Meer blauw, meer opbrengst. Mogen blauwe schilderijen meer kosten?
Schilderijen met veel blauw verkopen beter dan werken die andere kleuren laten overheersen. Hoe meer blauw, hoe hoger de prijs kan stijgen. Dat blijkt uit een onderzoek van Luc Renneboog, hoogleraar corporate finance aan de universiteit van Tilburg. De resultaten verschenen in De Tijd. In kunstmiddens ging het artikel vlot over de tong, zegt Sofie Van de Velde van de gelijknamige Antwerpse galerie.
Veilingmeesters weten het blijkbaar al lang: blauw scoort het best, voor rood en groen. Luc Renneboog en 2 andere deskundigen bestudeerden de prijzen op veilingen van de voorbije kwart eeuw. Om goed te kunnen vergelijken beperkten ze zich tot bijna 5500 abstracte kleurtekeningen en schilderijen van 66 kunstenaars. En jawel, een vijfde meer blauw betekent een tiende meer opbrengst. Bij rood komt er 5 procent bij. Blauw in combinatie met andere kleuren scoort ook goed. (lees verder onder dit blauwe werk van Mark Rothko)
Blauw blauw blauw, keer ik terug naar jou (Thé Lau)
Luc Renneboog en 2 assistenten deden er een laboratoriumtest bovenop. In Nederland, China en de Verenigde Staten kregen proefpersonen abstracte afbeeldingen te zien, waarop ze konden inzetten met monopolygeld. Dit leidde tot dezelfde volgorde van voorkeur: blauw, rood, groen. Is riant blauw uitsmeren echt de eenvoudige oplossing voor armlastige kunstenaars die meer willen opstrijken?
Wat is de verklaring? Vooreerst: blauw, rood en geel zijn gewoon de basiskleuren. Mondriaan gebruikte ze consequent. Blauw is ook de kleur van de wolkenloze hemel bij dag. Blauw straalt positivisme uit. Rood is als kleur van de passie iets gevaarlijker, en groen, tint van natuur en rust, komt misschien iets te braaf over op kunstwerken. Geel en oranje ogen agressief, zwart en grijs somber en "wit is altijd schoon''. (lees verder onder het werk van Piet Mondriaan)
Het blauwe uur
Blauw is een symbolisch beladen kleur. Heel veel vlaggen vertonen blauw, onder meer de Europese en die van de Verenigde Naties. "Les Bleus" is de naam van de Franse nationale voetbalploeg. De liberalen kozen blauw als partijkleur. Honderden liedjes en films hebben de kleur in de titel, "De Blauwe Engel", "Blue Moon", "Song song blue" van Neil Diamond, noem maar op. Ook Will Tura raakte geïnspireerd door "Hemelsblauw". Je kan een blauwtje oplopen. In mijn kindertijd was een "blauwe" een (onbereikbaar) briefje van 1.000 frank. En blauwe ogen hebben iets speciaals.
Het "Uur Blauw" is het meest mysterieuze ogenblik van de nacht, bij het allereerste ochtendgloren, als de vogels ontwaken, kinderen geboren worden en veel mensen de liefde bedrijven. Later dit jaar besteedt de galerie van Sofie Van de Velde aandacht aan het "Uur Blauw". William Degouve de Nuncques (zie foto bovenaan artikel) specialiseerde zich in dat blauwe tijdstip. (lees verder onder "Blauw Zelfportret" van Picasso)
Blauwe Periode
Picasso had een ''Blauwe Periode", en, toegegeven, ook een roze. Kleren en attributen voor jongens moesten lange tijd blauw zijn. Nozems introduceerden eerst de black maar snel daarna de blue jeans. In de aders van adellijke figuren stroomt blauw bloed. Zeker op een blauwe maandag. Iedereen kent Delfts Blauw. En Jan Fabre maakte van Bic-blauw een begrip, in Mechelen streepte hij er het hele kasteel Tivoli mee vol.
Net dit weekend opende in de galerie van Sofie Van de Velde in Antwerpen een nieuwe tentoonstelling met onder meer werk van de internationaal bekende kunstenares Charlotte Posenenske. Zij maakt structuren bestaande uit vooral aluminium elementen, dikwijls blauwe.
Tijdens de vernissage werd druk gepraat over het onderzoek, zegt Sofie Van de Velde, telg uit een roemruchte familie van galeristen. De aanwezige kunstenaars en liefhebbers konden het resultaat aanvaarden, maar relativeerden toch een en ander. (lees verder onder "TakeNinagawa 26" van Charlotte Posenenske)
Sofie Van de Velde: "Blauwe pigmenten waren vroeger veruit de duurste"
Al tijdens de opening van de tentoonstelling gingen enkele "blauwe" elementen van de hand. Dat bracht de gesprekken op het onderzoek van Luc Renneboog. Sofie van de Velde wijst er vooreerst op dat blauw erg lang geen evidente kleur was in de schilderkunst. Blauwe pigmenten waren veruit de duurste, denk aan indigo, kobalt, lapus lazuli, cereleum en azuriet. Blauw op een schilderij straalde tot een paar eeuwen geleden rijkdom uit, begerenswaardigheid.
Toen blauwe kleurstof betaalbaarder werd, hadden veel kunstenaars een boon voor blauw. Naast de namen die hierboven al vermeld zijn, noemt Van de Velde nog Matisse, Van Gogh, Chagall, Yves Klein, Fontana , Miro en Bram Bogart. Dat duurt tot vandaag, luidt de hypothese van Sofie Van de Velde, maar misschien is het ook gewoon bullshit, of een non-discussie. (lees verder onder de foto van Sofie Van de Velde)
Kunst is geen exacte wetenschap
"Omdat kunst geen exacte wetenschap is, zie ik dat mensen houvast proberen te vinden in elementen die ze kunnen verklaren. Een kleur kan dat element zijn". Maar Sofie van de Velde geeft meteen toe dat enkele deelnemers aan het vernissagegesprek dat argument meteen weglachten. "Het kan uiteraard onbewust meespelen, maar dan heeft het veel te maken met referenties die mensen al lang meedragen. Kunst is emotioneel, niet puur mathematisch."
Televisiekijkers kennen Sofie van de Velde ook uit "Stukken van mensen" op Vier. Daarin worden waardevolle oude voorwerpen en kunstwerken aangeboden aan een panel van 4 potentiële kopers, onder meer Sofie. Vinden blauwe spullen sneller een nieuwe eigenaar? Neen, zegt ze, daar zijn kwaliteit en de toestand van het werk belangrijker dan kleur. Laten we het maar blauw blauw laten.
