Wie is de man achter de aanslagen? “Opletten met interpretatie van zijn manifest”

Na de aanslagen is er al één man beschuldigd van moord. Morgenochtend zal hij voor de onderzoeksrechter verschijnen. De Australische premier wil voorlopig zijn identiteit nog niet bevestigen, maar het zou gaan om Brenton Tarrant. Twee dagen voor de aanslagen postte hij al foto’s van de moordwapens. Die wapens zijn duidelijk te zien in de video die hij livestreamde op Facebook van de aanslagen. 

In de livestream bracht hij met een bodycam 17 minuten lang in beeld hoe hij de moskee betrad en begon te schieten op de moslims die bezig waren aan hun vrijdaggebed. 

Manifest ‘The Great Replacement’

Op de wapens staan cijfers, die duidelijk maken welke ideologie hij aanhangt. Zo verwijst het cijfer ‘14' naar de angstaanjagende ‘veertien woorden’ die nazi David Lane ooit neerschreef: “We moeten het bestaan van onze mensen en de toekomst voor onze witte kinderen veilig stellen.” Lane maakte deel uit van de neonazi-groep ‘The Order’. Toch ontkent de auteur van het manifest dat hij zelf een neonazi is. 

Facebook heeft de bloederige video van de aanslag intussen verwijderd, en haalde ook de accounts van de dader van het internet. Hetzelfde geldt voor zijn Twitter-profiel. 

Kort voor de aanslagen zette hij ook een manifest van 74 pagina’s op Twitter. Het manifest kreeg de titel ‘The Great Replacement’ en staat bol van de vreemdelingenhaat en islamofobie. In het manifest claimt hij ‘de moord op meerdere tientallen moslims omdat zij de bezetters zijn die het witte ras zullen vernietigen’. 

Er staat ook nog dat hij van eenvoudige komaf is en de laatste twee jaar radicaliseerde. Van begin april tot eind mei 2017 zou hij door Europa gereisd zijn, en daar zouden de aanslagen zijn blik op de wereld veranderd hebben. In die maanden waren er zware aanslagen in Stockholm, Parijs en Manchester. Vooral zijn verblijf in Frankrijk, zo schrijft hij, zou zijn angst voor de islam hebben doen ontvlammen.

Lees ook:

Dodental extreemrechtse terreuraanslag in Nieuw-Zeeland loopt op tot 49

Beelden aanslag blijven opduiken, ondanks inspanningen Facebook, Twitter en YouTube

Opletten voor spiegelpaleizen

Het manifest, zo waarschuwen meerdere gespecialiseerde journalisten en experts, is wel een soort spiegelpaleis. Het is gepost door de dader opdat de media er allerlei beweegredenen in zouden lezen en daarvoor zouden berichten. 

Er zitten dus wellicht waarachtige elementen in, maar die zijn bedolven onder bergen zogenaamde ‘shitposting’. Dat is een gigantische hoeveelheid tekst, vaak van lage kwaliteit, deels ironisch, die bij de lezers een heftige reactie moet uitlokken. Typisch voor dit soort extreemrechtse daders zijn ook de verwijzingen naar slechte memes en vuile grappen die op het Internet circuleren. 

Tarrant meldt nog dat hij inspiratie vond bij Anders Breivik, die in 2011 op het Noorse eiland Utoya 77 mensen doodde bij een aanslag, en zelfs contact met hem had. 

Of dit klopt, is moeilijk te zeggen. Misschien schreef Tarrant dit express zodat journalisten het oppikken en zijn aanslagen een nog grotere waarde toekennen en inbedden in een wereldwijde, racistische, extreemrechtse beweging. Hetzelfde geldt voor zijn verwijzingen naar Candace Owens, de Amerikaanse rechtse activiste. Haar inzichten en visie, zo staat er in het manifest, zou de vermoedelijke dader steeds meer hebben aangezet tot geweld.