Vergeet hygge: het Deense geheim voor geluk is pyt

De kans is zéér klein dat je nog nooit van hygge hebt gehoord. De laatste jaren zijn er talloze boeken, artikels en documentaires verschenen over het Deense begrip. Omdat er geen exacte vertaling in het Nederlands bestaat, wordt het vaak - foutief - beschreven als een ‘gezelligheidsfactor’. Eigenlijk draait het meer rond het proces an sich om intimiteit te creëren. 

Dat kan zich op verschillende manieren uiten: een ontspannend boek lezen, onder een zacht dekentje kruipen of naar een zonsondergang kijken met je lief. Die factoren klinken stuk voor stuk idyllisch. Perfect. Misschien zelfs een beetje té perfect. Want je kan toch niet altijd in de mood zijn om knus te cocoonen? En eerlijk: op een slechte dag staat mijn hoofd niét naar hyggelige zaken als een dozijn kaarsen laten branden. Wat doen de Denen dan? 

Dan laten ze hygge vallen, en kiezen ze voor pyt. Het bewijs dat Denen hier écht veel belang aan hechten, en dat pyt niet zomaar een of andere hype is? Het werd recent nog verkozen tot het meest populaire woord in Denemarken. 

Voor iedereen die de Scandinavische trends nog niét beu is, leggen we piekfijn uit wat het net is. Net zoals bij hygge bestaat er voor pyt geen exacte Nederlandse vertaling. In feite is het een manier om met stress om te gaan. Je zit in een situatie die je niet kunt controleren, en dat is frustrerend en vervelend, maar je beslist om er verder geen energie aan te verspillen. Je relativeert, laat het los en piekert er verder niet meer over. Kortom, de hakuna matata van de Denen. 

Pyt kan op 2 manieren gebruikt worden. Als een aandenken voor jezelf - als je een boete krijgt omdat je per ongeluk fout geparkeerd staat, zeg je pyt. “Ach, het kan iedereen overkomen.” Maar het wordt evengoed gebruikt om anderen te troosten. Heeft je lief die mooie, glazen vaas laten vallen? “Pyt, probeer het je niet aan te trekken. Het is heus niet zo erg.” De enige momenten dat je het niet mag toepassen? Wanneer iemand je onrecht aangedaan heeft of wanneer je iets serieus mispeuterd hebt. Het mag immers geen excuus worden om de verantwoordelijkheid te ontlopen. 

Pyt is niet zomaar een leuk woordje. Omdat het een handige aanmaning is dat jij je niet moet opwinden over kleine, dagelijkse frustraties, ervaar je minder stress. Op de werkvloer kan het er eveneens voor zorgen dat je meer plezier haalt uit je job. 

Verschillende studies hebben ook aangetoond dat mensen gelukkiger zijn en langer leven als ze minder moeten opboksen tegen dagelijkse beslommeringen en ergernissen. Hoe minder gedoe, hoe gelukkiger. Best opvallend: vaak zijn die ergernissen onze eigen fout. 

Mensen hebben immers de neiging om de schuld in de schoenen van iemand anders te schuiven. Stel dat je te laat bent voor een afspraak en je rijdt met de auto achter een trage chauffeur, dan heb je het gevoel dat je op ontploffen staat. “Zoveel incompetente bestuurders op de baan”, denk je in jezelf. Maar deze redenering maakt je alleen maar kwader. Door pyt te zeggen, maak je je niet langer druk in de acties van anderen, die je toch niet kan controleren. Je gaat ook empathischer redeneren. “Wie weet voelt de chauffeur zich niet goed, of zit er een oude man of vrouw achter het stuur. En wat maakt het eigenlijk uit. Het is ook niet zo’n groot drama.” Pyt. Oftewel hakuna matata, het is maar hoe je ‘t ziet. 

Soms is simpelweg pyt zeggen niet voldoende. Om volledig tot rust te komen, kan een wandeling in de natuur, een dagboek bijhouden, yoga beoefenen of mediteren helpen. De Denen zijn zelfs met een pyt-knop op de proppen gekomen. Leerkrachten geven het aan kinderen in de klas zodat ze kunnen leren omgaan met kleine frustraties. Als ze een spelletje verliezen of hun favoriete kleurpotlood niet vinden, mogen de kindjes op het knopje duwen: de ideale herinnering dat alles niet perfect hoeft te lopen. 

De laatste jaren wordt het zelfs steeds vaker gebruikt door volwassenen. Je kan exemplaren kopen in de winkel die “pyt, pyt, pyt” en “adem diep in, alles komt goed” zeggen als je erop drukt. Dat klinkt een beetje melig, maar het zou effectief helpen om de perfectionistische drang beetje bij beetje los te laten. Ideaal om tot rust te komen en jezelf weer open te stellen voor wat hygge. Pyt. Smartphone uit, kaarsen aan, en daar tevreden mee zijn.