Ondersteuning gascentrales kost ons mogelijk 13 miljard extra
13 miljard, 9 miljard of toch 5 miljard? Hoeveel zal de ondersteuning van de nieuwe gascentrales ons kosten? En is die ondersteuning echt nodig? De federale energieregulator CREG komt het straks toelichten in het federale parlement.
Volgens een studie besteld door minister Marie-Christine Marghem (MR) zou de ondersteuning van de gascentrales die de kernuitstap moeten opvangen 5 miljard kosten, over 15 jaar gespreid. Omgerekend 15 euro per gezin 15 jaar lang, of in totaal 225 euro zo benadrukt, Marghem.
De CREG heeft vragen
Maar het is nu al duidelijk dat de CREG daar ernstige vragen bij heeft. De berekeningen van de CREG gaan eerder richting 9 miljard. En onze redactie vernam uit goedingelichte bronnen dat dat in een worstcasescenario weleens zou kunnen oplopen tot ruim 13 miljard. Er circuleren al cijfers van 80 tot 100 euro per gezin. 15 jaar lang. In totaal 1.200 tot 1.500 euro dus. Dat is heel wat meer dan de 225 euro die minister Marghem naar voren blijft schuiven.
De ondersteuning van de gascentrales kan een gezin tot 1.200 euro kosten
Ter vergelijking: de Turteltaks, die de ondersteuning van de zonnepanelen moest rechttrekken, kostte een gemiddeld gezin 100 euro. 5 jaar lang. 500 euro in totaal dus. Maar het Grondwettelijk Hof verklaarde de Turteltaks nietig omdat het om een dubbele heffing ging. De Turteltaks verdween en er kwam er één enkele, kleinere energieheffing voor in de plaats.
Een andere interessante vergelijking: de 13 miljard voor de nieuwe gascentrales ligt hoger dan de ondersteuning van de windmolenparken. Die wist de federale regering terug te schroeven van ruim 16 miljard tot 12 miljard. Terwijl gascentrales omgerekend bijna 40 keer meer CO2 uitstoten dan de windmolens op zee.
De subsidies voor de gascentrales kunnen oplopen tot 13 miljard. Die van de offshore windmolens schommelen rond de 12 miljard. De Vlaamse zonnepanelen kosten ons 14 miljard.
De subsidie voor de gascentrales komt ook dicht bij de subsidies die Vlaanderen heeft toegekend aan de zonnepanelen. Die zitten momenteel rond de 14 miljard, gespreid over 20 jaar.
Gascentrales stoten tientallen keren meer CO2 uit dan windmolens
Maar dit gaat wel over ondersteuning van groenestroomtechnologieën dus, die amper CO2 uitstoten. Bij gascentrales ligt dat anders. Volgens een studie van het IPCC, de klimaatwetenschappers van de VN die nauwgezet de opwarming van onze aarde in het oog houden, stoot een gascentrale over haar hele levensduur 490 gram CO2 per kWh uit. Een zonnepaneel schommelt rond de 40 gram, voor een windturbine op zee is dat amper 12 gram, ruim 40 keer minder dan een gascentrale dus.
Er gaan stemmen op om helemaal geen steun meer toe te kennen aan de nieuwe gascentrales: 0 euro dus
Er gaan dus meer en meer stemmen op om de ondersteuning van de nieuwe gascentrales grondig te herbekijken of zelfs helemaal in te trekken. Die ondersteuning leek nodig omdat gascentrales tot nog toe niet rendabel genoeg bleken. Ze vergen een grote investering, zijn duur in uitbating en hun inkomsten blijven onzeker: die hangen af van de wind en de zon. Gascentrales zijn erg flexibel en komen pas volop in actie als er niet genoeg groene stroom is: ze vormen een perfecte aanvulling op de onvoorspelbare hernieuwbare energie. Die flexibiliteit is hun kracht, maar tegelijk ook hun zwakte, omdat nooit helemaal duidelijk zal worden hoeveel ze precies zullen draaien en hoeveel inkomsten ze kunnen genereren.
Zijn nieuwe gascentrales nog wel nodig?
Maar we kunnen bijna niet zonder nieuwe gascentrales, zeker wanneer in 2025 al onze kernreactoren dichtgaan. Minstens 7 nieuwe zouden erbij moeten komen. Maar zelfs dan, als ze de productie van de kerncentrales kunnen overnemen, blijft hun rendement nog te onzeker. Tenminste, dat was waar iedereen tot voor kort van uitging.
Maar de stroomprijzen zijn intussen fors gestegen. En dus ook de inkomsten van de gascentrales. Dat maakt ze opnieuw interessanter. Dat is te merken aan onze oudere gascentrales: die werden de afgelopen jaren de een na de ander stilgelegd. Maar het afgelopen jaar werden ze bijna allemaal opnieuw opgestart. Blijkbaar zijn ze interessant genoeg geworden om opnieuw de concurrentie aan te gaan met andere elektriciteitscentrales. Een paar weken geleden stelde een van de directeurs van de CREG, Andreas Tirez, in de krant De Standaard dat een ondersteuning van nieuwe gascentrales misschien gewoon niet meer nodig is. Nieuwe gascentrales zijn misschien zelfs helemaal niet meer aan de orde. De markt zal dat zelf wel oplossen, was zijn mening. Subsidies dreigen dat marktmechanisme alleen maar te verstoren.
Maar dan dreigen er misschien totaal geen gascentrales te komen. En ook dat zal geld kosten. Want alle studies wijzen uit dat de kernuitstap de stroom duurder zal maken. Zeker als de nodige vervangcapaciteit van de nieuwe gascentrales er niet is. We kregen daarvan al een voorproefje, vorig najaar. Toen lagen 6 van onze 7 kernreactoren uit en moesten we zelfs onze oudste, inefficiënte en zeer dure gascentrales aanleggen om de dreigende stroomtekorten op te vangen. Meteen schoten de stroomprijzen de hoogte in. Het zou interessant zijn de meerkosten van die exploderende stroomprijs eens uit te rekenen. Mogelijk loopt die ook in de miljarden, zeker als het stroomtekort jaren aansleept.
Geen nieuwe gascentrales, of toch wel. En hoeveel dan? En tegen welke prijs? 13 miljard extra op onze factuur, 9 miljard, 5 of zelfs 0? Het wordt hoe dan ook een beladen debat in het parlement straks.