Minstens 1.593 nieuwkomers in ons land wachten al maanden tot zelfs langer dan een jaar op een inburgerings­cursus. Van nieuwkomers wordt namelijk verwacht dat ze zestig uur Maatschappelijke Oriëntatie volgen. In hun moedertaal leren ze dan over het leven en werk in België: hoe vind je een job? Waar krijg je medische hulp? Ook de ­basiswaarden vrijheid, gelijkheid, solidariteit, respect en burgerschap komen aan bod.

Het Agentschap Integratie en Inburgering, dat de cursussen moet organiseren, werd in het ­leven geroepen door de voorganger van Vlaams minister van Inburgering Homans, Geert Bourgeois (N-VA). De fusie van een twintigtal kleinere verenigingen moest de sector efficiëntiewinst opleveren. Daar is het Agentschap nooit in geslaagd. Begin 2018 bereikte de malaise zelfs een hoogtepunt met 170 ontslagen en verschillende stakingen. ­Ho­mans beloofde het voorbije jaar meermaals om de problemen aan te pakken.

‘Het is verontrustend dat de zoveelste belofte van de minister om het systeem te verfijnen en elke inburgeraar te voorzien van een gepast aanbod, nog steeds niet is ingevuld’, zegt Vlaams Parlementslid Yasmine Kherbache (SP.A), die de cijfers opvroeg bij het kabinet. ‘Bijna 1.600 inburgeraars staan in de kou. Via contacten binnen het Agentschap hebben we bovendien vernomen dat hun aantal nog hoger ligt dan de cijfers die de minister ons heeft verleend.’

'Homans vergeet verplichtingen'

De N-VA levert al tien jaar lang de minister voor Inburgering en Integratie. In december kondigde de partij aan dat vanaf 2020 ook nieuwkomers in Brussel verplicht worden om een inburgerings­traject te volgen. De vraag is dus of er voldoende aanbod kan georganiseerd worden.

‘Een onafhankelijke doorlichting van het agentschap is nodig om een objectief zicht te krijgen op de werkingsproblemen’, zegt Kherbache. ‘Minister Homans wijst graag op de verplichtingen van de inburgeraars, maar vergeet daarbij zelf haar eigen verplichtingen na te komen. Een goed integratiebeleid moet van beide kanten komen en zeker van de verantwoordelijke minister.’

Evaluatie begonnen

Minister Homans ontkent dat er wachtlijsten zijn. ‘We voorzien voldoende cursussen, maar het is ook aan de inburgeraar om daarop in te gaan. Sommige mensen willen en kunnen geen inburgeringstraject beginnen, bijvoorbeeld om medische redenen of bij ­gebrek aan kinderopvang.’ Maar die ‘onbeschikbare inburgeraars’, 731 in totaal, vormen een aparte groep en maken geen deel uit van de 1.593 beschikbare, wachtende inburgeraars.

‘De cursus verloopt bovendien in de thuistaal’, zegt Homans nog. ‘Omdat sommige zeldzaam zijn, moet men even wachten tot er voldoende inschrijvingen zijn. Dat is toch de logica zelve.’ Toch kan de cursus ook in de contacttaal georganiseerd worden. De 1.593 wachtenden zouden dus kunnen aansluiten bij cursussen onder meer in het Nederlands (372 personen), Arabisch (296), Engels (220), Frans (94), of Turks (79).

Minister Homans: ‘Sowieso is de evaluatie van de hervorming van de Integratie- en Inburgeringssector gestart. Daarbij wordt nagegaan in hoeverre de doelstellingen bereikt zijn, zoals een verhoogde effectiviteit en efficiëntie, en een duidelijke profilering en versterking van het Vlaams inburgerings- en integratiebeleid.’