Nog twaalf mensen in levensgevaar na aanslag in Christchurch, dader wordt in Nieuw-Zeeland berecht

Om 13.41 uur kwam de eerste oproep binnen op het noodnummer, de politie was om 13.47 uur aanwezig, liet Bush weten. Binnen de zeven minuten was vervolgens een speciale eenheid ter plaatse. De politiebaas had ook ook lof voor de twee politieagenten die de voortvluchtige dader hebben gevat. Dat was 36 minuten na het alarm.

Eerder raakte al bekend dat de dodentol van de aanslagen is gestegen naar vijftig. Er was tot voor kort sprake van 49 dodelijke slachtoffers, maar tijdens het weghalen van de lichamen uit de moskee is nog een bijkomend slachtoffer aangetroffen.

Voor de familie en vrienden van de dodelijke slachtoffers is het nu wachten tot de lichamen worden vrijgegeven: dat zal ten vroegste zondagavond (lokale tijd) gebeuren. Ardern hoopt dat tegen woensdag alle lichamen terug bij hun families zijn en verzekerde op een persconferentie dat de lijkschouwer zo snel mogelijk werkt om de lichamen terug te geven aan de families. Volgens islamitisch gebruik moeten lichamen zo snel mogelijk na het overlijden worden begraven.

Aangenomen wordt dat alle slachtoffers moslims zijn. Velen van hen kwamen als immigranten naar Nieuw-Zeeland. Hun families zijn voornamelijk afkomstig uit Pakistan, Bangladesh, Maleisië, Afghanistan, Egypte, Saudi-Arabië, India en Fiji. Definitieve gegevens over de herkomst van de slachtoffers zal de politie pas vrijgeven wanneer alle lichamen zijn geïdentificeerd.

Lijkschouwer Deborah Marshall maakte wel al bekend dat de vijftig dodelijke slachtoffers “bijna drie tot 77 jaar” oud zijn.

De speurders gaan er intussen van uit dat de 28-jarige Australiër Brenton Tarrant alleen handelde. Twee mensen die vrijdag kort na de schietpartij werden opgepakt zouden volgens de politie niet betrokken zijn geweest bij de aanslagen: een van hen, een vrouw, is vrijgelaten, een man zit nog vast wegens inbreuken op de wapenwet.

Inmiddels heeft de politie na huiszoekingen in het huurhuis van Tarrant in de zuidelijke stad Dunedin een derde persoon opgepakt. Deze persoon wordt volgens de politie niet gelinkt aan de aanslag, maar meer informatie willen de autoriteiten op dit moment niet kwijt.

Premier Jacinda Ardern liet weten dat Tarrant zeker in Nieuw-Zeeland berecht zal worden en dat het waarschijnlijk is dat de 28-jarige Australiër, die nu is aangeklaagd wegens moord, nog meer ten laste zal worden gelegd. “Hij zal zich absoluut voor het gerecht in Nieuw-Zeeland moeten verantwoorden voor de terreuraanslag die hij hier heeft gepleegd”, klonk het.

De politie gaf tot hiertoe nog geen commentaar over de mogelijke motieven van de dader of zijn achtergrond.

lees verder onder de foto:

Ardern bevestigde ook dat de verdachte kort voor hij de feiten pleegde een mail met daarin een ‘manifest’ naar haarzelf en een dertigtal andere geadresseerden, onder wie andere politici, media en het Nieuw-Zeelandse toerismebureau, gestuurd heeft. “De e-mail bevatte zijn manifest, maar geen details over de aanslagen of over hun locatie in Nieuw-Zeeland”, verklaarde Ardern, die zei de mail 9 minuten voor de aanslag binnen te hebben gekregen.

Een stafmedewerker van de premier, die belast is met het checken van de e-mails, markeerde de mail als “dringend” en stuurde hem binnen de twee minuten door naar de veiligheidsdienst van het parlement. “We hadden niet eerder kunnen ingrijpen. Daarnaast hebben we binnen 36 minuten na ontvangst iemand opgepakt”, aldus Ardern. “Er stonden geen details in de brief. Ook geen locatie. Op het moment dat we er iets aan konden doen, kwamen er al meldingen binnen bij het alarmnummer.”

Verdere details over de inhoud van de e-mail, het tijdstip van verzending of het onderwerp wilde de premier tijdens de persconferentie niet geven, wel zei ze ‘delen’ van het manifest gelezen te hebben.

Daarna bevestigde Ardern dat Nieuw-Zeeland de wapenwetten gaat aanscherpen. “Dit moet ik eerst met mijn kabinet bespreken, maar we handelen zo snel als we kunnen.” Ook moet er volgens Ardern worden gekeken naar lijsten met potentieel gevaarlijke mensen die in de gaten worden gehouden door de veiligheidsdiensten. 

Ardern liet verder weten dat er constante politiebewaking komt bij moskeeën als ze open zijn. Moskeeën mochten vanaf vandaag de deuren weer openen van de Nieuw-Zeelandse politie.

Facebook liet tijdens de persconferentie van Ardern weten de eerste 24 uur na de aanslag in Christchurch maar liefst 1,5 miljoen kopieën van de aanslagvideo verwijderd te hebben. Het bedrijf zegt nog steeds bezig te zijn met het verwijderen van bewerkte versies van de video. Tarrant zond de eerste van zijn twee aanvallen live uit door middel van een bodycam die hij droeg.

Ardern liet weten dat ze na de aanslag contact heeft gehad met Facebooks COO Cheryl Sandberg en dat ze in gesprek is met het bedrijf om te praten over de verspreiding van de beelden tijdens de aanslag. “In Nieuw-Zeeland werden ze geblokkeerd, maar in de rest van de wereld gingen de beelden wel rond", aldus de premier.

Morgen arriveert in Christchurch een delegatie van de Turkse regering, met onder andere vice-president Fuat Oktay en minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu. “Ze zullen er een ontmoeting hebben met de moslimgemeenschap en met vertegenwoordigers van de regering, en de gelegenheid te baat nemen om bloemen en kransen neer te leggen”, zei de Nieuw-Zeelandse minister van Buitenlandse Zaken Winston Peters op zijn beurt in een mededeling.

Ardern legde eerder op de dag aan een moskee in Wellington een krans neer ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de aanslag in Christchurch.