Steekpartijen, drugs en overvallen: dit Brusselse premetrostation werd een 'no-gozone’

Nu de veiligheidsdiensten van de MIVB het station belegeren, voelt hij zich veilig. Maar tot afgelopen vrijdag, toen een steekpartij de buurt wakker schudde, zag hij ze meermaals per dag toeslaan. De ene keer al bruter dan de andere. "Die mannen deinzen er niet voor terug om hun mes boven te halen. Het enige wat je dan kan doen, is zo snel mogelijk weglopen", zegt een man die telefoonkaarten verkoopt en zijn naam liever niet in de krant wil.

Sinds hij een kraampje uitbaat aan de ingang van Lemonnier, een groezelig premetrostation nabij Brussel-Zuid, werd hij zelf ook al bestolen. "Anderhalve maand geleden hebben ze mijn gsm gepikt. Nu draag ik hem altijd in mijn binnenzak." Reizigers die naast hem de trap afdalen om de tram te nemen, zijn vaak nog niet beneden voordat ze hun portefeuille kwijt zijn. "Die zakkenrollers staan stil op de trap alsof ze wifi zoeken met hun telefoon. Als je hen voorbijloopt, slaan ze toe." Wie ook wel eens een buit meegraait, is een jonge vrouw met kinderwagen. Met onschuldige blik vraagt ze reizigers om te helpen bij het afdalen van de trap. "Terwijl zij met haar kinderwagen zeulen, worden ze bestolen", getuigt de verkoper.

Staking

Zakkenrollers zijn dan nog het minste van zijn zorgen. De laatste maanden is het aantal klachten over gewelddadige incidenten en drugshandel in en rond het station fors gestegen. Triest dieptepunt is de steekpartij van vrijdag, waarbij een jongeman bij valavond door een groepje jongeren werd omsingeld en neergestoken. Hij mocht het ziekenhuis intussen verlaten, maar de daders zijn nog steeds op vrije voeten. "Een vriendin van mij heeft die steekpartij zien gebeuren", vertelt Hasna, een 33-jarige vrouw die zopas haar zoontje heeft afgehaald op school. Samen zitten ze op een bankje op het perron, om dadelijk tram 51 richting Heizel te nemen. "Wij passeren hier elke dag. Omdat het moet", zegt ze. "Als ik kon, zou ik liever wegblijven. Het is hier niet veilig."

Om het geweld aan te kaarten, legden chauffeurs van de Brusselse vervoersmaatschappij dinsdag spontaan het werk neer. Daarop besloot de directie om de gratis wifiverbinding en de stopcontacten in het station tijdelijk te schrappen. De voorzieningen blijken een magneet voor dealers, pickpockets en ander gespuis. Bovendien wisselen chauffeurs niet langer van shift in Lemonnier, maar iets verderop in het Zuid-station. Dat is veiliger.

Meer dan dat kan de MIVB niet doen. "Zonder de politie ga ik hier niet binnen", zegt een veiligheidsagent van de vervoersmaatschappij, die post heeft gevat aan de ingang. "Politieagenten hebben wapens en kunnen mensen aanhouden, terwijl wij het moeten rooien met onze vuisten en onze combat boots. Daar lachen die mannen eens mee. Wist u dat een collega van ons na dat steekincident ook zelf met een mes is bedreigd?"

Dat er vandaag, een dag na de staking, geen blauw te spotten valt in het premetrostation, illustreert in zijn ogen het probleem. "Waar blijft de politie? Zij laat die criminelen gewoon lopen.”

No-gozone

Brussels burgemeester Philippe Close (PS) beloofde gisterochtend alvast dat de veiligheidsdiensten in de wijk strenger zullen optreden. De politieaanwezigheid in het station zelf wordt verdubbeld. "Dit mag geen no-gozone worden", zegt Close. “Iedereen zal moeten accepteren dat er meer blauw te zien is en dat je misschien je papieren moet tonen." De aankondiging komt er na een spoedoverleg met de MIVB en de politie.

Of reizigers op korte termijn beterschap kunnen verwachten, valt echter te betwijfelen. De laatste tijd is het erg onrustig in de wijk aan het Zuid-station, waar theehuizen, telefoonshops en sjofele nachtwinkels het straatbeeld domineren. Dinsdagavond was er nog een steekpartij aan Anneessens, op amper 500 meter van Lemonnier. De politie krijgt bijna dubbel zoveel meldingen als vorig jaar.

Volgens de Brusselse politie gaat het vooral om mensen die illegaal in België verblijven. "Het gaat om multirecidivisten die soms tot vijftien keer opgepakt zijn. Dikwijls bevinden ze zich in een illegale situatie", zegt korpschef Michel Goovaerts. Hoewel hij belooft om de greep op de buurt te verstevigen, speelt hij de bal ook door naar de Dienst Vreemdelingenzaken, die kordater moet optreden tegen de betrokken personen.

"Makkelijker gezegd dan gedaan", reageert DVZ-woordvoerder Geert De Vulder. "Wij zijn nu eenmaal beperkt in onze middelen. Als er geen plaats is om hen vast te houden, moeten we hen laten gaan.”