Dader stuurde manifest kort voor aanslag naar premier Nieuw-Zeeland
De premier van Nieuw-Zeeland, Jacinda Ardern, heeft laten weten dat ze het manifest van de terrorist negen minuten voor de aanslagen op de moskeeën in Christchurch ontving. Ze zegt dat de veiligheidsdiensten daarna zo snel mogelijk hebben gehandeld. Bij de aanslagen kwamen 50 mensen om het leven.
“We hadden niet eerder kunnen ingrijpen. Er stonden geen details in de brief. Ook geen locatie”, aldus de premier tijdens een persconferentie. “Bovendien hebben we binnen 36 minuten iemand opgepakt. Op het moment dat we er iets aan konden doen, kwamen er al meldingen binnen bij het alarmnummer.”
Zo verliep de grootste terroristische aanslag op moslims in het Westen: een reconstructie van minuut tot minuut.
Volgens de premier hebben nog dertig mensen vrijdag het manifest van de 28-jarige Brenton Tarrant ontvangen, waaronder diverse media en het toerismebureau.
Nog 12 gewonden kritiek
Van de 36 mensen die met schotwonden in verschillende ziekenhuizen worden verzorgd, verkeren er nog 12 in levensgevaar. Een van hen betreft een 4-jarig meisje dat naar een kinderziekenhuis in Auckland is overgebracht.
Hoe moet het nu verder? “Onze wapenwetgeving gaat veranderen”, belooft Jacinda Ardern, de Nieuw-Zeelandse premier.
Voor de familie en vrienden van de dodelijke slachtoffers is het nu wachten tot de lichamen worden vrijgegeven: dat zal ten vroegste zondagavond (lokale tijd) gebeuren, al waarschuwde de premier de rouwende families dat nog niet alle lichamen kunnen worden vrijgegeven. Ardern hoopt dat uiterlijk woensdag alle lichamen terug bij hun families zijn. Volgens islamitisch gebruik moeten de lichamen zo snel mogelijk na het overlijden worden begraven.
Aangenomen wordt dat alle slachtoffers moslims zijn. Velen van hen kwamen als immigranten naar Nieuw-Zeeland. Hun families zijn voornamelijk afkomstig uit Pakistan, Bangladesh, Maleisië, Afghanistan, Egypte, Saoedi-Arabië, India en Fiji. Definitieve gegevens over de herkomst van de slachtoffers zal de politie pas vrijgeven wanneer alle lichamen zijn geïdentificeerd.
De aanslagen zijn moeilijk te bevatten in een land dat grof geweld vreemd is: ”Dit is iets dat normaal gesproken alleen in Europa voorkomt.”
Aanscherping wapenwet
Ardern bevestigde verder dat Nieuw-Zeeland de wapenwetten zal gaan aanscherpen. “Dit moet ik eerst met mijn kabinet bespreken, maar we handelen zo snel als we kunnen.” Ook zei ze dat er constante politiebewaking komt bij moskeeën gedurende openingstijden en dat er opnieuw zal worden gekeken naar lijsten met mensen die een risico vormen en in de gaten worden gehouden door de veiligheidsdiensten.
De dader wordt volgens de premier waarschijnlijk berecht in Nieuw-Zeeland, ook al is hij Australisch.
Het manifest lijkt misschien een incoherente samenzweringstheorie van een extremistische eenling, maar online zijn dit soort denkbeelden onder een groeiende groep westerlingen inmiddels gemeengoed onder de noemer alt-right. Het bloedbad in Nieuw-Zeeland was gemaakt om viraal te gaan, schrijft New York Times journalist Charlie Warzel.
Video’s aanslag
Facebook liet ongeveer tegelijk met de persconferentie van Ardern weten dat het alle versies van de video van de aanslag verwijdert. Het verwijderde al alle video’s waarop geweld te zien was. Nu worden ook alle andere video’s waar niets van de schoten, doden of gewonden te zien is, weggehaald.
Volgens Facebook zijn al 1,5 miljoen video’s verwijderd. Ardern liet weten dat ze in gesprek is met het sociale medium om te praten over het verspreiden van de beelden tijdens de aanslag. “In Nieuw-Zeeland werd het geblokkeerd, maar in de rest van de wereld gingen de beelden wel rond.”
