Kan minister van Defensie Didier Reynders (MR) zomaar een Belgische militair inzetten in een Franse antiterreuroperatie? Enkele partijen zetten daar vraagtekens bij. Woensdag wordt Reynders op de rooster gelegd. ‘Hij heeft wat uit te leggen.’
Vrijdag, 22 februari. Op de wekelijkse vergadering van de ministerraad keuren de federale excellenties volgend agendapunt goed: ‘De ministerraad gaat op voorstel van minister van Defensie Didier Reynders akkoord met de inzet van één militair in het hoofdkwartier van de operatie Barkhane in Tjaad.’
Die ene militair zal fungeren als officier ‘synthese en coördinatie’ binnen de logistieke cel van Operatie Barkhane. Die antiterreurmissie in de Sahelregio in Afrika telt tot op heden zo’n 4.500 manschappen.
De operatie is een ware Franse krachttoer. Eigenlijk is het de opvolger van de al bij al succesvolle missie Serval. Die werd in 2013 opgezet tegen het islamitisch terrorisme in het noorden van het geplaagde Mali. Serval vervelde in 2014 tot Barkhane, dat naast Mali ook Burkina Faso, Mauritanië, Niger en Tjaad bestrijkt.
Het is in dat laatste land dat België nu ook een militair inzet. ‘Op vraag van Frankrijk wordt één Belgische militair, tewerkgesteld in het corps de réaction rapide, ontplooid in het hoofdkwartier in hoofdstad N’Djamena voor zes maanden van maart tot oktober 2019′, zo leest het persbericht.
Maar op die beslissing, die geruisloos passeerde, komt nu kritiek. Woensdag, tijdens de Kamercommissie die de buitenlandse missies van Defensie opvolgt, komt het onderwerp ter sprake achter gesloten deuren. De oppositie belooft alvast minister van Defensie Didier Reynders (MR) er het vuur aan de schenen te leggen. Hij zou het parlement nooit hebben ingelicht over de zaak.
‘Eigenaardig’
‘Minister Reynders zet het parlement buitenspel’, zegt SP.A-Kamerlid Alain Top onomwonden. ‘Het is eigenaardig dat hij zo’n beslissing neemt op deze manier. De dekking van het parlement is wel degelijk nodig, omdat deze regering geen volheid van bevoegdheid heeft.’
Het mag misschien maar over één militair gaan, maar als we dit laten passeren, dan kan de volgende keer misschien een nog grotere missie op poten worden gezet.
Want daar knelt nu net het schoentje. Kort na de val van de regering-Michel ging de regering in lopende zaken. In principe moet de beleidsploeg, die bovendien een minderheidscoalitie is, overeenstemming zoeken met de Kamer.
Toch was er enkele jaren geleden al een belangrijk precedent, toen België besloot deel te nemen aan de bombardementen op Libië in 2011. Toen was de regering eveneens in lopende zaken. Een andere zaak is die van de bombardementen op Irak, in de strijd tegen Islamitische Staat. Ook toen, in 2014, was de regering-Michel nog niet gefinaliseerd en stuurde ons land opnieuw F-16’s in staat van lopende zaken.
‘Maar die twee beslissingen zijn wel vooraf afgetoetst bij het parlement’, zegt Top. ‘Over deze beslissing hebben we niets vernomen. Het mag misschien maar over één militair gaan, maar als we dit laten passeren, dan kan de volgende keer misschien een nog grotere missie op poten worden gezet’.
‘Symboolmilitair’
Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt maakt een gelijkaardige redenering. ‘De vraag stelt zich wel degelijk of deze beslissing op dit moment nodig was. Het precedent met Libië gaat niet echt op, want toen was er backing via een parlementaire resolutie.’
Het is in grote mate een symboolmilitair.
Niet alleen over de procedure, maar ook over de inhoud van de beslissing is De Vriendt allerminst te spreken. ‘Die is volgens mij niet ingegeven door militaire overwegingen. Het is eerder een puur politieke beslissing om steun te geven aan de Fransen. Het gaat over een staffunctie, dus wellicht zelfs niet om een verbindingsofficier. Dat zou nog te verklaren zijn, gezien onze aanwezigheid in Mali.’
‘Het is dus in grote mate een symboolmilitair’, zegt De Vriendt. ‘Nu staat ons land op het lijstje van landen dat deelneemt aan die Franse anti-terreuroperatie.’
‘Elegantere procedure’
N-VA’er Peter Buysrogge bevestigt dat Reynders het parlement nooit heeft ingelicht over de zaak en zal binnenkort ‘de juiste vragen stellen’. CD&V-Kamerlid Hendrik Bogaert geeft Reynders voorlopig het voordeel van de twijfel. ‘Puur formeel hoeft hij de toestemming niet te vragen aan het parlement, de uitvoerende macht mag op eigen houtje beslissen over deze aangelegenheden.’
Er is een verschil tussen de letter van de wet en de geest van de wet.
Toch pleit ook de CD&V’er voor een ‘elegantere’ procedure. ‘Er is een verschil tussen de letter van de wet en de geest van de wet. Puur principieel vind ik dat het parlement preventief betrokken mag worden. In een nieuwe regering zou het aangewezen zijn om dat principe op te nemen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
