Ik kende de tragiek van het niet geloofd worden

Toevallig zag ik onlangs een TED Talk met Greta Thunberg, het 16-jarige meisje dat de wereld wakker schudt. Elke keer als ik dat bijzondere meisje zie, gaan mijn gedachten terug naar het einde van het eerste jaar van de toneelschool, toen we eindelijk met tekst mochten werken. Na een heel jaar natuur­elementen, planten, dieren en dromen gespeeld te hebben, mochten we onze tanden in een heuse theatermonoloog zetten. Het was een verademing na het spelen van een traan, een wervelwind, een ­ klimop, een ui, een aap, een hond en een woordeloze droom. Eindelijk tekst.

Ik koos voor Cassandra, zij die mensen verwart. Een van de dochters van Priamus, koning van Troje. Cassandra was zo beeldschoon dat de god Apollo met haar het bed wilde delen. Cassandra stemde toe in ruil voor de gave van de toekomstvoorspelling. Maar nadat Apollo haar wens vervulde, weigerde Cassandra haar belofte na te komen. Apollo was woest. De goden konden een geschonken gave niet weer ongedaan maken. Razend zon hij op wraak. Hij vroeg haar om een laatste kus en spuwde hierbij in haar mond, waardoor niemand Cassandra nog zou geloven als ze een voorspelling deed.

En zo geschiedde. Ze voorspelde meermaals de ondergang van Troje en waarschuwde tegen het binnenhalen van het Trojaanse paard. Ze werd niet geloofd. Daarna werd ze als bijzit geschonken aan Agamemnon, die haar meenam naar Mycene. In trance voorspelde ze de moord op Agamemnon én haar eigen dood. Tevergeefs.

Ik kende de tragiek van het niet geloofd worden en de paniek die het teweegbrengt. Vol overgave speelde ik deze jonge vrouw en het voelde als een catharsis. Het heelde al die keren dat volwassenen weigerden ernstig in te gaan op de dingen die ik als kind vertelde.

En dan zie ik dat wereldvreemde meisje Greta staan, een kleine, tengere Cassandra, met dat bleke ronde ­gezichtje, die diepe, warme stem die door merg en been gaat. Haar prachtige, duidelijk gearticuleerde woorden. Het vuur van de angst die onderhuids aanwezig is en de ernst van haar onheils­profetie. Er zijn gelukkig mensen die haar wél geloven. Er zijn de jonge Anuna, Kyra en vele anderen wereldwijd die haar angst navoelen en weten dat er echt iets moet gebeuren, en wel nú. Maar het verbaast me telkens weer dat er nog zoveel mensen zijn die hen niet ernstig nemen. Ik sta versteld dat men totaal voorbijgaat aan die ene zin die steeds terugkeert: ‘Er is geen complot, wij zijn alleen doodsbang voor wat de wereld te wachten staat als we niks doen.’

Kun je je voorstellen wat een ander, veel interessanter gesprek het zou worden als deze jongeren wél ernstig genomen zouden worden door onze politici. Als er echt geluisterd zou worden. Als het onomstotelijke bewijs voor de kritieke toestand niet ontkend en geminimaliseerd zou worden. Als men zijn minachtend paternalisme zou inslikken en de handen in elkaar zou slaan om vanuit kracht, positief denken en samenhorigheid deze cassan­dra­voorspelling het hoofd te bieden.