Juridische adviseur Britse regering: "Nieuwe garanties van Europa over Noord-Ierland zijn niet waterdicht"
Geoffrey Cox, de belangrijkste juridische raadgever van de Britse regering, vindt de nieuwe garanties van de Europese Unie over de regeling voor de Noord-Ierse grens juridisch niet waterdicht genoeg. Politiek gezien lijken de Europese toezeggingen voldoende, zegt hij, maar juridisch blijft het risico bestaan dat de Britten voor lange tijd in de zogenoemde backstop én een douane-unie met de EU zouden moeten blijven.
Gisteravond bereikten de Britse premier Theresa May en Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker alsnog een akkoord over een aanpassing van het terugtrekkingsakkoord dat May eind vorig jaar met de EU had gesloten. Aanpassing, dat is althans hoe May het omschrijft. Volgens Juncker gaat het veeleer over aanvullingen.
Hoe dan ook, het "aangepaste" of "aangevulde" brexitakkoord ligt vanavond opnieuw ter stemming in het Britse parlement. Of het parlement dat akkoord deze keer wel zal goedkeuren, hangt onder meer af van het advies van Geoffrey Cox, de hoogste juridische raadgever van de Britse regering.
Politieke versus juridische beoordeling
En dat advies lijkt op het eerste gezicht niet meteen positief te zijn. Volgens Cox veranderen de Europese toegevingen van gisteravond niets fundamenteels aan het brexitakkoord en in het bijzonder aan de backstop, de regeling over de grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Cox vindt die toegevingen juridisch niet waterdicht.
Ook nu nog, zegt Cox, blijft het juridische risico bestaan dat de Britten die regeling over Noord-Ierland niet eenzijdig kunnen opzeggen, mochten er op een bepaald moment problemen ontstaan. Ook nu nog blijft het risico bestaan dat de Britten voor onbepaalde tijd in een douane-unie met de EU zullen moeten blijven, concludeert hij. De Britten hebben namelijk geen "internationaal wettelijk middel" in handen om die beslissing eenzijdig te kunnen nemen, meent Cox.
Cox zegt wel dat het risico op een langdurige backstop en dus een langdurige douane-unie met de EU door de Europese toezeggingen verminderd is. De Europese toezeggingen maken het volgens hem "zeer onwaarschijnlijk" dat de Britten en de EU het niet eens zouden raken over een alternatief voor de backstop. "Maar dat is een politieke beoordeling", zegt hij erbij. "Het juridische risico blijft bestaan."
Verschillende interpretatie
Het juridische advies van Cox kan doorslaggevend zijn vanavond, wanneer er een tweede keer wordt gestemd over Mays brexitakkoord. Bij de eerste stemming, midden januari, werd haar akkoord met een duidelijke meerderheid afgekeurd. Cox' advies speelde toen een grote rol. Ook toen klaagde hij het gebrek aan juridische garanties aan, hoewel hijzelf vond dat de parlementsleden het akkoord toch moesten steunen.
Of de parlementsleden het akkoord al dan niet moeten steunen, zei Cox, is namelijk een politieke beslissing, in plaats van een juridische. Hij blijft ook nu bij dat standpunt. Maar veel parlementsleden baseerden zich voor hun stemgedrag vooral op het negatieve deel van zijn advies. En ook nu lijken de eerste reacties van Conservatieve parlementsleden die kant op te gaan.
Het wordt dus afwachten hoe het parlement vanavond zal stemmen, als Mays brexitakkoord een tweede keer voorligt. Als het opnieuw wordt weggestemd, volgt er morgen een tweede stemming. Dan moeten de Britse parlementsleden zich uitspreken over een brexit zonder akkoord. Zijn ze daar ook tegen, dan wordt er donderdag een derde keer gestemd, over uitstel van de brexit. Wordt Mays akkoord deze keer wel goedgekeurd, dan stappen de Britten op 29 maart - of mogelijk enkele maanden later - op een redelijk ordelijke manier uit de Europese Unie.