Alzheimersymptomen bij muizen nemen af door behandeling met licht en geluid

Li-Huei Tsai, directeur van het Picower Instituut voor Leren en Geheugen aan het Massachusetts Institute of Technology, kortweg MIT, stelde met haar team de muizen gedurende een hele week één uur per dag bloot aan geluidsgolven – klikgeluiden - met een frequentie van 40 Hertz. Tegelijkertijd kregen ze ook 40 lichtflitsen per seconde over zich heen. Een eerdere studie met de lichtflitsen leverde al positieve resultaten op, maar de effecten van de toevoeging van het geluid zijn verbluffend.

Alzheimerpatiënten kampen met een verstoring van het ritme van de gammagolven in de hersenen. Hersengolven, waaronder gammagolven, spelen een rol in onze concentratie, slaap, waarnemingsvermogen en bewegingen.

De behandeling met geluid en licht synchroniseerde het ritme van de gammagolven.  Die golven zorgden op hun beurt voor een verhoogde activering van microglia: cellen die verantwoordelijk zijn voor de verwijdering van lichaamsvreemde stoffen en dood weefsel. De microglia werden efficiënter in de aanpak van amyloïde plaques, een opeenhoping van eiwitfragmenten die kenmerkend is voor de ziekte van Alzheimer.

Ook de aanwezigheid van een variant van het tau-eiwit, die gepaard gaat met de aandoening, nam af door de behandeling. Bovendien bleek ook dat de bloedvaten in de hersenen beter werkten tijdens de geluidsexperimenten, waardoor de schadelijke eiwitten makkelijker konden worden afgevoerd.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Opvallend was dat deze effecten zich voordeden in de hersenregio’s die betrokken zijn bij de vorming van het geheugen, het plannen en het nemen van beslissingen. De muizen bleken merkelijk beter in een reeks cognitieve taken. Zo verbeterde hun navigatie in een doolhof en werden ze beter in de herkenning van objecten die ze al eerder hadden gezien.

“De cognitieve effecten zijn behoorlijk indrukwekkend”, zegt dr. Walter Koroshetz, directeur van het Amerikaanse National Institute of Neurological Disorders and Stroke, dat het werk van dr. Tsai deels financiert. “Ik denk niet dat iemand die resultaten had kunnen voorspellen.”

Toch mogen we nog niet te enthousiast worden. De techniek werd nog niet getest op mensen en hersengolven werken bij muizen anders dan bij mensen. Als de resultaten in klinische proeven herhaald kunnen worden, ligt de weg wel open voor een goedkope en medicijnvrije behandeling voor deze veelvoorkomende vorm van dementie. Het team van dr. Tsai zal binnenkort beginnen met tests op patiënten met een milde vorm van Alzheimer.

Bij de muizen hielden de veranderingen in de hersenen echter op na een week zonder de behandeling met geluid of licht. Volgens experts is het dan ook waarschijnlijk dat Alzheimerpatiënten consequent zullen moeten blootgesteld worden aan de stimulatie, als blijkt dat de behandeling ook voor hen helpt.

Dr. Tsai heeft de geluid- en lichtbehandeling wel al getest op gezonde mensen met een lichtpaneel van 90 cm bij 120 cm en stereoluidsprekers van hoge kwaliteit. “Mensen kunnen het geluid verdragen omdat het klikken zijn, geen melodie”, licht ze toe. Uit metingen bleek dat er een effect op de gammagolven was en “niemand klaagde over enig ongemak of hoofdpijn of iets dergelijks”.

De sensorische behandeling is veilig voor de meeste mensen, zegt dr. Koroshetz. “Ik kan me niet voorstellen dat dit negatieve gevolgen kan hebben.” 

Toch betekent dit volgens experts niet dat patiënten nu zelf een stroboscoop in hun huis moeten hangen en klikken aan 40 Hertz door de speakers moeten laten knallen. Althans toch niet tot de klinische tests resultaat hebben opgeleverd.