Proces rond aanslag Joods Museum: Mehdi Nemmouche veroordeeld tot levenslange celstraf

Beiden mannen werden vorige week donderdag schuldig verklaard aan viervoudige moord met een terroristisch karakter. Zowel Nemmouche als Bendrer zijn ook schuldig verklaard aan verboden wapenbezit. De twaalf juryleden zijn er dus van overtuigd dat Nemmouche de man is die op 24 mei 2014 in het Joods Museum van België het Israëlische koppel Emanuel (54) en Miriam Riva (53) en museummedewerkers Alexandre Strens (25) en Dominique Sabrier (66) doodschoot, en dat Nacer Bendrer hem daarvoor de wapens leverde. 

Volgens het hof konden er voor Mehdi Nemmouche geen verzachtende omstandigheden gevonden worden. De man had in de ogen van het hof weliswaar een moeilijke jeugd gehad, die ongetwijfeld had bijgedragen tot zijn eerste stappen op het criminele pad en tot zijn radicalisering, maar dat mocht geen reden vormen voor de feiten die hij gepleegd had.

“De aanslag was niet alleen een aanval op de Joodse gemeenschap maar ook op de fundamenten van onze samenleving”, klonk het. “Op onze democratie en onze waarden. Tijdens het hele onderzoek en het proces heeft hij enkel blijk gegeven van misprijzen tegenover het rechtssysteem, en heeft hij geprobeerd zich voor te doen als een slachtoffer van dat systeem, dat zogezegd niet eerlijk zou werken. Zijn houding betekent ook een gevaar voor de moslimgemeenschap.”

Bij de strafmaat hield het hof ook rekening met het vreselijke geweld dat gebruikt was om vier mensen koelbloedig te doden, met het duidelijke antisemitische karakter van de aanslag, met de provocerende en manipulerende houding van Nemmouche, die bovendien geen enkel medeleven toonde met zijn slachtoffers en zichzelf op geen enkele manier in vraag stelt.

“Nemmouche blijft ook een gevaar betekenen. ‘Voor Allah tot de dood, geen wapenstilstand en geen verzoening’, is zijn eigen uitspraak”, aldus advocaat-generaal Yves Moreau, voor het oordeel van de jury en het hof bekend was. “De enige vraag die zich stelt bij zijn vrijlating, is wie zijn volgende slachtoffer zal zijn. Van enige spijt is bij hem ook geen sprake.”

Het openbaar ministerie eiste daarom vandaag een levenslange gevangenisstraf tegen Nemmouche. Daarnaast werd hem een terbeschikkingstelling van 15 jaar opgelegd. 

Zijn advocaat, Sébastien Courtoy noemt de straf voorspelbaar. “Voor ons was de schuldvraag het belangrijkste, en eens daarop was geantwoord, kan je over verzachtende omstandigheden pleiten, maar Nemmouche wenste dat niet te doen. Dus voor ons is dit arrest voorspelbaar.”

Hij vertelt erbij dat er niet over de strafmaat werd gepleit omdat Nemmouche dat “onder andere niet op de gevoelens van de jury wenste in te spelen”.

Nacer Bendrer is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 15 jaar en een terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank van 5 jaar. Bendrers advocaten pleitten voor een straf die niet hoger zou liggen dan vijftien jaar, terwijl de verdediging van Nemmouche niet meer pleitte over de strafmaat.

Voor Bendrer golden volgens het hof wel verzachtende omstandigheden, meer bepaald het feit dat hij nooit eerder zware misdrijven had gepleegd en opgegroeid was in een moeilijke wijk in Marseille. Het hof hield er weliswaar ook rekening mee dat hij een belangrijke rol had gespeeld bij een aanslag op de democratische staat en dat hij niet geaarzeld had zware wapens te bezorgen aan een man waarvan hij de radicalisering kende en wist wat die ermee van plan was. Ook het feit dat hij geen volledige uitleg had gegeven over zijn aandeel en na de feiten nog misdrijven had gepleegd, werd Bendrer aangerekend.

“Maar hij was niet aanwezig bij de aanslag”, ging het arrest verder. “Hij is na zijn vrijlating ook niet verdergegaan op het pad van de radicalisering, en heeft empathie en mededogen getoond naar de slachtoffers. Dat bewijst een begin van inzicht in zijn daden en zijn verantwoordelijkheid. Hij is ook omringd door zijn familie en zijn partner, zodat het gevaar op recidive beperkt is.”

“De feiten waarvoor Nacer Bendrer schuldig is verklaard, blijven extreem ernstig, maar zijn rol is toch anders dan die van Nemmouche”, erkende advocaat-generaal Yves Moreau voor de straf bekend was. “Nemmouche is de aanstoker en de uitvoerder van de aanslag, Bendrer is degene die ‘enkel’ hulp heeft verleend. Dat verschil moet zich weerspiegelen in de strafmaat.”

In zijn laatste woord zei Bendrer eerder op de dag duidelijk geëmotioneerd dat hij “geen straf kan accepteren zoals die vanmorgen werd gevraagd”. “Ik heb een familie, een vriendin, ik hou van het leven. Ik wil vader worden, ik wil trouwen, ik wil mijn leven leiden zoals iedereen”, zei Bendrer die ook scherp was voor Mehdi Nemmouche. “Ik heb er spijt van dat ik het pad van deze kerel heb gekruist. Het is geen kerel, het is een monster, een geboren hoerenzoon. Het laat hem volledig koud.”

Vorige week zei Nemmouche nog dat hij “in de val was gelokt”. “Als ik kon, zou ik alles anders doen”, klonk het. 

Het Joods Museum is tevreden met de veroordeling. “Vandaag is gerechtigheid geschied. M. Nemmouche en N. Bendrer zijn schuldig verklaard”, luidt het in een persmededeling. Het museum spreekt over een opluchting voor de naasten van de slachtoffers en “een overwinning op de complottheorieën en de haat, die tijdens het proces ook de kop hebben opgestoken”.

“Als eerbetoon aan Myriam en Emmanuel Riva, Alexandre Strens en Dominique Sabrier, en ook aan hun zwaar beproefde families, is het Joods Museum nooit gezwicht voor de angst. Vandaag wordt een bladzijde omgekeerd”, klinkt het.

“Ik ben tevreden over de levenslange straf die Mehdi Nemmouche gekregen heeft. Maar ik stel me wel vragen over de straf van Nacer Bendrer (die 15 jaar cel kreeg, nvdr)”, zegt de broer van Alexandre Strens, de 26-jarige medewerker van het Joods Museum die werd doodgeschoten door Mehdi Nemmouche.

“Elke keer als ik naar het justitiepaleis kwam, had ik het idee dat mijn broer, waar hij ook zit, wist dat hij niet alleen was, dat we hem niet vergeten zijn”, aldus nog de broer.

Dat Mehdi Nemmouche veroordeeld is tot een levenslange celstraf en Nacer Bendrer tot 15 jaar, toont echter aan dat we niet te maken hebben met een automatische justitie, volgens meester Vincent Lurquin, die een vrouw verdedigt die op het moment van de aanslag in het museum was.

“Het hof heeft beide gevallen geanalyseerd en geen wraak getoond. Het heeft op een correcte, onafhankelijke manier geoordeeld, zonder angst”, aldus Lurquin, die een vrouw verdedigt die op het moment van de aanslag in het museum was.

Ook meester Vincent Bodson, de advocaat van de familie van slachtoffers Miriam en Emmanuel Riva, vindt het goed dat er twee verschillende straffen zijn uitgesproken voor twee erg verschillende beschuldigden.

“Er is enerzijds een Nemmouche die het gerecht heeft bespeeld, op zijn manier geweigerd aan het proces deel te nemen, die enkel via zijn advocaat heeft gepraat, en anderzijds een Bendrer die van in het begin niet zijn schuld, maar wel ons juridisch systeem heeft erkend”, zegt hij.