijen daarover een overeenkomst zoeken in een "commissie Staatshervorming". CD&V wil alvast dat Vlaanderen meer bevoegdheden krijgt, zeker op het vlak van gezondheidszorg. 

"Too little, too late", reageert kandidaat-premier voor N-VA Jan Jambon in "De ochtend" op Radio 1, "en dan vooral too late". Zoals bekend, wil N-VA dat al na de verkiezingen in mei een staatshervorming mogelijk is. "Er is voldoende aangetoond wat de mankementen zijn van ons staatsbestel. Die moeten onmiddellijk aangepakt worden, en niet binnen tien jaar", vindt Jambon. Ook volgens Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) schiet het voorstel van CD&V tekort. "We moeten de echte hefbomen voor onze welvaart in handen krijgen", schrijft hij op Twitter. 

Lees verder onder de tweet van Vlaams minister-president Geert Bourgeois.

CD&V zit duidelijk niet op dezelfde lijn als N-VA. "We gaan niet voor een afschaffing van België", verduidelijkt Vlaams viceminister-president Hilde Crevits (CD&V) in "De ochtend". "Ik vind het een slecht idee om - zoals sommigen zeggen - het land onbestuurbaar te laten worden", verwijst ze naar een uitspraak van Jan Jambon. 

Die reageert meteen dat N-VA net wil vermijden dat het land onbestuurbaar wordt, door te gaan voor het confederalisme (waarbij Vlaanderen en Wallonië van onderuit beslissen welke bevoegdheden nog federaal moeten zijn, in plaats van omgekeerd, red.). "Wallonië kiest blijkbaar voor socialistische en zelfs communistische recepten", zegt Jambon. "In Vlaanderen is centrum-rechts nog steeds de dominante strekking. Hoe kun je daarmee nog samen een federale regering vormen? Confederalisme is net de oplossing om onbestuurbaarheid te vermijden."

Beluister hier het interview met Jan Jambon in "De ochtend" op Radio 1: 

Andere N-VA'ers wijzen er dan weer op dat CD&V in het verleden ook aangaf dat sommige bevoegdheden kunnen worden geherfederaliseerd (van het Vlaamse niveau naar het federale niveau gaan, red.). Voor "kleine zaken" is dat nog steeds "bespreekbaar", zei Crevits trouwens vanmorgen.

Voormalig staatssecretaris voor N-VA Zuhal Demir vindt die houding niet "consequent". "Waarom één verhaal consequent vertellen, als je ze allemaal kan vertellen en vlak voor de verkiezingen de electoraal meest gunstige kan uitpikken?", klinkt het. 

Lees verder onder de tweet van Zuhal Demir. 

Vanmorgen kopte ook Groen met haar plannen om de verdeling van de bevoegdheden te herzien. De partij pleit voor één klimaatminister, een federale kieskring (waarbij kiezers voor dezelfde lijsten kunnen stemmen in het hele land, red.) en de afschaffing van de Senaat. Het voorstel van CD&V om eerst onder Vlaamse partijen een overeenkomst te zoeken, ziet Groen niet zitten. Zij vragen "meer samenwerking". 

Ook bij de Franstalige liberalen van MR zien ze een nieuwe staatshervorming niet op de korte termijn gebeuren. Voor de verkiezingen van 26 mei wil de MR in elk geval geen voorstellen doen om grondwetsartikelen voor herziening vatbaar te verklaren, zo zegt Kamerfractieleider David Clarinval aan persagentschap Belga. 

Zijn partij wil de volgende legislatuur geen institutionele hervormingen. "Wij pleiten voor een institutionele stop. Er moet eerst toegezien worden op een goede uitvoering van de zesde staatshervorming. Wij zijn de garantie voor de stabiliteit van het land, en dat hebben we getoond tijdens deze legislatuur. De MR heeft het communautaire in de frigo gestopt, en wenst het er niet terug uit te halen."

Normaal gezien keuren de regering, de Kamer en de Senaat een lijst van grondwetsartikelen goed die de volgende legislatuur voor herziening vatbaar zijn. Daarna wordt het parlement formeel ontbonden en vinden binnen de veertig dagen verkiezingen plaats. Dat zou dan omstreeks half april zijn. Maar het is nog afwachten hoe dat ditmaal zal verlopen. Er is immers geen meerderheid meer in het parlement en de regering is in lopende zaken.

De PS is bereid het gesprek aan te gaan over een lijst van grondwetsartikelen die voor herziening vatbaar kunnen worden verklaard, maar ze wil niet praten over artikelen die institutionele hervormingen in gang zouden zetten.  Een grondwetsherziening mag enkel tot doel hebben om de individuele rechten en vrijheden te laten evolueren en ethische vooruitgang te boeken. "Wij zijn dus voorstander van een lijst van artikelen waarvan de herziening nodig is om vooruitgang in de samenleving te bewerkstelligen", zegt de partij.

Ook de CDH wil zich niet in nieuwe institutionele debatten storten. "We lezen met plezier dat een nieuwe institutionele hervorming voor CD&V geen prioriteit voor 2019 is. Dat is een houding die we delen. Er zijn andere uitdagingen op vlak van klimaat en sociaal en economisch beleid. Laat ons geen energie verspillen aan nieuw steriel geruzie tussen Vlamingen en Franstaligen", stelt de partij.

Ecolo wil wel praten over een lijst van grondwetsartikelen die voor herziening vatbaar worden verklaard, maar die lijst moet gericht zijn op "het moderniseren van de staat en het versterken van de democratie". Een debat over een nieuwe staatshervorming zien de groenen niet zitten. Wat wel in aanmerking komt zijn artikelen die verband houden met de strijd tegen klimaatverandering en de bescherming van de biodiversiteit, de uitbreiding van de grondrechten, de verlaging van de kiesleeftijd tot 16 jaar, de invoering van een federale kieskring en de mogelijkheid om burgerinitiatieven en referenda te organiseren.