Europese luchtruim gesloten voor Boeing 737 MAX-toestellen, volgens VS is toestel veilig

Ondanks het feit dat Boeing en de Amerikaanse luchtvaartautoriteiten nogmaals hun vertrouwen in de veiligheid van het toestel hebben uitgesproken, had België beslist het Britse voorbeeld te volgen en de Boeing 737 MAX te bannen. 

In ons land heeft de luchtvaartgroep TUI fly, niet te verwarren met de reisorganisatie TUI, 4 toestellen van het type 737 MAX in dienst. TUI fly had eerder al beslist die toestellen aan de grond te houden. In totaal bezit de groep, die actief is in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland, Scandinavië en België, 15 toestellen van dat type.

TUI had twee Boeing 737 MAX-toestellen in de lucht die door de sluiting van het luchtruim niet meer thuis konden geraken. De toestellen waren geland op de dichtstbijzijnde luchthaven, de passagiers hebben er overnacht in een hotel, en vandaag stuurt TUI  gehuurde toestellen van een andere type om hen op te halen. 

Het gaat om zo'n 300 mensen, die vastzaten in het Spaanse Alicante en Bologna, in Italië. Ze waren op de terugweg uit respectievelijk Gambia en Egypte.  TUI verwacht dat de terugkeer probleemloos gaat verlopen. Vanuit Alicante start die om 15u, vanuit Bolgna om 16u.  

TUI fly heeft een contract met een andere luchtvaartmaatschappij om haar MAX-vluchten over te nemen. Morgen en overmorgen kunnen er daardoor mogelijk wat vertragingen zijn, omdat het schema moet herschikt worden, maar de maatschappij verwacht dat alles snel normaal zal verlopen.

De Belgische reizigers die vluchten hebben geboekt bij TUI en met het bewuste vliegtuigtype zouden vliegen, zullen worden gecontacteerd door TUI. Volgens TUI komen die vluchten niet in het gedrang. De reisorganisatie zal gewoon gebruikmaken van andere toestellen.

Sinds de crash met een 737 MAX van Ethiopian Airlines afgelopen weekend besloten meer en meer landen en luchtvaartmaatschappijen om de toestellen aan de grond te houden. Het is namelijk al het tweede ongeval in een halfjaar tijd met een vliegtuig van het type MAX. Het vliegtuig is nog maar sinds het voorjaar van 2017 in commerciële dienst en dus stellen sommigen zich de vraag of beide ongevallen aan elkaar gelinkt zijn, en of er dus iets structureel fout is met het vliegtuig.

De Europese luchtvaartautoriteit EASA hield vandaag een lange vergadering over de kwestie, en nadat al vele nationale Europese autoriteiten hun luchtruim gesloten hadden, kwam de EASA iets voor 19 uur uiteindelijk met een verklaring. Vanaf 19 uur is het hele Europese luchtruim gesloten voor de Boeing 737 MAX-toestellen.

Eerder had het Verenigd Koninkrijk als eerste land in Europa alle vluchten met Boeing 737 MAX-vliegtuigen van, naar en over het land verboden, bij wijze van voorzorgsmaatregel. Het Britse voorbeeld werd even later gevolgd door Duitsland, Frankrijk, Ierland, Nederland, Oostenrijk, Italië en Noorwegen.

De Britse luchtvaartautoriteit liet weten dat ze "de toestand van nabij heeft opgevolgd" na de crash afgelopen weekend in Ethiopië. "Maar omdat er nog onvoldoende informatie is van de vluchtrecorders, hebben we als voorzorgsmaatregel de instructie uitgevaardigd om alle commerciële passagiersvluchten van elke maatschappij die in het Britse luchtruim aankomen, vertrekken of erdoorheen vliegen, stop te zetten."

De Britse maatschappij TUI Airways had al laten weten dat haar in het Verenigd Koninkrijk geregistreerde 737 MAX-toestellen aan de grond worden gehouden, en het Belgische zusterbedrijf TUI fly heeft dat voorbeeld dus gevolgd.

Duitsland volgde als eerste Europees land het Britse voorbeeld. De Duitse minister van Transport zei dat het Duitse luchtruim gesloten wordt voor alle Boeing 737 MAX toestellen "tot alle twijfel is weggenomen". 

Ook de Ierse luchtvaartautoriteiten hebben vluchten met alle varianten van de Boeing 737 MAX  naar en van de republiek opgeschort. De beslissing was genomen, zo zeiden ze, om de "blijvende veiligheid van passagiers en bemanningen te verzekeren."

Na Ierland volgde Frankrijk. In een mededeling zei de Franse luchtvaartautoriteit dat Franse maatschappijen geen enkel Boeing 737 MAX 8-toestel bezitten, maar dat uit voorzorg alle commerciële vluchten naar, van en over Frankrijk met dat type verboden zijn. 

Daarna kondigden de Nederlandse minister van Infrastructuur en Waterstaat en de Oostenrijkse minister van Transport aan hun luchtruim te sluiten voor alle Boeing 737 MAX-toestellen. TUI Nederland heeft drie toestellen van dat type.

Iets later kondigde Italië aan dat zijn luchtruim vanaf 21 uur gesloten is voor Boeing 737 Max-toestellen, "uit voorzorg, vanwege de onzekerheid over de oorzaak van de crash". 

De Noorse lagekostenmaatschappij Norwegian of Norwegian Air Shuttle had al gemeld dat ze alle 737 MAX-vluchten opschort, intussen heeft ook Noorwegen zijn luchtruim gesloten voor de toestellen.

Icelandair houdt eveneens zijn MAX-toestellen aan de grond, net als Turkish Airlines. Dat heeft 12 Boeing 737 MAX-toestellen, waarvan er twee op weg waren naar het Verenigd Koninkrijk. Die toestellen hebben rechtsomkeer gemaakt naar Istanbul. En ook de nationale Poolse luchtvaartmaatschappij LOT houdt haar 5 toestellen aan de grond.

De Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA (Federal Aviation Administration) blijft vooralsnog achter de Boeing 737 MAX staan. Er is volgens haar geen enkele aanwijzing dat er een structureel probleem is met het vliegtuig. 

Na de crash met een Boeing 737 MAX van het Indonesische Lion Air in de Javazee eind oktober vorig jaar, werd de Amerikaanse constructeur Boeing al geconfronteerd met heel wat vragen en kritiek. Volgens sommigen had Boeing te snel geschakeld om de MAX op de markt te krijgen. Door de concurrentie met het Europese Airbus zijn beide vliegtuigbouwers verwikkeld in een intense strijd om het grootste marktaandeel te vergaren.

Vliegtuigongevallen zijn complexe gebeurtenissen. De onderzoeken naar het hoe en waarom van een crash duren meestal lang, omdat ze erg grondig en uitgebreid gevoerd worden. Het onderzoek naar de oorzaak van de crash met de 737 MAX van Lion Air loopt nog altijd.

Volgens de eerste bevindingen zou een defecte sensor een van de automatische systemen aan boord van het vliegtuig in de war gestuurd hebben. Dat systeem moet voorkomen dat het vliegtuig in een stall terechtkomt. Een stall is het moment waarop een vliegtuig niet voldoende snelheid meer heeft om te blijven vliegen, er is niet voldoende 'lift' meer om in de lucht te blijven en het vliegtuig zal dan verticaal naar beneden gaan. Om dat te voorkomen heeft Boeing een systeem ontworpen dat zelf detecteert wanneer een vliegtuig bijna in zo'n stall terechtkomt, de neus wordt dan automatisch naar beneden geduwd, waardoor het vliegtuig snelheid wint en met andere woorden opnieuw voldoende snelheid en lift heeft om te blijven vliegen.

Mogelijk heeft een defecte sensor foutieve informatie verstuurd naar dat automatische systeem om een stall te voorkomen, waardoor het vliegtuig onterecht een duikvlucht genomen heeft. De piloten zouden niet op de hoogte geweest zijn van het feit dat ze dat automatische systeem ook kunnen uitschakelen.

Boeing werd na de crash verplicht een toevoeging aan de opleidingsboeken te versturen naar alle luchtvaartmaatschappijen, die vervolgens hun MAX-piloten binnen de drie dagen daarvan op de hoogte moesten brengen.

Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":

Onze luchtvaartexpert Riadh Bahri geeft meer uitleg in "Het Journaal":